Mówi: | dr Aleksandra Piotrowska |
Funkcja: | psycholog dziecięcy |
Dr Aleksandra Piotrowska: Utalentowane dzieci powinny mieć szansę rozwoju swoich umiejętności. W przeciwnym razie talent zostanie uśpiony i zmarnowany
Pasja to nie to samo, co talent – tłumaczy dr Aleksandra Piotrowska. Talent to pojęcie z dziedziny zdolności i sprawności, a więc cech, które mamy na stałe dzięki odpowiednim genom. Mniej lub bardziej sprawne zrobienie czegoś, np. rozwiązanie zadań z matematyki albo wykonanie skoku w dal, jest także kwestią treningu i wcześniejszych doświadczeń związanych z daną dziedziną. Dlatego bardzo wiele zależy tutaj od rodziców i opiekunów dzieci, którzy mają możliwość zauważyć ponadstandardowe umiejętności dziecka i wesprzeć jego rozwój. Dodatkowe aktywności, zabawa wśród rówieśników i ćwiczenia to także dobra droga do rozwijania talentów dzieci.
Dr Aleksandra Piotrowska wyjaśnia, że o talencie mówimy wtedy, kiedy w jakiejś dziedzinie z łatwością uzyskujemy lepsze rezultaty niż w innych i lepsze od osób podejmujących tę samą aktywność, a także gdy mamy wyraźne predyspozycje, żeby z sukcesami się tym czymś zajmować. Psychologowie używają tu określenia zdolności specjalne, dla odróżnienia od zdolności ogólnych, czyli inteligencji. Specjalne – bo wpływają na naszą sprawność tylko w pewnej dziedzinie, np. w matematyce lub sporcie.
– Dziecko wyjątkowo utalentowane to dziecko zainteresowane zajmowaniem się pewnym rodzajem aktywności. Po drugie, w dziedzinie, w której zdolności istnieją, szybkość uczenia się jest wyraźnie większa niż w innych dziedzinach, jeśli zatem widzimy, że w pewnych momentach nasze dziecko błyskiem opanowuje nowe informacje czy nowe umiejętności, mamy kolejny sygnał. Po trzecie, porównajmy osiągnięcia naszego dziecka w tej dziedzinie z innymi dziećmi. Jeśli są wyraźnie wyższe, to znaczy, że mamy do czynienia z talentem czystej wody. Warto mieć świadomość, które spośród możliwości i zdolności dziecka prezentują najwyższy poziom w porównaniu z innymi – mówi agencji Newseria dr Aleksandra Piotrowska, psycholog dziecięcy.
Dr Aleksandra Piotrowska wyjaśnia, że nawet jeśli dziesięć osób przejdzie identyczne szkolenie czy trening w takich samych warunkach zewnętrznych, np. ten sam czas na rozwiązanie zadania matematycznego i tak samo będzie im zależeć na uzyskaniu dobrego rezultatu, to mimo wszystko będzie można znaleźć między różnice w poziomie sprawności. Będą wśród nich tacy, którzy uzyskają świetne wyniki, inni osiągną zupełnie przeciętne, a niektórzy wręcz kiepskie. Za te różnice odpowiadają nasze zróżnicowane zdolności.
– Predyspozycje, talenty czy zdolności biorą się w nas po pierwsze dzięki genetyce i dziedziczeniu, to jeden czynnik, bez którego nie ma mowy o osiąganiu naprawdę dobrego poziomu, ale po drugie biorą się z rozwijania tych możliwości w trakcie życia – naprawdę nie można liczyć na dziedziczenie w gotowej postaci jakiegoś istotnego talentu po przodkach. Wszystkie możliwości i predyspozycje człowieka powinny być w trakcie życia rozwijane, zatem jeśli wcześnie zdiagnozujemy i określimy jakiś talent u dziecka, powinniśmy po pierwsze stwarzać mu możliwość zajmowania się daną dziedziną – mówi dr Aleksandra Piotrowska.
Rodzice powinni też ze wszech miar podtrzymywać motywację dziecka i wspierać je w dążeniu do bycia coraz lepszym w danej dziedzinie. Nie można natomiast wymuszać kontynuowania jakiejkolwiek aktywności w przypadku, kiedy minie słomiany zapał i nasza pociecha chce z czegoś zrezygnować.
– By talent nie uległ zmarnowaniu, musi mieć okazję do doskonalenia się, to bardzo ważne – stwarzać dziecku możliwość albo samodzielnej aktywności w tej dziedzinie, albo podlegania oddziaływaniom trenera, instruktora. Bez aktywności dziecka w tej dziedzinie, jego talent będzie tkwił w uśpieniu i na pewno samoistnie nie ulegnie rozkwitowi – mówi dr Aleksandra Piotrowska.
Od czasów starożytnych toczono dyskusje, skąd biorą się w nas takie predyspozycje – czy już przychodzimy na świat obdarzeni jakimś talentem, czy też podleganie określonym oddziaływaniom otoczenia rozwija w nas takie specjalne zdolności i możliwości. Dziś wiemy już, że przewidziane przez genetykę predyspozycje rozwiną się i doprowadzą do ukształtowania talentu wyłącznie wtedy, kiedy rozwijający się człowiek trafi na sprzyjające warunki środowiskowe.
– Talent dotyczy zdolności, to kwestia, która przejawia się w naszych cechach sprawnościowych, z kolei pasja to zainteresowanie, pasja dotyczy motywacji. Zdarza się tak, że człowiek niezwykle interesuje się czymś, w czym naprawdę nie ma żadnych uzdolnień – wiele jest osób pasjonujących się np. baletem, a niemających żadnych szans, żeby w tej dziedzinie zabłysnąć. Dobrze byłoby, gdyby każdy człowiek miał jakąś pasję, bo to dodaje kolorytu naszemu życiu i jest czynnikiem rozwijającym. Oddając się pasji, uczymy się cierpliwości, wytrwałości, poszerzamy kompetencje w jakiejś dziedzinie i najnormalniej w świecie doznajemy przyjemności – mówi dr Aleksandra Piotrowska.
Podwórka Talentów NIVEA to jedna z inicjatyw, które umożliwiają dzieciom, także tym, które mieszkają bardzo daleko od dużych aglomeracji, sprawdzanie się w bardzo różnych dziedzinach.
– Czasem bez kontaktu ze sprzętami zgromadzonymi na podwórku talentów dziecko w ogóle nie poczułoby, że pewien rodzaj aktywności sprawia mu frajdę i na dodatek bardzo łatwo w tej dziedzinie o postępy. Dodatkową zaletą w Podwórkach NIVEA jest jeszcze to, że one umożliwiają dziecku spędzanie czasu razem z rodzicami, a to w dzisiejszych czasach bardzo często dobro deficytowe – dodaje dr Aleksandra Piotrowska.
Czytaj także
- 2024-04-19: Brytyjscy naukowcy dowiedli, że odczuwania szczęścia można się nauczyć. Trzeba jednak stale to ćwiczyć
- 2024-04-02: Marta Wiśniewska: Otwieram kolejne filie mojej szkoły tańca. Cieszę się, że pomagają mi w tym moje dzieci
- 2024-03-26: Piotr Zelt: W tym roku na Wielkanoc jadę na narty w Alpy. Chyba wszystkim jest na rękę, że będę gdzieś daleko
- 2024-03-12: Budowanie potencjału militarnego wśród największych wyzwań NATO, szczególnie w Europie. Zwiększenie nakładów na obronność może w tym pomóc
- 2024-02-13: 82 proc. Polek doceniłoby randkę w obiekcie sportowym. Trening wspólnie z partnerem może pozytywnie wpływać na relacje
- 2024-01-29: Wymierzanie klapsów zaburza rozwój psychologiczny i społeczny dziecka. Nawet rzadkie stosowanie kar fizycznych może zostawić trwały ślad
- 2023-12-12: Aneta Glam-Kurp: Nawet dziewczyna wychowana w nędznych warunkach na wsi może spełnić swoje marzenia. Można zacząć od niczego, a później mieć bajkowe życie jak ja
- 2023-09-19: Marek Kaliszuk: Przede mną dwie premiery w teatrze. Do końca grudnia nie mam ani jednego wolnego weekendu
- 2023-11-03: Sztuczna inteligencja usprawni wczesne wykrywanie chorób rzadkich. Jej dokładność może sięgać 90 proc.
- 2023-09-12: Sylwia Gliwa: Do gry w tenisa skłonił mnie w młodości pewien piękny brunet z rakietą. Długie lata nie grałam, a 10 lat temu wróciłam na kort
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Gwiazdy
Aleksandra Popławska: Zazwyczaj dostaję fajne prezenty. Najbardziej cieszy mnie, jak ktoś mi coś namaluje albo napisze wiersz
Aktorkę można teraz oglądać między innymi w spektaklu „Wyjątkowy prezent” w reżyserii Tomasza Sapryka. Dzięki tej sztuce widzowie mogą się przekonać, że wyszukany, drogi i niezwykle odważny upominek nie tylko może zepsuć urodzinową imprezę, ale także relacje rodzinne i przyjacielskie. Aleksandra Popławska zdaje sobie sprawę z tego, że wiele osób ma nie lada dylemat, co podarować komuś z okazji urodzin czy imienin. Jednocześnie podkreśla, że ona sama nigdy nie dostała nietrafionego prezentu, który szybko wylądował w koszu.
Media
Katarzyna Cichopek i Maciej Kurzajewski: Mamy wieloletnie doświadczenie telewizyjne. To nam pozwoliło zbudować wideopodcast „Serio?” od strony merytorycznej i technicznej
Po zwolnieniu z TVP Katarzyna Cichopek i Maciej Kurzajewski ruszyli na podbój YouTube’a. Do autorskiego wideopodcastu „Serio?” para zamierza zapraszać gości, którzy działają na różnych płaszczyznach, mają nietuzinkowe pasje i swoim postępowaniem dają dobry przykład innym. Prezenterzy wierzą, że ich nowy projekt z odcinka na odcinek będzie się cieszył coraz większą popularnością. Na razie obserwuje ich ok. 5 tys. subskrybentów. Obydwoje zapewniają, że nie boją się nowych wyzwań zawodowych, a satysfakcję sprawia im to, że przy realizacji nagrań mogą w pełni wykorzystać swoje doświadczenie telewizyjne.
Edukacja
Co piąte polskie dziecko padło ofiarą cyberprzemocy. Brakuje narzędzi, które pomogłyby z tym zjawiskiem walczyć
Według badań HBSC co szósty nastolatek na świecie padł ofiarą cyberprzemocy – informuje Europejskie Biuro Regionalne Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). W Polsce jest pod tym względem dużo gorzej. Nawet jedno na pięcioro dzieci mogło doświadczyć przemocy w sieci – alarmują naukowcy. Grupą najbardziej narażoną na cyberprzemoc są 13-latki. Porównanie danych z obecnej i poprzedniej edycji badania wskazuje, że dotychczasowe programy przeciwdziałania przemocy, i to nie tylko w obszarze cyber, nie są skuteczne. Eksperci podkreślają, że trzeba w nie włączyć nie tylko szkoły, ale też placówki medyczne, rodziców i samą młodzież.