Newsy

W tym tygodniu zaczyna się maturalny maraton. Polscy uczniowie stracili przez pandemię i reformę szkolnictwa dwa lata edukacji

2022-05-02  |  06:10

Tuż po majowym długim weekendzie zaczynają się egzaminy dojrzałości. Trudno jednak będzie porównać ich wyniki z poprzednimi ze względu na różne stopnie trudności spowodowane pandemią. Koronawirus przerwał też badania nad poziomem wiedzy nastolatków z różnych krajów. To przeprowadzone ostatnio pokazuje, że polscy uczniowie zostali poszkodowani znacznie mocniej niż ich zagraniczni rówieśnicy. Winna jest nie tylko pandemia, ale też reakcja na nią władz w różnych krajach i wcześniejsze problemy polskiego szkolnictwa.

− Prawdziwe oszacowanie kompetencji uczniów jest możliwe dopiero, gdy przeprowadzimy badania standaryzowane do międzynarodowej, stabilnej skali. Takie badanie w Polsce do tej pory przeprowadzono tylko jedno. Jako fundacja naukowa Evidence Institute przeprowadziliśmy je na próbie reprezentatywnej warszawskich uczniów – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes dr Tomasz Gajderowicz, wiceprezes zarządu Fundacji Evidence Institute. − Z tego badania wyszło nam, że niestety strata edukacyjna uczniów, którzy są dzisiaj 16-, 17- i 18-latkami, jest zatrważająca. Ci uczniowie potrafią mniej niż ich koledzy i koleżanki sprzed czterech lat, będąc w tym samym wieku. To równowartość około dwóch lat edukacji.

Wyniki badań PISA z lat 2003–2018 pokazały, że warszawscy uczniowie należeli do światowej czołówki. Wśród uczniów z miast powyżej 1 mln mieszkańców, które uwzględniono w badaniu, jedynie 15-latkowie z Japonii, Korei, Kanady, Czech i Australii uzyskiwali zbliżone wyniki w czytaniu, matematyce czy naukach przyrodniczych. Mieszkańcy miast z pozostałych krajów Europy, Azji i Ameryki posiadali znacznie niższe umiejętności. Te proporcje się odwróciły. Przyczyną jest m.in. pandemia, jednak badanie TICKS (Test for International Comparisons of Knowledge and Skills) nawiązujące do metodologii badań PISA pokazało, że w innych, również dotkniętych pandemią krajach, np. w Europie Zachodniej, uszczerbki były mniejsze.

− Wynika to także z tego, że w Polsce szkoły były zamknięte relatywnie najdłużej spośród krajów, w których te badania były prowadzone. Zwykle strata edukacyjna jest szacowana na od kilku tygodni do kilku miesięcy – mówi dr Tomasz Gajderowicz, jeden z autorów raportu z badań. − Polska edukacja doświadczyła szeregu trudnych wydarzeń, takich jak strajk nauczycieli, reforma oświaty i w końcu czas pandemii. Około rok tej straty można przypisać edukacji w pandemii, a drugi rok – reformie oświaty, która w Polsce zadziała się parę lat temu. To jest dramatyczna przepaść.

Spośród trzech dziedzin wiedzy objętej badaniem – matematyki, nauk przyrodniczych i czytania ze zrozumieniem – polscy uczniowie najbardziej rozczarowujące wyniki osiągnęli w przypadku nauk przyrodniczych.

Jak mówi ekspert, jednym z najbardziej przerażających efektów badania jest to, że luka edukacyjna nie jest rozłożona równomiernie, a najwięcej tracą uczniowie, którzy mają słabsze zaplecze społeczne i pochodzą z relatywnie uboższych rodzin. Podczas pandemii dotyczyło to zarówno zapewnienia sprzętu, co w Polsce w pewnym zakresie miało miejsce, ale także zapewnienia cichego miejsca do pracy, a tam, gdzie to niemożliwe, zapewnienia edukacji hybrydowej. Zaległości uniemożliwiają bowiem przyswojenie bardziej zaawansowanego materiału. W innych krajach władza publiczna i edukacyjna jeszcze w trakcie pandemii podczas zamknięcia wytoczyła dobrze ustrukturyzowane instrumenty nakierowane na pomoc dzieciom, szczególnie tym w trudniejszej sytuacji.

Problemem jest także podejście władz, które często korzystają z nieaktualnej wiedzy o skutecznej edukacji lub opierają się na własnych przekonaniach czy intuicji, a nie udokumentowanych, świeżych badaniach. Dzisiejsza wiedza o sposobie przyswajania wiedzy jest zupełnie inna niż ta sprzed chociażby 20 lat i jest oparta na międzynarodowych badaniach edukacyjnych pokazujących, co w edukacji jest skuteczne.

− Polska w ciągu ostatnich 30 lat zrobiła gigantyczny postęp w zakresie wyników uczniów. Jak spojrzymy na badania międzynarodowe – PISA, TIMSS, PIRLS – widzimy, że z bycia daleko poniżej średniej dla krajów OECD dzisiaj Polska jest prawie na poziomie Finlandii, czyli systemu, który jest podawany zwykle jako niedościgniony wzór. Jednak to, co się stało potem, to jest dramatyczny bieg w złą stronę. Możemy z tym walczyć, patrząc na badania, wykorzystując skuteczne techniki nauczania i nie przeciążając uczniów materiałem – przekonuje wiceprezes zarządu Fundacji Evidence Institute. – Trzeba szukać wiedzy w badaniach naukowych, w pryncypiach nauczania Rosenshine’a, w regułach, które zostały sformułowane w metaanalizach Willinghama, to są źródła, które na całym świecie są źródłem twardej wiedzy o tym, co działa, a co nie działa. Niestety w Polsce bazujemy na różnych magicznych publikacjach, które nie mają poparcia w badaniach naukowych.

Czytaj także

Kalendarium

Więcej ważnych informacji

Kongres MOVE

Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Infrastruktura

Sektor ochrony zdrowia odpowiada za większe emisje CO2 niż lotnictwo. Zielone zmiany wymagają drastycznego przyspieszenia

Sektor ochrony zdrowia ponosi znaczące konsekwencje wynikające z rosnącej liczby ekstremalnych zjawisk klimatycznych, ale też poważnego zanieczyszczenia powietrza, a koszty z tym związane będą rosły. Z drugiej strony sam sektor też się przyczynia do zmian klimatycznych – odpowiada za 4 proc. emisji CO2, czym wyprzedza takie branże jak żegluga czy lotnictwo. O potrzebie przyspieszenia zielonych zmian w ochronie zdrowia coraz więcej się mówi, ale to wymaga konkretnych działań. Temu ma służyć powołana właśnie do życia Zielona Koalicja dla Zdrowia, w której uczestniczy prawie 30 podmiotów i której patronuje m.in. Narodowy Fundusz Zdrowia.

Ochrona środowiska

Nowa kadencja samorządów pod znakiem działań energetycznych i klimatycznych. 15 mld euro z UE może przyspieszyć zmiany w tym zakresie

Do wyborów samorządowych pozostał nieco ponad tydzień. Jak pokazuje nowy raport Fundacji Instytut na rzecz Ekorozwoju, na samorządowców nadchodzącej kadencji będzie czekać wiele wyzwań związanych z energetyką i polityką klimatyczną, które wynikają zarówno z regulacji UE, jak i oczekiwań społecznych. Jednak w praktyce możliwości aktywnego działania samorządów w tym obszarze są tak szerokie, jak umożliwiają im to regulacje prawne. – Tutaj pewnych rozwiązań po prostu nie ma albo są w dość dokuczliwy sposób szczegółowe i stwarzają samorządom duże trudności. Dlatego potrzebna jest interwencja rządu, żeby umożliwić samorządom aktywne działania – ocenia dr Wojciech Szymalski, prezes Fundacji Instytut na rzecz Ekorozwoju.

Prawo

Postęp technologiczny rewolucjonizuje pracę specjalistów ds. finansów. Stają się strategicznymi doradcami biznesu

Częste zmiany regulacyjne i postęp technologiczny wymuszają na specjalistach ds. finansów ciągłe nabywanie nowych kompetencji, doszkalanie i uaktualnianie swojej wiedzy. Ci, którzy potrafią się dostosować do szybkich zmian i wesprzeć swoimi umiejętnościami rozwój biznesu, mogą jednak liczyć na większe możliwości rozwoju kariery. – Finanse operują w świecie, który coraz szybciej się zmienia. To powoduje, że w przyszłości ludzie z obszaru finansów będą musieli poświęcać dużo więcej energii na to, żeby dotrzymać tempa – mówi Kuba Neneman, head of finance.ai, commercial data science manager w Shellu.

Partner serwisu

Instytut Monitorowania Mediów

Szkolenia

Akademia Newserii

Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a  także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.