Newsy

„Superbiałko” laktoferyna ma właściwości przeciwwirusowe. Jest szczególnie ważne dla kobiet w ciąży

2021-05-06  |  06:15
Mówi:dr hab. n. med. Ernest Kuchar, specjalista chorób zakaźnych i medycyny sportowej, Kierownik Kliniki Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym WUM
dr n. med. Maciej W. Socha, ordynator Oddziału Położniczo-Ginekologicznego Szpitala św. Wojciecha w Gdańsku
prof. dr hab. n. med. Marzena Dębska, specjalista położnictwa i ginekologii, perinatologii, terapii płodu, Uniwersyteckie Centrum Zdrowia Kobiety i Noworodka WUM
  • MP4
  • Regulowanie aktywności układu odpornościowego, działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze oraz przeciwpasożytnicze, wsparcie metabolizmu żelaza czy też działanie prebiotyczne, sprzyjające rozwojowi właściwej flory jelitowej – to tylko część długiej listy funkcji, jaką spełnia w organizmie laktoferyna. Z przeprowadzonych dotychczasowych badań in vitro wynika, że ma ona działanie przeciwwirusowe względem SARS-CoV, czyli koronawirusa podobnego do SARS-CoV-2 wywołującego COVID-19. Lekarze podkreślają, że laktoferyna i jej suplementacja jest szczególnie ważna dla kobiet w ciąży, ponieważ zmniejsza ryzyko anemii i porodu przedwczesnego, przez co wpływa na prawidłowy przebieg ciąży i rozwój dziecka.

    – Laktoferyna jest jednym z najbardziej niezwykłych białek w naszym organizmie. Wspiera odporność i działa immunomodulująco, co jest istotne zwłaszcza u kobiet ciężarnych, pomaga walczyć z bakteriami i zwalczać infekcje wirusowe oraz zmniejsza stan zapalny. Dodatkowo podnosi aktywność układu immunologicznego i zwiększa jego zdolność do walki z drobnoustrojami – wymienia w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Biznes dr Maciej W. Socha, ordynator Oddziału Położniczo-Ginekologicznego Szpitala św. Wojciecha w Gdańsku.

    Mało znana, ale spełniająca kluczowe funkcje laktoferyna jest białkiem występującym naturalnie w ludzkim organizmie. Można ją znaleźć praktycznie we wszystkich płynach ustrojowych – ślinie, łzach, we krwi, lecz przede wszystkim – w mleku. Występuje zarówno w mleku krowim, jak również ludzkim i służy do karmienia rosnącego dziecka. Najwięcej jest jej w tzw. wczesnym mleku, czyli siarze. Mleko dojrzałe też jest bogate w laktoferynę, choć zawiera jej mniej. 

    – Matka dostarcza zdrowemu noworodkowi kilkaset miligramów laktoferyny dziennie w przeliczeniu na kilogram masy ciała dziecka. Natomiast dzieci karmione sztucznie nie dostają nic, ponieważ dostępne w handlu, pasteryzowane mleko jest pozbawione biologicznie czynnej laktoferyny. Podobnie jest z mlekiem w proszku i wszystkimi mieszankami mlekozastępczymi. Laktoferynę niszczy też gotowanie, białko w wysokiej temperaturze się ścina i zupełnie traci swoje właściwości – mówi dr Ernest Kuchar, specjalista chorób zakaźnych i medycyny sportowej, kierownik Kliniki Pediatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

    Intensywne badania nad laktoferyną prowadzą naukowcy z całego świata, w tym także z Polski (m.in. zespół prof. Zimeckiego z Laboratorium Immunobiologii w IITD PAN we Wrocławiu), a do tej pory na jej temat powstało ponad 9 tys. publikacji. Tylko w 2020 roku zarejestrowano pięć badań klinicznych dotyczących potencjalnego wpływu laktoferyny na profilaktykę przeciwko COVID-19 i wsparcia procesu leczenia zainfekowanych wirusem SARS-CoV-2. Jedno z nich zostało już opublikowane, a wyniki wykazały jej skuteczność w łagodzeniu objawów COVID-19 w przypadku lekkiego przebiegu choroby.

    – Nazwa „laktoferyna” zawiera w swoim członie „ferynę”, czyli żelazo, ponieważ to białko je zawiera. Z tego powodu bywa nazywane czerwonym białkiem mleka, bo wysuszona i oczyszczona laktoferyna ma różowawą barwę. Jej głównym źródłem są komórki odpornościowe, mianowicie komórki nabłonkowe i granulocyty, które ją wytwarzają – tłumaczy dr Ernest Kuchar. – Obliczono, że w organizmie dorosłego człowieka jest zawartych ok. 5 g laktoferyny, tak więc jest ona potrzebna w każdym wieku. Chociaż kojarzy się głównie z regulacją gospodarki żelazowej, to jej działanie wykracza dużo dalej. Laktoferyna jest po prostu jednym z warunków dobrego zdrowia.

    Lista funkcji, którą spełnia w organizmie, jest bardzo długa. Kluczowa jest zwłaszcza dla kobiet w ciąży, ponieważ korzystnie wpływa na mikrobiom dróg rodnych. Zaburzenia flory pochwy mogą zwiększać ryzyko występowania stanów zapalnych o podłożu bakteryjnym, a tym samym mogą mieć wpływ na wywoływanie przedwczesnego porodu. Badania sugerują, że laktoferyna może zmniejszać to ryzyko.

    – W przypadku kobiet w ciąży laktoferyna ze względu na swoją zdolność walki z infekcjami i stanami zapalnymi jest w stanie zmniejszyć liczbę przedwczesnych porodów. Wraz z odpowiednią podażą innych substancji, np. żelaza czy kwasów omega, stanowi składową dobrej opieki nad ciężarną. Taka suplementacja i właściwa dieta są dobrą drogą prowadzącą do szczęśliwego zakończenia ciąży – mówi dr Maciej Socha. – Międzynarodowe Towarzystwo Żywieniowe zaleca przyjmowanie odpowiednich składników na około trzy miesiące przed planowanym zajściem w ciążę. Te składniki, które wszyscy dobrze znamy, to m.in. witamina D3, jod, magnez, kwas foliowy, kwasy omega i właśnie laktoferyna.

    Kolejną istotną funkcją tego białka jest regulacja metabolizmu żelaza. Dzięki laktoferynie dochodzi do odblokowania zapasów żelaza zmagazynowanych w wątrobie, wpływa ona także na lepszą przyswajalność żelaza z diety. Dlatego jest ważna zwłaszcza dla kobiet w II trymestrze ciąży, u których wzrasta ryzyko występowania anemii.

    – Laktoferyna należy do białek, które mają zdolność wychwytywania żelaza, jego wiązania i przekazywania tkankom. U kobiet ciężarnych to bardzo ważne, ponieważ odpowiedni poziom żelaza jest potrzebny dla prawidłowego rozwoju płodu, przebiegu ciąży i zmian zachodzących w organizmie ciężarnej, np. tworzenia dodatkowych czerwonych krwinek. Niestety w trakcie ciąży kobiety bardzo często mają niedobory żelaza i anemię – mówi prof. dr hab. n. med. Marzena Dębska, specjalista położnictwa i ginekologii, perinatologii, terapii płodu z Uniwersyteckiego Centrum Zdrowia Kobiety i Noworodka WUM.

    Szacuje się, że w Polsce anemia i niedobory żelaza mogą dotyczyć nawet ponad 40 proc. ciężarnych kobiet. Wynika to z faktu, że zapotrzebowanie na żelazo w ciąży rośnie skokowo i nie zawsze jest pokrywane przez dietę. Ponadto u ciężarnych kobiet często występują zaburzenia odżywiania, m.in. przez częste wymioty, jak również zaburzenia jego wchłaniania i utrata, np. w wyniku krwawienia czy stanów zapalnych.

    – Anemię u kobiet ciężarnych mogą nasilać współistniejące stany zapalne wywołane np. czynnikami bakteryjnymi, pierwotniakowymi i wirusowymi albo wynikające z obecności przewlekłych chorób autoimmunologicznych, takich jak np. cukrzyca. W tych sytuacjach żelazo gromadzi się w ogniskach stanu zapalnego, gdzie jest ono pożywką dla patogennych drobnoustrojów i jest wykorzystywane nie tam, gdzie jest potrzebne. Laktoferyna ma tę właściwość, że przenika do ognisk stanu zapalnego, wiąże się z tym żelazem i przekazuje je tam, gdzie ono powinno być wykorzystywane, przez co hamuje rozwój stanu zapalnego – tłumaczy prof. Marzena Dębska.

    Laktoferyna działa bardzo silnie przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo, przeciwgrzybiczo oraz przeciwpasożytniczo. Podczas infekcji wirusowych lub bakteryjnych uwalnianie laktoferyny w ludzkim organizmie wzrasta nawet 30-krotnie.

    – Działanie przeciwbakteryjne laktoferyny polega na hamowaniu przylegania bakterii do ściany jelita. Innymi słowy: utrudnia ich zagnieżdżenie się. Dzięki niej również wirusy nie mają jak przyczepić się do naszych komórek i później do nich wniknąć, wywołując zakażenie – wyjaśnia dr Ernest Kuchar. – Najważniejszym działaniem laktoferyny jest chyba jednak hamowanie nadmiernego odczynu zapalnego i regulowanie działania układu odpornościowego.

    Laktoferyna jest naturalnym immunomodulatorem – co oznacza, że wykazuje właściwości zarówno hamujące, jak i regulujące aktywność układu odpornościowego. Z tego powodu jest nazywana przez naukowców „supercytokiną” albo białkiem kameleonem. Badania wykazały, że układ odpornościowy reguluje już niewielka jej porcja (10–20 mg). Co istotne, z dotychczasowych badań in vitro wynika, że laktoferyna ma też udowodnione działanie przeciwwirusowe względem SARS-CoV – czyli koronawirusa podobnego do SARS-CoV-2, wywołującego COVID-19.

    – Zakażenia wirusem SARS-CoV-2 mogą być bardzo niebezpieczne również u ciężarnych kobiet, dlatego warto wykorzystać wszelkie formy profilaktyki. Nie ma do tej pory prac, które opisywałyby wpływ laktoferyny na prewencję zakażenia tym wirusem, ale na podstawie dotychczasowych analiz i badań wiemy, że ma ona duże znaczenie w procesach odpornościowych i ma działanie przeciwwirusowe, więc może mieć również wpływ na działanie ochronne przeciwko temu zakażeniu – mówi prof. Marzena Dębska.

    Czytaj także

    Kalendarium

    Więcej ważnych informacji

    Kongres MOVE

    Jedynka Newserii

    Jedynka Newserii

    Infrastruktura

    Sektor ochrony zdrowia odpowiada za większe emisje CO2 niż lotnictwo. Zielone zmiany wymagają drastycznego przyspieszenia

    Sektor ochrony zdrowia ponosi znaczące konsekwencje wynikające z rosnącej liczby ekstremalnych zjawisk klimatycznych, ale też poważnego zanieczyszczenia powietrza, a koszty z tym związane będą rosły. Z drugiej strony sam sektor też się przyczynia do zmian klimatycznych – odpowiada za 4 proc. emisji CO2, czym wyprzedza takie branże jak żegluga czy lotnictwo. O potrzebie przyspieszenia zielonych zmian w ochronie zdrowia coraz więcej się mówi, ale to wymaga konkretnych działań. Temu ma służyć powołana właśnie do życia Zielona Koalicja dla Zdrowia, w której uczestniczy prawie 30 podmiotów i której patronuje m.in. Narodowy Fundusz Zdrowia.

    Ochrona środowiska

    Nowa kadencja samorządów pod znakiem działań energetycznych i klimatycznych. 15 mld euro z UE może przyspieszyć zmiany w tym zakresie

    Do wyborów samorządowych pozostał nieco ponad tydzień. Jak pokazuje nowy raport Fundacji Instytut na rzecz Ekorozwoju, na samorządowców nadchodzącej kadencji będzie czekać wiele wyzwań związanych z energetyką i polityką klimatyczną, które wynikają zarówno z regulacji UE, jak i oczekiwań społecznych. Jednak w praktyce możliwości aktywnego działania samorządów w tym obszarze są tak szerokie, jak umożliwiają im to regulacje prawne. – Tutaj pewnych rozwiązań po prostu nie ma albo są w dość dokuczliwy sposób szczegółowe i stwarzają samorządom duże trudności. Dlatego potrzebna jest interwencja rządu, żeby umożliwić samorządom aktywne działania – ocenia dr Wojciech Szymalski, prezes Fundacji Instytut na rzecz Ekorozwoju.

    Prawo

    Postęp technologiczny rewolucjonizuje pracę specjalistów ds. finansów. Stają się strategicznymi doradcami biznesu

    Częste zmiany regulacyjne i postęp technologiczny wymuszają na specjalistach ds. finansów ciągłe nabywanie nowych kompetencji, doszkalanie i uaktualnianie swojej wiedzy. Ci, którzy potrafią się dostosować do szybkich zmian i wesprzeć swoimi umiejętnościami rozwój biznesu, mogą jednak liczyć na większe możliwości rozwoju kariery. – Finanse operują w świecie, który coraz szybciej się zmienia. To powoduje, że w przyszłości ludzie z obszaru finansów będą musieli poświęcać dużo więcej energii na to, żeby dotrzymać tempa – mówi Kuba Neneman, head of finance.ai, commercial data science manager w Shellu.

    Partner serwisu

    Instytut Monitorowania Mediów

    Szkolenia

    Akademia Newserii

    Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a  także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.