Mówi: | Jan Bondar |
Funkcja: | rzecznik prasowy |
Firma: | Główny Inspektorat Sanitarny |
Liczba zatruć grzybami z roku na rok spada. Błędy zdarzają się nawet doświadczonym grzybiarzom
Jeszcze dwadzieścia lat temu dochodziło do kilkuset przypadków zatrucia grzybami. W ubiegłym roku odnotowano ich dziewięć – mówi rzecznik prasowy Głównego Inspektoratu Sanitarnego. Eksperci ostrzegają, że nawet niewielka ilość trującego grzyba może doprowadzić do śmierci. Przestrzegają przed kupowaniem grzybów z niepewnego źródła i zalecają ostrożność przy zbieraniu. Szkodliwe dla zdrowia mogą być także jadalne grzyby, które są przechowywane w zły sposób.
W Polsce na ok. 3,3 tys. gatunków grzybów wielkoowocnikowych występuje ok. 200 gatunków trujących, w tym kilka śmiertelnie.
– Zatruć grzybami w Polsce z roku na rok jest, na szczęście, coraz mniej – przekonuje w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Biznes Jan Bondar, rzecznik prasowy Głównego Inspektoratu Sanitarnego (GIS). – Myślę, że odpowiednia wiedza coraz bardziej trafia do Polaków.
Z danych Wojewódzkie Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu wynika, że na początku lat 90. liczba przypadków zatruć przekraczała nawet 500 rocznie, od 2008 roku utrzymuje się znacznie poniżej 100.
– Stało się tak dzięki t, że media o tym mówią sprawia, że rośnie ostrożność Polaków – wyjaśnia Jan Bondar. – Tym bardziej że skórka nie jest warta przysłowiowej wyprawki. Dla kawałka grzyba ryzykowanie własnym życiem czy zdrowiem jest niepoważne.
Według rzecznika GIS do takich zdarzeń najczęściej dochodzi w grupie osób uważających, że świetnie się znają na grzybach, zbierają je bowiem i przyrządzają od lat. Bezpośrednim powodem jest rutyna, brak ostrożności, ale również błędy techniczne, takie jak zbieranie młodych owocników.
– W przypadku muchomora sromotnikowego, gołąbka i zielonki istotny jest czas, który musi upłynąć do momentu, gdy wykształcą one swoje charakterystyczne cechy – tłumaczy Jan Bondar. – Wcześniej nawet doświadczony grzybiarz może mieć trudności z ich odróżnieniem.
Kolejnym, poważnym uchybieniem jest podawanie grzybów dzieciom. Eksperci podkreślają, że dzieci poniżej 7 roku życia w ogóle nie powinny ich spożywać.
– Pamiętajmy, że nie jest to żywność szczególnie wartościowa – podkreśla rzecznik GIS. – Grzyby jedzone są przede wszystkim ze względu na swój zapach, walory smakowe, ale nie wartości odżywcze. Podawanie opartych na nich posiłków małym dzieciom jest bez sensu, a do tego niesie ryzyko zatrucia. W przypadku podobnej ilości toksyny dorosły może przeżyć. Jeśli natomiast dostaną się one do niewykształconego w pełni organizmu, skutki mogą być znacznie poważniejsze. Najbardziej zagrożona jest wtedy wątroba.
Innym rodzajem błędów są uchybienia ogólnospożywcze. Nieprawdą jest, że kilkukrotne obgotowanie grzybów czyni je bezpiecznymi do spożycia. Groźne dla zdrowia może być także spożycie źle przechowywanych zdrowych grzybów.
– Grzyby to żywność psująca się bardzo szybko, nie można ich więc długo trzymać – tłumaczy rzecznik GIS. – Nawet gatunki jadalne, jeśli są źle przechowywane, mogą spowodować zaburzenia jelitowe w rezultacie prowadzące do zatrucia. Grzybów nie powinny również spożywać osoby w podeszłym wieku czy z chorobami układu pokarmowego.
Konsumenci uczący się polskiej sztuki grzybobrania, zdaniem Jana Bondara, muszą to robić pod okiem osób doświadczonych i zaczynać od grzybów gąbczastych, rurkowych, a unikać blaszkowatych. W tej ostatniej grupie jest bowiem największych trucicieli: na przykład dwie odmiany muchomora zawierające amanitynę, związek uważany za jedną z najsilniejszych trucizn. Niszczy ona wątrobę, uszkadza nerki oraz układ nerwowy.
– Wystarczy niewielka ilość tego sromotnika, żeby zabić dorosłego człowieka – ostrzega Jan Bondar. – Natomiast w grupie grzybów rurkowych jest tylko jeden mogący wywołać ciężkie zatrucie: borowik szatański. Ale jest to grzyb bardzo rzadko występujący w Polsce. Najważniejsze jest jednak, żeby zbierać jedynie okazy, co do których nie ma cienia wątpliwości, że są jadalne. Jakakolwiek zmiana wyglądu, czy innego rodzaju podejrzenie powinno skłaniać do tego, by taki grzyb po prostu wyrzucić, czy zostawić w lesie.
Ostatnim głośny przypadek ciężkiego zatrucia odnotowano w połowie sierpnia br. w województwie bydgoskim. Matka i jej szesnastoletnia córka zjadły przypominającego kurkę zasłoniaka rudawego, po którym miały dolegliwości żołądkowe. Do szpitala zgłosiły się jednak dopiero po dwóch dniach. Obie kobiety przeżyły, a ich stan się poprawia.
– W takim przypadku do placówki medycznej trzeba jechać natychmiast, bo płukanie żołądka i inne zabiegi medyczne mogą znacząco zmniejszyć skalę zatrucia – radzi Jan Bondar. – Ale muchomor sromotnikowy na przykład ma taki podstępny charakter, że objawy powoduje z dużym opóźnieniem. Toksyna działa podstępnie, więc wielką sztuką medyczną jest uratowanie zatrutego nią pacjenta. Jeśli pojawiają się jakiekolwiek zaburzenia, nawet łagodne, gastryczne, a dzień wcześniej spożywany był grzyb, najlepiej natychmiast udać się do szpitala. Czas gra bowiem ogromną rolę.
Czytaj także
- 2024-04-23: Trwają prace nad szczegółami ścisłej ochrony 20 proc. lasów. Prawie gotowy jest także projekt ws. kontroli społecznej nad lasami
- 2024-04-22: Do Polski z Ukrainy uciekło nawet 70 tys. Romów. Ich sytuacja po ponad dwóch latach nadal pozostaje trudna
- 2024-04-15: Mocny wzrost sprzedaży paliw płynnych w 2023 roku. W tym roku popyt napędzą nowe inwestycje
- 2024-04-18: Polacy mało wiedzą o instytucji rodzicielstwa zastępczego. Dwie trzecie społeczeństwa nigdy nie spotkało się z tym pojęciem
- 2024-04-11: Katarzyna Cichopek i Maciej Kurzajewski: Regularne badania profilaktyczne stawiamy sobie za punkt honoru. Chcemy być zdrowi i aktywni
- 2024-04-18: Prawie 60 proc. Polaków podejmowało próby odchudzania. U większości efekty były krótkotrwałe i powodowały problemy zdrowotne
- 2024-04-10: Co czwarty mikro- i mały przedsiębiorca pracuje 40–60 godzin tygodniowo. Ostrożnie podchodzą do planowania inwestycji i zwiększania zatrudnienia
- 2024-04-08: Całkowity zakaz sprzedaży e-papierosów jednorazowych może mieć skutek odwrotny do zamierzonego. Konsekwencje będą zarówno ekonomiczne, jak i zdrowotne
- 2024-03-28: Sektor ochrony zdrowia odpowiada za większe emisje CO2 niż lotnictwo. Zielone zmiany wymagają drastycznego przyspieszenia
- 2024-04-05: Dostęp do badań profilaktycznych i skutecznych terapii największymi wyzwaniami systemu ochrony zdrowia. Polska prezydencja w UE może być okazją do zmian w tym zakresie
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Konsument
Zmiany klimatu uderzają w portfele konsumentów. Podniosą ceny żywności nawet o 3 pkt proc. rocznie
Coraz wyższe średnie temperatury obserwowane na świecie przekładają się na wzrost cen żywności. Problem dotyczy zarówno krajów rozwiniętych, jak i rozwijających się. Naukowcy z Poczdamskiego Instytutu Badań nad Wpływem Klimatu obliczyli, że do 2035 roku zdarzenia klimatyczne podniosą ceny żywności o 0,9–3,2 pkt proc. rocznie, a ogólny poziom inflacji o 0,3–1,1 pkt proc. Naukowcy przeanalizowali dane dotyczące zmian cen artykułów żywnościowych ze 120 krajów świata w ciągu ostatnich 30 lat.
Transport
Chiny przyspieszają inwestycje w odnawialne źródła. Nie przestają jednak rozbudowywać mocy węglowych
Coraz dotkliwsze skutki zmian klimatycznych, ale przede wszystkim chęć zbudowania bezpieczeństwa energetycznego i uniezależnienia się od zewnętrznych dostaw surowców skłoniły rząd w Pekinie do ekspresowych inwestycji w nowe moce odnawialnej energii. W efekcie Chiny wyrastają na globalnego lidera transformacji energetycznej – odpowiadają dziś za największy na świecie przyrost mocy zainstalowanych w fotowoltaice i wiatrakach. Co ciekawe, nie rezygnują jednak przy tym również z inwestycji w energetykę węglową.
Konsument
Niska wiedza ekonomiczna Polaków może wpłynąć na większe zainteresowanie usługami doradców finansowych. Wciąż rzadko korzystamy z ich pomocy
Ponad 70 proc. Polaków ma niską lub przeciętną wiedzę finansową – wynika z badania „Poziom wiedzy finansowej Polaków 2024”. To przekłada się na niewielkie uczestnictwo w rynku kapitałowym i niską skłonność do inwestowania i oszczędzania. Dlatego eksperci upatrują istotnej roli doradców finansowych w zmianie tej tendencji. Większość gospodarstw domowych nie korzysta jednak z tego typu usług. Branża od lat samoreguluje kwestię kompetencji i certyfikatów dla doradców, ale liczy na utworzenie publicznego rejestru, w którym klienci mieliby dostęp do takich informacji, w ten sposób zyskując większe zaufanie do przedstawicieli tego zawodu.
Partner serwisu
Szkolenia
Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.