14 listopada – Dzień Czystego Powietrza. Jak poprawić jakość powietrza
Smog to mieszanka zanieczyszczeń powietrza, która powstaje, gdy spaliny z samochodów i domowych kotłów łączą się z wilgotnym powietrzem, tworząc niezdrową zawiesinę. Jest szczególnie uciążliwy w okresie zimowym. Główne źródła tego zjawiska to emisje z przemysłu, transportu oraz – co szczególnie istotne – systemów ogrzewania.
Wdychanie zanieczyszczonego powietrza ma negatywne skutki dla zdrowia. Przebywanie w środowisku o wysokim poziomie smogu może prowadzić do problemów układu oddechowego, nasilać objawy astmy oraz zwiększać ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Najbardziej narażone są dzieci, osoby starsze oraz osoby z chorobami przewlekłymi.
Ogrzewanie domowe a smog – w czym tkwi problem?
Zimą kluczową rolę odgrywa ogrzewanie gospodarstw domowych. Spalanie węgla niskiej jakości lub – co gorsza śmieci – w piecach emituje szkodliwe pyły i gazy. Niestety, mimo że spalanie odpadów jest nielegalne, wciąż stanowi poważny problem, zwiększając ryzyko powstawania smogu i jego negatywnego wpływu na zdrowie i środowisko.
– Niestety, pomimo licznych kampanii edukacyjnych i regulacji prawnych, w wielu domach w Polsce wciąż dochodzi do spalania odpadów, takich jak plastikowe butelki, opakowania czy zużyte ubrania. Wrzucanie do pieca takich materiałów uwalnia do atmosfery toksyczne substancje, które są niebezpieczne dla zdrowia ludzi i degradują środowisko. Działania te nie tylko przyczyniają się do powstawania smogu, ale również zwiększają ryzyko wielu chorób u osób mieszkających w pobliżu – zauważa Lisa Scoccimarro, liderka Akademii Ekologicznej Amest Otwock.
Z opublikowanego w 2024 roku badania sondażowego Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) wynika, że pół miliona polskich gospodarstw domowych (ok. 4 proc.) nadal spala odpady. Raport PIE wykazał, że odpadami częściej palą mieszkańcy wsi i mniejszych miejscowości – 71 proc. oraz mieszkańcy domów jednorodzinnych – 85 proc. Ponadto, 46 proc. palących śmieciami mieszkało w domu, który nie był poprawnie ocieplony, a 54 proc. korzystało z uzupełniających źródeł ogrzewania. Aż 25 proc. badanych gospodarstw przyznało się z kolei do wykorzystywania paliwa złej jakości na potrzeby energetyczne (miał węglowy, drewno czy biomasa).
Jak dbać o jakość powietrza na co dzień?
Dbanie o czyste powietrze zaczyna się od działań lokalnych. Mieszkańcy mogą na bieżąco sprawdzać poziom zanieczyszczeń dzięki aplikacjom i portalom, które monitorują jego jakość. Dodatkowo, warto korzystać z oczyszczaczy powietrza w domach i sadzić rośliny pochłaniające szkodliwe gazy. Każda inicjatywa – od prostych zmian w codziennych nawykach po inwestycje w nowoczesne technologie grzewcze – przyczynia się do poprawy składu powietrza, którym wszyscy oddychamy.
Praktyczne sposoby na zmniejszenie emisji smogu:
Termomodernizacja budynków – dobrze ocieplony dom to mniejsze zużycie paliwa, a co za tym idzie – niższa emisja szkodliwych substancji.
Inwestycja w ekologiczne źródła ciepła – zamiana starych pieców na nowoczesne kotły spełniające normy emisji lub korzystanie z odnawialnych źródeł energii, takich jak pompy ciepła, pozwala ograniczyć zanieczyszczenia.
Uszczelnianie okien i drzwi – zmniejszenie strat ciepła przyczynia się do bardziej efektywnego ogrzewania, co zmniejsza konieczność intensywnego spalania paliw.
Przestrzeganie przepisów, w szczególności dotyczących spalania odpadów – spalanie śmieci jest nie tylko szkodliwe, ale i zakazane. Warto edukować siebie i sąsiadów, by unikać tego procederu.
– Dzień Czystego Powietrza to doskonała okazja, by zastanowić się, jak możemy wspólnie zadbać o środowisko. Każda, nawet najmniejsza zmiana, ma znaczenie dla zdrowia społeczeństwa i przyszłości planety. Pozytywne działania, takie jak rezygnacja ze spalania odpadów czy inwestycja w ekologiczne źródła ciepła, to kroki, które mogą realnie poprawić jakość powietrza i życie człowieka – podsumowuje Lisa Scoccimarro

Szyna CPM – nowoczesne wsparcie w rehabilitacji po przebytej operacji kolana i biodra

Zdrowie zaczyna się od profilaktyki: Samoleczenie fundamentem nowoczesnej polityki zdrowotnej UE

Cena zaniedbania – ile naprawdę kosztuje brak skutecznej terapii ran?
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Psychologia

Qczaj: Moja siostra przeszła załamanie psychiczne. Dźwigamy na swoich barkach bardzo dużo i czasami po prostu nie mamy już siły
Trener przeżył niedawno prawdziwe chwile grozy po tym, gdy jego siostra trafiła do szpitala. Mimo że jest już dorosła, to nadal czuje się za nią odpowiedzialny, tak samo jak wtedy, kiedy opiekował się nią po wyjeździe mamy do USA. Jednocześnie Qczaj apeluje do tych, którzy zmagają się z jakimś kryzysem psychicznym, by nie wstydzili się mówić o swoich problemach i mieli odwagę prosić o pomoc. Dzięki temu można zapobiec tragedii.
Konsument
Otyłość i niedożywienie u seniorów często idą w parze. Źródłem problemu często tańsza, wysokoprzetworzona żywność

Niemal 64 proc. osób między 65. a 74. rokiem życia ma nadmierną masę ciała. Co piąty senior cierpi z powodu niedożywienia. Szczególną sytuacją jest taka, w której osoba starsza jest otyła, ale jednocześnie niedożywiona jakościowo. U źródeł problemów żywieniowych leżą z jednej strony mechanizmy związane z fizjologią starzenia się oraz różne choroby towarzyszące, a z drugiej – czynniki ekonomiczne i psychologiczne, takie jak samotność czy brak wystarczających środków. Eksperci zwracają uwagę na to, że ważne jest edukowanie i aktywizowanie seniorów, ponieważ zarówno otyłość, jak i niedożywienie prowadzą do poważnych konsekwencji zdrowotnych.
Gwiazdy
Anna Powierza: Mimo wyniku wyborów prezydenckich z czasem będzie mniej podziałów w społeczeństwie. Chciałabym pierwszej damy, która stoi po stronie kobiet

Aktorka nie dziwi się, że wynik wyborów prezydenckich budzi tak ogromne emocje, bo przecież niemal równej połowie głosujących niezwykle trudno pogodzić się z tym, że nie wygrał właśnie ich faworyt. Eksperci zastanawiają się, jak będzie teraz wyglądał polityczny krajobraz, rządzący już podejmują pewne kroki, a Anna Powierza chce wierzyć, że nowy lokator Pałacu Prezydenckiego sprosta wyzwaniu i udowodni, że głos oddany na niego nie został zmarnowany. Na wysokości zadania powinna także stanąć jego żona.