CZY POLACY WSŁUCHUJĄ SIĘ W SWOJE SERCA?

Co nam w sercach gra? Różne pasje, emocje, przeżycia, każdemu z nas inne i w różny sposób. I choć wszyscy mamy „coś innego w sercu”, to każde serce może w pewnym momencie życia nie działać prawidłowo i być narażone na poważne choroby. „Tyle się mówi o naszych sercach. Ale czy naprawdę umiemy słuchać, co mają nam do powiedzenia? Czy w pogoni za codziennymi sprawami umiemy zatrzymać się i poświęcić chwilę naszemu zdrowiu?” – te pytania stawia ekspertom Wojciech Malajkat. Aktor, w wyjątkowej etiudzie edukacyjnej, zwraca uwagę Polaków na najczęstszą arytmię serca – migotanie przedsionków – i jej związek z udarem mózgu. W tym niestandardowym spektaklu, oprócz znanego aktora, uczestniczą wybitni kardiolodzy: prof. Janina Stępińska i prof. Przemysław Mitkowski. Wideo edukacyjne powstało w ramach projektu „W rytmie arytmii. STOP UDAROM” (www.stopudarom.pl), a jego premiera - ze względu na związek migotania przedsionków z udarem mózgu - odbywa się z okazji Europejskiego Dnia Profilaktyki Udarowej.

WSŁUCHAĆ SIĘ W RYTM SERCA

„Prosty przekaz płynący z projektu, w którym wzięliśmy udział jest taki: wsłuchuj się w swoje serce – regularnie mierz tętno! Jeśli czujesz, że serce bije nierówno powinieneś zweryfikować z jakiej przyczyny, dlatego powiedz o tym swojemu lekarzowi podstawowej opieki zdrowotnej” - mówi prof. Przemysław Mitkowski, prezes elekt Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.

Prof. Janina Stępińska zwraca natomiast uwagę na fakt, że „co najmniej 30 proc. osób z migotaniem przedsionków nie odczuwa objawów tej arytmii. A mogą to być m.in.: szybkie, nierówne bicie serca, uczucie duszności, lęku, bólu w klatce piersiowej, zawroty głowy, mroczki przed oczami, ograniczenie tolerancji wysiłku, a nawet omdlenia. Tymczasem nawet krótko trwające napady migotania przedsionków mogą doprowadzić do udaru mózgu”.

„Zachęcamy pacjentów, żeby wsłuchiwali się w swoje serce i regularnie badali sobie tętno. Jeżeli częstotliwość rytmu przekracza 110 w spoczynku, to powinniśmy pomyśleć o dokładnej diagnostyce w kierunku występowania migotania przedsionków, w szczególności, gdy jest to rytm niemiarowy – na przykład pacjent czuje jakby miał przerwy w biciu serca, a potem bardzo szybką częstotliwość fali tętna” – tłumaczy prof. Mitkowski.

GDY SERCE BIJE NIERÓWNO – ZAGROŻONY JEST MÓZG

U osób z migotaniem, przedsionki serca kurczą się w sposób nieuporządkowany i bardzo szybko. „One drżą, falują, to nie jest uporządkowany skurcz” – wyjaśnia prof. Mitkowski. „Z powodu tej arytmii, przedsionki nie opróżniają się całkowicie z krwi. Mogą się w nich tworzyć mikroskrzepliny. Jeśli taka mikroskrzeplina oderwie się z zakamarków, uchyłków przedsionka i popłynie z prądem krwi, może spowodować zamknięcie naczynia w mózgu i doprowadzić do udaru mózgu - powikłania, którego najbardziej się boimy”.

Migotanie przedsionków aż pięciokrotnie zwiększa ryzyko niedokrwiennego udaru mózgu. Ponadto, udary będące konsekwencją migotania przedsionków mają szczególnie ciężki przebieg i mogą doprowadzić do poważnej niepełnosprawności u pacjenta.

„Dlatego zapobieganie udarom mózgu jest kluczowe u osób z migotaniem przedsionków.  Mamy do tego obecnie bardzo skuteczne środki - nowoczesne leki przeciwkrzepliwe, łatwe do stosowania i wysoce efektywne. Te leki znacznie zmniejszają ryzyko wystąpienia udaru u chorych z migotaniem przedsionków” – podkreśla prof. Mitkowski.

Według prof. Janiny Stępińskiej migotanie przedsionków budzi u wielu pacjentów niepokój. „Problem w tym, że chorzy wciąż nie mają świadomości, że występowanie tej arytmii przekłada się na ryzyko udaru mózgu. To sprawia, że ciągle istnieje potrzeba edukacji na ten temat. Dlatego mamy nadzieję, że wideo edukacyjne „Co Ci w sercu gra?”, poprzez analogię do naszych serc i teatru, w przystępny sposób opowie o tych często występujących chorobach i zwróci uwagę społeczeństwa na to, jak im zapobiegać.” – dodaje kardiolog.

PROFILAKTYKA – NAJLEPSZY SCENARIUSZ

Profilaktyka chorób serca i mózgu polega na wprowadzeniu takich zmian w stylu życia, które przyniosą długoterminowe korzyści zdrowotne. Należą do nich m.in.: redukcja nadmiernej masy ciała, wybieranie zdrowej żywności, zaprzestanie palenia papierosów, ograniczenie spożycia alkoholu i kofeiny, dbanie o stałą aktywność fizyczną, a także regularne monitorowanie stanu zdrowia (szczególnie ciśnienia tętniczego i pulsu) oraz prawidłowe stosowanie zaleconych przez lekarza leków. 

 „Niezwykle istotne jest, aby pamiętać, że można zapobiegać wystąpieniu migotania przedsionków. Ważnym elementem jest leczenie wszystkich chorób, w których ta arytmia występuje częściej m.in. nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej serca, niewydolności serca, cukrzycy. Warto także zaprzestać spożywania alkoholu w nadmiarze,  nie palić papierosów, kontrolować stężenie cholesterolu we krwi, aby nie dopuścić do rozwoju miażdżycy naczyń lub spowolnić jej rozwój” – podsumowuje prof. Stępińska.

Migotanie przedsionków jest najczęstszą utrwaloną arytmią serca . Szacuje się, że w Polsce jest nawet  ok. 700 tys. osób z tym zaburzeniem rytmu serca. Częstość jego występowania wzrasta z wiekiem – po 65. roku życia migotanie przedsionków jest obecne u co czwartej osoby.

CO CI W SERCU GRA?

„Teatr to dla mnie, aktora, coś więcej niż tylko miejsce pracy. To przestrzeń intymna, w której mogę zaglądać do swego wnętrza i rozmawiać o sprawach naprawdę ważnych. Dlatego zdecydowałem się na rozmowę o zdrowiu właśnie w teatrze, który jest miejscem najbliższym memu sercu.” Tymi słowami Wojciech Malajkat wraz z organizatorami projektu „W rytmie arytmii. STOP UDAROM” zaprasza do obejrzenia spektaklu edukacyjnego pt. „Co Ci w sercu gra?”. Wideo można obejrzeć na stronie internetowej www.stopudarom.pl, FB STOP UDAROM oraz  na kanałach społecznościowych partnerów kampanii STOP UDAROM.

Migotanie przedsionków – fakty:

• Migotanie przedsionków to groźna choroba, która jest najczęstszym zaburzeniem rytmu serca  
  i jednocześnie jedną z głównych przyczyn udaru mózgu.
• W Polsce na migotanie przedsionków cierpi ok. 600-700 tysięcy osób. Ryzyko wystąpienia migotania przedsionków zwiększa się wraz z wiekiem, migotanie przedsionków dotyczy aż 23 % osób po 65. roku życia
• Pomiar tętna zwiększa wykrywalność migotania przedsionków. Jeżeli tętno jest niemiarowe i wyczuwalna jest nieregularna praca serca, należy zgłosić się do lekarza – szybkie rozpoznanie choroby to szansa na skuteczniejsze leczenie.

Najczęściej występujące objawy migotania przedsionków:

• Szybkie i nieregularne bicie serca
• Kołatanie serca (palpitacje)
• Uczucie dyskomfortu lub bólu w klatce piersiowej
• Zawroty głowy i omdlenia
• Nadmierne pocenie się oraz nudności
• Duszność
• Uczucie zmęczenia
• Osłabienie wydolności fizycznej

Instrukcja samodzielnego badania tętna:

Chcąc zbadać tętno, najlepiej położyć drugi, trzeci i czwarty palec dłoni w niewielkim wgłębieniu na wewnętrznej stronie przedramienia (blisko kciuka), tam gdzie przebiega tętnica promieniowa. Siła ucisku powinna być niewielka, wtedy puls wyczujemy pod palcami. Należy policzyć uderzenia w ciągu 30 sekund. Tę liczbę pomnożyć przez 2 i wówczas uzyskamy częstotliwość uderzeń „na minutę”.

Prawidłowe tętno powinno być regularne i mieć częstotliwość w przedziale 60-80 uderzeń na minutę. Jeżeli np. tętno zazwyczaj wynosiło ok. 65 uderzeń na minutę, a w kolejnym pomiarze pomiar wskaże tętno niemiarowe o częstości 100 uderzeń na minutę, można podejrzewać wystąpienie arytmii, np. migotania przedsionków.

Europejski Dzień Profilaktyki Udarowej obchodzony jest od 2007 r. Inicjatorem wydarzenia jest The Stroke Association, brytyjski członek Stroke Alliance For Europe – organizacji zrzeszającej krajowe stowarzyszenia reprezentujące osoby po udarze i ich bliskich. Celem przedsięwzięcia jest podnoszenie świadomości ryzyka udaru mózgu oraz tego, że wprowadzając niewielkie zmiany w swoim sposobie życia i - jeśli to potrzebne - stosując odpowiednie leczenie, możemy znacząco ograniczyć ryzyko udaru mózgu.

Kampania „STOP UDAROM” została zainaugurowana w 2012 roku. Jej celem jest budowanie świadomości społecznej w zakresie profilaktyki udaru mózgu oraz ograniczania jego medycznych i społecznych skutków. Każdego roku w ramach kampanii, prowadzone są różnego rodzaju działania edukacyjne w zakresie czynników ryzyka, profilaktyki i rozpoznawania objawów udaru mózgu oraz podejmowania skutecznej interwencji w razie jego wystąpienia. Inicjatorem kampanii jest Firma Boehringer Ingelheim, a partnerami Fundacja Udaru Mózgu i Stowarzyszenie Udarowcy – Liczy się wsparcie! Patronem honorowym kampanii jest Polskie Towarzystwo Kardiologiczne. Więcej informacji na www.stopudarom.pl