Czy żywność eko może zatrzymać zmiany klimatyczne?

Czujesz (zmieniający się) klimat? Czy żywność ekologiczna może zatrzymać zmiany klimatyczne?

Zmiany klimatu to już nie scenariusz filmu katastroficznego, a fakt, którego skutki odczuwalne są na całym świecie. Główną przyczyną wzrostu średnich temperatur jest nadmierna emisja dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych, powstających m.in. przy przemysłowej produkcji żywności. Jako konsumenci mamy wpływ na ograniczenie skutków tych zmian, wybierając certyfikowaną żywność ekologiczną. Z badania przeprowadzonego przez SW Research, w ramach kampanii „Przestaw się na eko – szukaj Euroliścia” wynika, że dla blisko 27 proc. Polaków jedną z kluczowych zalet produktów „bio” jest ich dobry wpływ na środowisko.

Nieświadome zakupy zmieniają klimat

Robiąc zakupy spożywcze, często kierujemy się ceną i nie zastanawiamy się nad tym, w jaki sposób zostały wytworzone produkty, które wkładamy do koszyka – i jak wpływają na środowisko naturalne. A cena, jaką możemy zapłacić za nieodwracalne zmiany klimatu, będzie zdecydowanie wyższa: m.in. ograniczone zasoby żywności i wody pitnej, zmniejszenie populacji zwierząt, zagrażające zdrowiu temperatury czy gwałtowne zjawiska pogodowe. 

Przyszłość nasza i Ziemi zależy od każdego z nas, dlatego jako konsumenci powinniśmy dokonywać wyborów, które zamiast szkodzić środowisku – wspierają je. Musimy być świadomi tego, że możemy wprowadzić drobne zmiany w naszym życiu, mające ogromne znaczenie dla poprawy klimatu. Jednym z pierwszych kroków może być przestawienie się na żywność ekologiczną, znakowaną symbolem Euroliścia, która produkowana jest w oparciu o poszanowanie środowiska naturalnego i dobrostan zwierząt. Jesteśmy odpowiedzialni za planetę i od niej zależni, pamiętajmy o tym. – mówi Krystyna Radkowska, prezes Polskiej Izby Żywności Ekologicznej.

Droga ku zrównoważonej produkcji żywności

Jak podaje Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC), około 1/3 światowych emisji gazów cieplarnianych pochodzi właśnie z systemów żywnościowych. Unia Europejska, świadoma skali tego problemu, dąży do przekształcenia sposobu produkcji, by zmniejszyć ślad środowiskowy.

Jednym z kluczowych działań UE, w ramach zielonego ładu, jest strategia „Od pola do stołu”, przedstawiona przez Komisję Europejską w maju 2020 roku. Zmierza ona w kierunku neutralności klimatycznej, a w dokumencie podkreślona została potrzeba zapewnienia pełnowartościowej żywności, wyprodukowanej w oparciu o:

•          ograniczenie stosowania pestycydów (o 50 proc. do 2030 r.) i środków przeciwbakteryjnych oraz redukcję stosowania sztucznych nawozów,

•          zwiększenie obszarów upraw organicznych (do 25 proc. do 2030 r.),

•          podniesienie dobrostanu zwierząt hodowlanych,

•          odbudowę bioróżnorodności.

Żywność ekologiczna na ratunek planecie

Odpowiedzią na wyzwania, związane z produkcją żywności w kontekście zmian klimatycznych, może być certyfikowana żywność ekologiczna. Zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych, redukcja zanieczyszczenia wody i gleby, odbudowa bioróżnorodności, a także poprawa dobrostanu zwierząt hodowlanych to tylko kilka z wielu zalet, które możemy jej przypisać. 

W jaki sposób rolnictwo ekologiczne zmienia klimat – na lepszy?

•          Redukcja gazów cieplarnianych. Dane pokazują, że mniejsza emisja dwutlenku węgla do atmosfery oraz unikanie nawozów mineralnych charakterystyczne dla rolnictwa ekologicznego, mogą zmniejszyć lub zrekompensować 35 proc. całkowitych emisji z rolnictwa w ciągu najbliższych 10 lat.[i]

•          Efektywne gospodarowanie glebą i wodą. Rolnictwo ekologiczne ogranicza spływ powierzchniowy i zwiększa zdolność infiltracji wody, zmniejszając w ten sposób erozję gleby i zapobiegając powodziom.[ii]

•          Ochrona krajobrazów i różnorodności biologicznej. Gospodarstwa ekologiczne mają o ok. 46-72 proc. więcej siedlisk półnaturalnych oraz o 30 proc. więcej gatunków flory i o 50 proc. więcej osobników fauny niż gospodarstwa konwencjonalne.[iii]

•          Dbanie o dobrostan zwierząt. Rolnicy produkujący żywność ekologiczną, zobowiązani są do zaspokojenia potrzeb behawioralnych zwierząt, zapewnienia im dobrych warunków do życia, które przełożą się na ich zdrowie i zmniejszą zapotrzebowanie na stosowanie antybiotyków.

•          Ochrona zapylaczy. Certyfikowane uprawy ekologiczne są przyjazne dla pszczół, które zapylają 77 proc. roślin na Ziemi i odpowiadają za zapylenie 1/3 wszystkich upraw rolnych. Zagrożeniem dla populacji pszczół są zmiany klimatu oraz stosowane w uprawach konwencjonalnych pestycydy .[iv]

Porozmawiajmy o „eko” przyszłości” na forum!

Polskie Forum Żywności Ekologicznej to cykliczne wydarzenie, organizowane przez Polską Izbę Żywności Ekologicznej, podczas Międzynarodowych Targów Żywności i Produktów Ekologicznych BIOEXPO. To doskonała okazja do wymiany wiedzy, doświadczeń w obszarze certyfikowanego rolnictwa ekologicznego, a także rozmów na temat „eko” przyszłości. 

Tegoroczna, czwarta już edycja Polskiego Forum Żywności Ekologicznej, była kolejną okazją do tego, by porozmawiać z Ekspertami o rynku żywności ekologicznej, kierunku jego rozwoju oraz trendach na nim dominujących. Nie zabrakło również niezwykle ważnego obszaru, w kontekście dziejących się na naszych oczach zmianach klimatycznych, a mianowicie zrównoważonego rozwoju i wpływu żywności „eko” na środowisko naturalne. Polski rynek żywności ekologicznej rozwija się dynamicznie, zyskuje odbiorców, i mamy nadzieję, że coraz więcej osób zda sobie sprawę z tego, że nasza przyszłość to „eko”. – podsumowała Krystyna Radkowska, prezes Polskiej Izby Żywności Ekologicznej

***

Informacje o kampanii:

„Przestaw się na eko – szukaj Euroliścia” to kampania edukacyjna, realizowana przez Polską Izbę Żywności Ekologicznej, której celem jest budowanie świadomości społeczeństwa w zakresie żywności ekologicznej, rozpoznawalności dla unijnego systemu jakości rolnictwa ekologicznego, a także promocja żywności certyfikowanej. Działania realizowane w ramach projektu mają za zadanie pokazanie konsumentom, jak żywność certyfikowana wpływa na nas i środowisko oraz jak w prosty sposób możemy przestawić się na eko, dokonując codziennych wyborów. Więcej informacji o kampanii znajduje się na platformie: www.przestawsienaeko.eu, będącej kompendium eko-wiedzy. Kampania sfinansowana ze środków UE.

[i] IFOAM EU, 2017.

[ii] Zeiger i Fohrer, 2009; Lorenz i Lal, 2016.

[iii] FiBL.

[iv] https://www.gov.pl/web/srodowisko/bez-pszczol-przezyjemy-najwyzej-4-lat