Seniorzy w świecie bankowości (online)

Osoby w wieku 60+ stają się coraz liczniejszą grupą w naszym kraju. Szacuje się, że do 2050 r. w Polsce może być nawet aż blisko 14 mln ludzi w tym wieku, co oznacza, że ponad 40% naszego społeczeństwa będzie zaliczać się do seniorów. Nadchodzi „srebrne tsunami”. Starsze pokolenie to coraz bardziej istotna grupa konsumentów. Musi z nią liczyć się również sektor bankowy,  dostosowując swoje oferty do jej potrzeb. Natomiast część pokolenia  silversów, która do tej pory nie korzystała z usług bankowych (również tych online) lub robiła to w bardzo ograniczonym stopniu, powinna rozważyć zwiększenie ich udziału w codziennym życiu. Dlaczego? Pandemia przyśpieszyła proces cyfryzacji naszego społeczeństwa i pokazała również pokoleniu naszych rodziców i dziadków, że bankowość internetowa niesie wiele pozytywnych aspektów. Na koniec III kw. 2021 r. z BLIKA aktywnie i regularnie korzystało 8,6 mln użytkowników, czyli o 43% więcej niż rok wcześniej[1]! Z drugiej strony, bankowość elektroniczna to również pewne niebezpieczeństwa związane z wyłudzeniem danych, służących oszustom do zaciągnięcia kredytów lub ryzyko utraty środków z rachunku. Według danych Związku Banków Polskich, w III kw. zeszłego roku dokonano ponad 2,3 tys. prób wyłudzeń kredytów na kwotę przeszło 85 mln zł[2].  Seniorze, w tym poradniku eksperci Związku Firm Pośrednictwa Finansowego podpowiedzą Ci, jak wybrać odpowiednie konto w banku, oraz na jakie korzyści związane z korzystaniem z bankowości internetowej banku możesz liczyć.

Emerytura tylko na rachunek w banku?

Według danych GUS-u w 2020 r. emeryturę w Polsce pobierało aż 7 mln 89 tys. osób[3], co stanowiło prawie  1/5 (18,5%) społeczeństwa[4]. To znaczna grupa, która z roku na rok będzie systematycznie rosnąć, ponieważ jak pokazują badania, nasze społeczeństwo szybko się starzeje. Co więcej, znaczna część, bo blisko 75% z pobierających świadczenia, tj. emeryturę czy rentę, korzysta przy tym z rachunku bankowego[5]. „Klienci” ZUS-u doceniają taką formę otrzymywania pieniędzy za wygodę, bezpieczeństwo i oszczędność czasu[6]. Jednak 1/4 starszego pokolenia wciąż co miesiąc czeka, aż listonosz przyniesie pieniądze. Jednym z powodów takiej sytuacji są obawy przed nową technologią[7].

– Część starszego pokolenia mimo postępującego poziomu cyfryzacji, może nadal nieufnie spoglądać w stronę nowoczesnych technologii, bankowości internetowej czy płatności bezgotówkowych. Seniorzy obawiają się m.in. tego, że nie poradzą sobie z obsługą aplikacji bankowych, czy nie będą w stanie samodzielnie wypłacić pieniędzy z bankomatu. Warto jednak poprosić najbliższych lub skorzystać z fachowej pomocy, np. w postaci eksperta finansowego i wejść w nieznany dotąd „świat”. Bankowość ta tradycyjna, jak i online może być naprawdę prosta oraz intuicyjna, i co najważniejsze – ułatwić seniorowi życie – mówi Leszek Zięba, ekspert ZFPF, mFinanse.

Już niebawem posiadanie rachunku przez seniora będzie must have. Od jakiegoś czasu dobiegają nas głosy o możliwym wprowadzeniu przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej obowiązku wypłacania świadczeń długoterminowych, czyli m.in. emerytur i rent, tylko na konto w banku. Czy tak będzie w rzeczywistości? Przyszłość pokaże, jednak jest to bardzo możliwy scenariusz, biorąc pod uwagę szybkość zachodzących zmian w naszym społeczeństwie w obszarze cyfryzacji. Wskaźnik wpływu cyfrowego dla osób 65-70 lat w 2021 r. wyniósł 44% (2 lata wcześniej było to 6 p.p. mniej)[8], co oznacza, że już przeszło 4 na 10 osób z tej grupy wiekowej w poprzednim roku w trakcie zakupów korzystała w z urządzeń elektronicznych, np. smartfonów.

Korzyści z „bankowania”

Korzyści z posiadania własnego konta w banku? Jest ich cała lista. Przede wszystkim, nie trzeba czekać na listonosza, który przyniesie emeryturę czy rentę, bo świadczenia pojawią się na rachunku zawsze tego samego, określonego dnia, nie ma więc żadnych opóźnień w wypłatach. Poza tym, senior może korzystać z tych wszystkich „udogodnień”, co każdy posiadacz konta. – Korzyści jest najwięcej, kiedy senior zdecyduje się na korzystanie z bankowości internetowej. Dostęp do bankowości elektronicznej to wygoda (szczególnie, gdy mówimy o dedykowanych aplikacjach na nasze smartfony) – sprawdzenie stanu konta, wykonanie przelewu, czy założenie lokaty terminowej to operacje, które można zlecić o dowolnej porze, bez wychodzenia z domu. Konto internetowe pozwala również wygodnie kontrolować budżet domowy, a możliwość ustawienia cyklicznych zleceń to gwarancja, że nie zapomnimy o zapłacie ważnego rachunku – wylicza Paweł Rudzik, ekspert ZFPF, Gold Finance.

Mówiąc o zaletach bankowości elektronicznej nie sposób również pominąć aspektu bezpieczeństwa, na co zwraca uwagę Leszek Zięba, ekspert ZFPF, mFinanse: – W naszym społeczeństwie nadal funkcjonuje grupa konsumentów, reprezentowana przede wszystkim przez seniorów, która nie ufa bankom. Jednak trzymanie pieniędzy w przysłowiowej „skarpecie” nie jest najlepszym rozwiązaniem. Dlaczego? Bo to niebezpieczna opcja – w razie ewentualnego włamania (a pamiętajmy, że osoby starsze często są ofiarami takich przestępstw), można stracić wszystkie oszczędności. Po drugie, karta wydawana do rachunku bankowego sprawia, że nie trzeba nosić ze sobą gotówki, co stanowi nie tylko wygodę, ale również jest bezpieczniejszym rozwiązaniem. Zgubioną lub skradzioną kartę można szybko zablokować i zabezpieczyć się przed stratą środków.

Nie można zapominać o tym, że w pandemii korzystanie z bankowości elektronicznej stało się w pewnym sensie koniecznością. W lockdownie dostęp do placówek bankowych był ograniczony, ale nie chodzi tylko o to. Doceniliśmy możliwość zapłaty bieżących rachunków bez wychodzenia z domu i brak konieczności kontaktu z osobami trzecimi. To kwestie ważne również dla seniorów, którzy powinni wiedzieć, że  decydując się na posiadanie rachunku bankowego, mogą w niektórych przypadkach także liczyć na „specjalne benefity”. Jakie? Czasem banki oferują dodatkowe usługi dla posiadaczy kont, np. zniżki w aptekach czy możliwość odebrania recepty przez e-konto.

Konto dla seniora – jak wybrać?

Jak zaznacza ekspert ZFPF, Paweł Rudzik, Gold Finance: – Konto dla seniora powinno być przede wszystkim łatwe i intuicyjne w obsłudze, a także połączone z prostą aplikacją bankową i przejrzystym serwisem transakcyjnym online. Zakładając rachunek w banku, warto również przeanalizować koszty, aby nie narażać się na zbędny wydatek, co w przypadku seniora – często osoby o ograniczonych dochodach - ma znaczenie. Część banków nadal oferuje bezpłatne założenie oraz prowadzenie konta, wraz z wydaniem karty płatniczej. Warunkiem może być spełnienie kilku warunków. Jakich? Może to być np. wykonanie określonej ilości transakcji bezgotówkowych lub transakcji na określoną kwotę w skali miesiąca. Warto zapytać w banku o najatrakcyjniejszą ofertę. W podjęciu takiej decyzji może pomóc również ekspert finansowy.  

Na co jeszcze warto zwrócić uwagę, szukając „idealnego” konta dla seniora? Ta kwestia uzależniona jest od indywidulanych potrzeb. Dla niektórych „bardziej aktywnych” tzw. silversów konieczne może być posiadanie karty wielowalutowej. Inni potrzebują rachunku w wersji „podstawowej”, np. tylko do otrzymywania świadczeń emerytalnych i dokonywania płatności kartą. W takim wypadku może okazać się, że wystarczającym rozwiązaniem będzie Podstawowy Rachunek Płatniczy.

Podstawowy Rachunek Płatniczy – co daje?

Podstawowy Rachunek płatniczy (PRP) to konto bankowe prowadzone w złotówkach. Jego posiadanie gwarantuje darmowy dostęp do standardowych usług bankowych tj. prowadzenie konta czy płatności kartą. Zgodnie z przepisami wydanymi przez Parlament Europejski, od 2018 r. PRP powinien być w ofercie każdego banku i SKOK-u. – Skorzystać z niego może każdy, kto do tej pory jeszcze nie jest posiadaczem konta osobistego prowadzonego w złotówkach. Należy jednak pamiętać, że PRP skierowany jest wyłącznie do konsumentów, a to oznacza, że osoba prowadząca działalność gospodarczą, nie uzyska prawa do jego otwarcia – wyjaśnia Leszek Zięba, ekspert ZFPF, mFinanse.

A co w przypadku, gdy senior posiada już konto, ale chce z niego zrezygnować na rzecz PRP? – Nie ma w tym przypadku przeszkody, jednak należy być świadomym, że Podstawowy Rachunek Płatniczy oferuje tylko, jak wskazuje nazwa, podstawowe usługi i ma wiele ograniczeń. Przykładowo: klient, chcąc wypłacić gotówkę z bankomatu, może spotykać się z limitem 5 darmowych transakcji miesięcznie, a to dla niektórych seniorów może okazać się za mało. Każda kolejna wypłata, poza przyznany limit, wiąże się wtedy z pobraniem dodatkowej kwoty z konta – wyjaśnia Paweł Rudzik, ekspert ZFPF, Gold Finance.  

Senior bezpieczny w sieci

Według danych Związku Banków Polskich, w III kw. 2021 r. dokonano ponad 2,3 tys. prób wyłudzeń kredytów za pomocą „kradzionej tożsamości” na kwotę przeszło 85 mln zł. To najwięcej od 2009 r[9].! Warto więc poświęcić chwilę i zadbać o swoje bezpieczeństwo w sieci, tak aby nie narażać się na niepotrzebne ataki ze strony hakerów. Jak to zrobić? Seniorze, przeczytaj poniższe wskazówki:

1. Ustaw odpowiednie hasło – najlepiej, żeby było długie, posiadało kombinacje różnych znaków,
   a także nie było wcześniej używane na innych aplikacjach/ stronach.
2. Nie przekazuj poufnych danych osobom trzecim – numer karty, hasło, login do konta powinny być znane tylko Tobie.
3. Używaj danych do logowania wyłącznie na oficjalnej stronie banku.
4. Jeśli potrzebujesz zapisać prywatne dane, upewnij się, że tylko Ty będziesz mieć dostęp do swoich notatek.
5. Ustaw odpowiednie limity na koncie, dzięki czemu w razie np. ewentualnej kradzieży karty, nie zostaniesz pozbawiony wszystkich środków pieniężnych.
6. Włącz powiadomienie o transakcjach – w przypadku zauważenia podejrzanej płatności, będziesz w stanie szybko zareagować.
7. Nie klikaj w linki otrzymane drogą smsową lub mailową. Nawet te od banku komunikujące, że Twoje konto zostało „zablokowane”. W przypadku problemów z kontem, banki nie kontaktują się ze swoimi klientami w ten sposób.
8. Zainstaluj lub poproś najbliższych o zainstalowanie oprogramowania antywirusowego na urządzeniach, którymi logujesz się do banku.
9. Jeśli ktoś nakłania Cię w trakcie rozmowy telefonicznej do wykonania przelewu lub przekazania danych do logowania, nie rób tego. Porozmawiaj najpierw z konsultantem w banku.
10. W razie wątpliwości poproś o pomoc zaufaną osobą lub skontaktuj się bezpośrednio z pracownikiem banku.

[1] BLIK, BLIK w III kw. 2021: prawie 200 mln transakcji oraz 8,6 mln aktywnych użytkowników

[2] ZBP, Raport InfoDOK: Rośnie liczba prób wyłudzeń kredytów - najwyższy poziom od 13 lat

[3] GUS, Emerytury i renty w 2020 r.

[4] Wyliczenia własne, na podstawie danych GUS dot. liczby ludności Polski za 2020 r. Liczba ludności Polski w 2020 r. wyniosła 38 265 tys.

[5] ZUS, Ubankowieni klienci ZUS, 3 listopada 2021 r.

[6] Tamże.

[7] Tamże.

[8] Deloitte, Koniec ery dwóch światów 2021.

[9] ZBP, Raport InfoDOK: Rośnie liczba prób wyłudzeń kredytów, najwyższy poziom od 13 lat.