Pandemia samotności wśród osób starszych– jakie problemy spotykają seniorów?
Niemal połowa osób po 60 roku życia czuje się samotna podczas pandemii, a 16% z nich nie ma z kim porozmawiać o swoich problemach[1]. Sytuację pogarsza także wykluczenie cyfrowe, które, jak wynika z danych CBOS, najczęściej dotyka właśnie seniorów. Aż 80% spośród 4,51 mln Polaków niekorzystających nigdy z internetu stanowią osoby w wieku 55-74 lata, które z tego powodu mogą dotkliwiej odczuwać towarzyszące pandemii obostrzenia, takie jak zachowanie dystansu społecznego czy brak odwiedzin członków rodziny i przyjaciół.
Pandemia samotności
Jak wynika z badania CBOS „Życie codzienne w czasach zarazy” prawie połowie polskich seniorów (48%) doskwiera obowiązek noszenia maseczek w przestrzeni publicznej, a 27% z nich negatywnie odczuwa zamknięcie galerii handlowych oraz ograniczenie możliwości podróżowania. Co piąta osoba powyżej 65 roku życia narzeka też na brak możliwości aktywnego uczestnictwa w kulturze, czyli zamknięcie teatrów, kin i sal koncertowych. Pandemia utrudniła również funkcjonowanie lokalnych społeczności skupionych wokół domów kultury i klubów seniora. Wielu z nich zostało przez to zmuszonych do oglądania świata jedynie z perspektywy własnego okna, ponieważ nawet ¼ Polaków po 60 roku życia nie posiada ogródka lub balkonu[2]. Z tego powodu, w wyniku trwającej pandemii i związanych z nią obostrzeń, w społeczeństwie coraz mocniej szerzy się także poczucie osamotnienia. Co więcej, według raportu zrealizowanego na zlecenie Szlachetnej Paczki samotność zwiększa ryzyko takich chorób jak bezsenność czy depresja nawet o 14%. Ich samopoczucie pogarszają również choroby, które dotykają aż 67% seniorów.
Schorowana codzienność
Starzenie się jest naturalnie związane z osłabieniem sił organizmu, a seniorzy z czasem zapadają na coraz liczniejsze choroby. Nawet 73% osób starszych[3] deklaruje występowanie u nich długotrwałych problemów zdrowotnych, a ponad połowa z nich twierdzi, że ich zdolność do wykonywania codziennych czynności jest ograniczona. Choroby, które dotykają aż 67% seniorów pogarszają również ich samopoczucie. Nie dziwi więc fakt, że w społeczeństwie rośnie także zapotrzebowanie w zakresie profesjonalnej opieki, która wspiera osoby starsze nie tylko w zdrowiu fizycznym, ale niejednokrotnie daje poczucie większego komfortu psychicznego. Już dziś szacuje się, że w Europie brakuje ponad 2 mln pracowników branży opiekuńczej.
- Rosnąca liczba seniorów w Europie oraz wydłużanie się średniej długości życia sprawiają, że wielu dorosłych w podeszłym wieku potrzebuje wsparcia w codziennych czynnościach. Aktualnie takiej pomocy seniorom udziela zazwyczaj ich najbliższa rodzina, jednak często ma to wpływ na ich pracę zawodową lub w połączeniu z obowiązkami wynikającymi z prowadzenia domu skutkuje własnymi problemami zdrowotnymi. Co więcej, jak wynika z raportu Forum Odpowiedzialnego Biznesu[4], często osoby zajmujące się dorosłym potrzebującym opieki spotykają się z mniejszą wyrozumiałością w miejscu pracy niż osoby zajmujące się dziećmi – komentuje Beata Czech, Dyrektor Wykonawcza Promedica24.
Potrzeba pomocnej dłoni i dobrego słowa
Zagrożenie samotnością rośnie wraz z wiekiem. Zdaniem ekspertów punktem przełomowym pod tym względem jest moment przejścia na emeryturę. W wyniku rezygnacji z pracy zawodowej ograniczeniu ulegają wtedy nasze dotychczasowe kontakty społeczne z nią związane. Jednocześnie, jak pokazują badania, dla seniorów jedną z ważniejszych potrzeb jest kontakt z drugim człowiekiem, czyli rozmowa[5]. Powszechność poczucia osamotnienia podkreślają też wyniki uzyskane w zrealizowanym w ramach Narodowego Programu Zdrowia badaniu PolSenior2, według którego ponad jedna czwarta osób w wieku 60+ dostrzega u siebie objawy depresji.
- Powszechność problemu samotności wśród osób starszych obrazuje fakt, że nawet co dziesiątej osoby w wieku powyżej 80 roku życia nikt nie odwiedza, a 3 na 10 z nich nie utrzymuje bliskich relacji w żadnym kręgu społecznym[6]. Jak pokazują badania oraz nasze doświadczenie, dla wielu starszych osób równie ważna, co pomoc w codziennych czynnościach, jest zwykła rozmowa z drugim człowiekiem. Z tego powodu, na stanowisko opiekuna osoby starszej staramy się rekrutować na stanowisko opiekuna osoby empatyczne, które łatwo nawiążą relację z podopiecznym, zapewniając im również wsparcie psychiczne – dodaje Beata Czech, Dyrektor Wykonawcza Promedica24.
Starość nadal jest nieuchronna, a jeśli trendy demograficzne nie ulegną zmianie, to do 2050 roku osoby po 65 roku życia będą stanowić nawet jedną trzecią społeczeństwa. A seniorzy mają przed sobą jeszcze wiele lat życia. Oznacza to, że już dziś warto mocniej pochylić się nad problemami dotyczącymi tej grupy, takimi jak zapewnienie im wyspecjalizowanej opieki czy zmiana postrzegania starości w świadomości społecznej.
[1] Raport Krajowego Instytutu Gospodarki Senioralnej „Zdrowie w pandemii”
[2] Szlachetna Paczka „Raport o samotności”
[3] Główny Urząd Statystyczny „Jakość Życia Osób Starszych w Polsce”, 2020
[4] Forum Odpowiedzialnego Biznesu „Praca zawodowa a pełnienie ról opiekuńczych przez kobiety i mężczyzn w Polsce”, 2020
[5] Raport Promedica24 „Perspektywy rozwoju opieki senioralnej w Europie, 2020”
[6] Szlachetna Paczka „Raport o samotności”
Sprawny układ odpornościowy - co na niego wpływa i jak o niego zadbać?
Zdrowe nawyki, które korzystnie wpływają na samopoczucie
Bezzębie w Polsce: wstydliwy problem, która zabiera uśmiech. Choruje aż 9 milion
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Prawo
Rodziny zastępcze w kryzysie z powodu braku odpowiedniego wsparcia państwa. Zespoły robocze pracują nad wypracowaniem nowych przepisów
Na koniec 2022 roku w pieczy zastępczej przebywało 72,8 tys. dzieci, przy czym nieco ponad 56 tys. w pieczy rodzinnej. Od 2020 roku wzrasta ogólna liczba wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych kosztem rodzin zastępczych, których jest coraz mniej. – Problemem jest niedofinansowanie całego systemu, brakuje też wsparcia i szkoleń dla rodziców – podkreśla Agnieszka Smarzyńska, prezeska Fundacji Happy Kids. Powołane niedawno przez resort polityki społecznej zespoły robocze mają wypracować nowe rozwiązania, które zapobiegną kryzysowi w pieczy zastępczej w Polsce.
Film
Julia Kamińska: Najnowszy singiel pokazuje moje drugie, wulgarne oblicze. Nie chcę się już bać, tylko móc wreszcie wyrażać siebie nawet w bardzo odważnych tekstach
Wokalistka podkreśla, że poprzez utwór „Dobrze się mamy MSNR” chciała zaprezentować odbiorcom nieco inne oblicze niż to, które znają z jej dotychczasowych projektów zawodowych. Niektórych jej nowa odsłona zaskoczyła, a nawet zbulwersowała. Julia Kamińska nie boi się jednak krytyki i również w swojej twórczości chce podejmować tematy trudne i kontrowersyjne. A już w maju ukaże się jej debiutancka płyta. Jesienią natomiast artystka zamierza wyruszyć w trasę koncertową właśnie z piosenkami z tego albumu.
Gwiazdy
Joanna Jędrzejczyk: Przygotowuję się do udziału w stand-upach. Będę miała 30 występów i spróbuję rozśmieszyć gości swoimi historiami
Na pewien czas zawodniczka MMA zamienia ring na scenę i dołącza do stand-upowego teamu. Czeka ją 30 występów, do których musi się solidnie przygotować, by zaciekawić widzów i porwać ich do wspólnej zabawy. Joanna Jędrzejczyk ma nadzieję, że sprawdzi się w roli stand-uperki, a jeśli nawet zdarzą się jej jakieś potknięcia, to nie zamierza się poddawać, bo przecież to dopiero jej pierwszy taki projekt, a trening czyni mistrza, zarówno w sporcie, jak i w aktorstwie.