Planowanie prac termomodernizacyjnych w nowym roku. O czym warto pamiętać?

Zima to najczęściej czas planowania prac. Trzy podstawowe elementy, które uwzględnić trzeba zawsze, to kosztorys, harmonogram oraz rezerwacja odpowiedniej ekipy. Dodatkowo wszyscy, którzy przymierzają się do termomodernizacji domów, muszą liczyć się ze zmianą w 2025 roku przepisów podatkowych oraz zasad udzielania dotacji w programie Czyste Powietrze.  

Przygotowanie kosztorysu nie jest wcale trudne. Właściwie może powstać niejako automatycznie, wraz ze zbieraniem informacji o zakresie robót, dostępności materiałów i szukaniem ekipy pojawią się też informacje o kosztach. To, co warto zrobić, to do całościowej kwoty doliczyć co najmniej 10 proc. - na nieprzewidziane wydatki. „Dobra wiadomość jest taka, że są duże szanse na to, iż w przyszłym roku ceny styropianu pozostaną stabilne, o ile coś nieprzewidzianego nie zatrzęsie światową gospodarką” - mówi Dariusz Pruszkowski, doradca techniczny w Styropminie, firmie produkującej najpopularniejszy materiał ociepleniowy - styropian.

Harmonogram w przypadku termomodernizacji to z kolei wypadkowa kilku czynników:

• jak szybko przeprowadzimy proces aplikowania o dofinansowanie,
• jakie terminy będzie miała wybrana przez nas ekipa (choć jej poszukiwanie też może chwilę zająć, zwłaszcza jeśli będzie nam zależało na konkretnych fachowcach np. z polecenia),
• i jaka będzie pogoda.

„Zasady dotyczące pogody są bardzo proste. Nie wyobrażam sobie, żeby ekipy budowlane ich nie znały” - wyjaśnia Dariusz Pruszkowski. „Po pierwsze ocieplenie na zewnątrz budynku trzeba wykonać wtedy, gdy temperatura mieści się w przedziale + 5 do + 25 stopni Celsjusza. Po drugie płyty styropianowe należy chronić przed bezpośrednim światłem słonecznym, a to oznacza, że paczki należy przechowywać w nieuszkodzonych opakowaniach pod dachem, a same roboty w razie potrzeby wykonywać pod specjalnie zamontowanymi osłonami.”

Co dalej z programem Czyste Powietrze?

Z dofinansowaniem prac termomodernizacyjnych może być natomiast więcej zamieszania. Zmiany w rządowym programie Czyste Powietrze były już zapowiadane od dłuższego czasu i przede wszystkim miały na celu zachęcenie do przeprowadzania bardziej kompleksowych robót. Sztandarowy przykład to obowiązek wykonania termomodernizacji przy montażu pompy ciepła.

Jednak koniec listopada 2024 roku przyniósł prawdziwe trzęsienie ziemi - program został zawieszony. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) nie znalazł innego sposobu, by poradzić sobie z wyłudzeniami. Jaki był mechanizm? Wykonawcy termomodernizacji „pomagali” właścicielom aplikować o dotacje i w ten sposób przejmowali kontrolę nad całym procesem, tym bardziej, że pieniądze z dofinansowania trafiały bezpośrednio do nich. Ukrywali prawdziwe koszty inwestycji i zawyżali to, co zarabiali jako marże. W najgorszych przypadkach w ogóle nie wykonywali prac termomodernizacyjnych lub je pozorowali.

Program wróci, jednak dopiero wiosną 2025 roku i w zmienionej formule. Funkcje doradców przejmą gminy (lub tzw. operatorzy wskazani przez NFOŚiGW), a dotacje będą przelewane na konta osób, które będą się o nie ubiegać, a nie pośredników. Warto o tym pamiętać i nie dać się nabrać na żadne obietnice firm, które będą chciały wcielić się w rolę pośredników, pomocników, czy po prostu będą zapewniać, że oferują usługę kompleksowo - od dokumentów do wykonania.

Ważne jest także, by w przyszłym roku samemu sprawdzić warunki przyznawania dotacji bezpośrednio na stronie programu Czyste Powietrze, w domenie gov.pl. Już wiadomo, że warunki zmienią się. Inne (nieco wyższe) będę limity dochodowe, uprawniające do dotacji. Najpewniej też opisany zostanie standard działań dla różnych typów domu w zależności od ich zapotrzebowania na energię. Taki standard ułatwi ocenę oferty, jaką przedstawią potencjalni wykonawcy.

„Standard prac to jedno. Drugim elementem będą cele postawione w programie Czyste Powietrze np. dom po termomodernizacji ma mieć zapotrzebowanie na energię na poziomie x. To ułatwi projektantom planowanie zakresu prac i rodzaju potrzebnych materiałów. Od dawna widzimy, że w projektach termomodernizacyjnych największą popularnością cieszą się styropiany pasywne, ciemnoszare i to się zapewne nie zmieni” - podsumowuje Dariusz Pruszkowski.

Co dalej z ulgą termomodernizacyjną?

W 2025 roku zmieni się także zakres prac, które będzie można odliczyć w ramach ulgi termomodernizacyjnej w podatkowym rozliczeniu rocznym. Mówimy tu o rozliczeniu PIT za rok 2025, które będziemy składać w urzędzie skarbowym w 2026 roku.

Największa zmiana: zakupu i montażu kotłów olejowych, kotłów gazowych, zbiorników na gaz lub olej oraz kosztów przyłączenia ich do sieci gazowej nie będzie można odliczyć od podatku. Natomiast ulgą podatkową objęte będą zakup (i montaż) magazynu energii, magazynu ciepła, czy mikroinstalacji wiatrowej.