Południowy Tyrol: niezwykły region Włoch
Południowy Tyrol (Südtirol/Alto Adige) – północna prowincja we Włoszech – może zachwycić turystów nie tylko alpejskimi krajobrazami i śródziemnomorskim klimatem. Region ten wyróżnia także wyjątkowa różnorodność kulturowa, ukształtowana przez historię. Austriackość i włoskość Południowego Tyrolu przenikają się w tradycji, kuchni oraz architekturze, a także wpłynęły na język mieszkańców, którzy równolegle posługują się niemieckim i włoskim, a niektórzy nawet lokalnym językiem ladyńskim. Ta unikalna kombinacja sprawia, że Południowy Tyrol jest niepowtarzalnym miejscem, które na każdym kroku zaskakuje turystów
Południowy Tyrol od połowy XIV wieku był częścią imperium Habsburgów, jednak po I wojnie światowej tereny te zostały przyznane Włochom. Region w 1969 r. uzyskał autonomię, która jest obecnie uznawana na całym świecie za wzorcową, podobnie jak harmonijne współistnienie mniejszości etnicznych. Obecnie władze Południowego Tyrolu w kwestiach edukacji oraz kultury podejmują decyzje niezależnie od włoskiego rządu.
Dzieje regionu ukształtowały oblicze współczesnego Południowego Tyrolu i uczyniły z niego most kulturowy. To miejsce, gdzie tradycja współgra z nowoczesnością, a dwukulturowe korzenie harmonijnie tworzą unikalną tożsamość.
Magia różnorodności
Południowy Tyrol to region, który oczarowuje odwiedzających swoją alpejsko-śródziemnomorską naturą, lokalnymi produktami najwyższej jakości oraz włoskim dolce vita połączonym z germańską siłą charakteru lokalnych mieszkańców. Tutejsza kuchnia uwodzi swoją różnorodnością: przeplatają się w niej smaki północne i południowe, dzięki czemu w menu można znaleźć zarówno ręcznie robione, typowo włoskie makarony z różnymi dodatkami, jak i tradycyjnymi austriackimi knedlami (knödels) czy też Schlutzkrapfen – lokalną wersją ravioli
z ricottą i szpinakiem. Co istotne, restauratorzy mocno stawiają na lokalne produkty i dostawców – to zrównoważone podejście, przyjazne dla przyrody, lecz takie będące wsparcie dla lokalnych biznesów, jest na porządku dziennym.
Z szacunkiem do przyrody
Ta najbardziej wysunięta na północ prowincja Włoch wyróżnia się również innowacyjną wizją przyszłości – można to zauważyć między innymi w podejściu do zrównoważonego rozwoju, nie tylko w kontekście gastronomii. Władze regionu od lat stawiają za priorytet ochronę przyrody oraz zachowanie lokalnej kultury, promując ekologiczne praktyki w turystyce.
W tym celu Południowy Tyrol wprowadził specjalne oznaczenia, zgodne z kryteriami Rady ds. Zrównoważonej Turystyki (GSTC), które wyróżniają obiekty turystyczne i noclegowe, aktywnie działające na rzecz kultywowania lokalnych produktów, zrównoważonej ekonomii oraz życia w zgodzie z naturą.
Natura, która zachwyca
Podczas podróży po Południowym Tyrolu można nie tylko zdobywać górskie szczyty, lecz także odkrywać kwitnące alpejskie łąki oraz górskie jeziora z krystalicznie czystą wodą. W regionie znajduje się także siedem parków przyrodniczych i jeden park narodowy.
Szerokie, słoneczne doliny, bogate w uprawy jabłek i winorośli tworzą niebanalne widoki w połączeniu z majestatycznymi szczytami południowych Alp. Podczas wędrówek po Południowym Tyrolu można zobaczyć rozległe górskie pastwiska, doliny, unikalne piramidy ziemne, szumiące wodospady oraz Dolomity – wpisane w 2009 r. na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Przyroda w Południowym Tyrolu zachwyca przez cały rok: 300 słonecznych dni w roku, gęste lasy otaczające alpejskie wzgórza, pola winorośli i jabłoni, luźno pasące się zwierzęta na górskich połaciach, a zimą przestronne stoki narciarskie. Ten wyjątkowy miks zawsze był wizytówką regionu.
Jeden region, trzy języki
Mieszkańcy Südtirolu to urodzeni poligloci. Często, rozmawiając na jeden temat, korzystają równolegle z dwóch języków. Każdy swobodnie posługuje się językiem niemieckim i włoskim, a 4% społeczeństwa – regionalnym językiem ladyńskim, których w dwóch dolinach jest trzecim językiem administracyjnym, używanym przez mieszkańców od ponad 1000 lat.
Mimo że ponad połowa mieszkańców Południowego Tyrolu jako swój pierwszy język wskazuje niemiecki, to w różnych wioskach i dolinach używa się ponad 40 różnych dialektów południowobawarskich. Język włoski z kolei dominuje
w Bolzano/Bozen, Merano/Meran oraz na południu regionu, co jest wynikiem przyłączenia regionu do Włoch po I Wojnie Światowej.
To teraz w drogę
Włoskie Dolomity oferują turystom nie tylko idealne stoki, szalki wędrowne i rowerowe czy przepyszną kuchnię. To miejsce, które warto odwiedzić również dla wyjątkowego klimatu regionu, niepowtarzalnych tradycji i ciekawego styku kulturowego, podziwiania górskich krajobrazów, z lampką regionalnego wina, podawanego przez niemieckojęzycznego kelnera, który oferuje prawdziwe włoskie espresso i wiedeńskie apfelstrudel.
Po prostu Południowy Tyrol to miejsce jedyne w swoim rodzaju.

Smart travel w 5 krokach. Jak wypocząć i nie przepłacić?

Polacy rezerwują wczasy na ostatnią chwilę

Linie lotnicze Corendon Airlines świętowały 20. lecie działalności podczas spektakularnej Gali w Antalya Cosmos Theatre
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Gwiazdy

Anna Czartoryska-Niemczycka: Mój tata czytał mi książki. Teraz nagrania z jego głosem są najpiękniejszą pamiątką po nim
Wspólne czytanie wzmacnia więzi rodzinne, rozwija u dzieci wyobraźnię, poszerza zasób słownictwa, kształtuje gust literacki i zachęca do kreatywnego spędzania czasu wolnego – uważa Anna Czartoryska-Niemczycka. Aktorka czerpie z tradycji, którą w jej domu rodzinnym szczególnie pielęgnował jej tata. Teraz ona również promuje czytelnictwo i zachęca do tego, by sięganie po lektury stało się codziennym rytuałem.
Transport
Rośnie skala agresji na polskich drogach. Problemem jest nie tylko nadmierna prędkość, ale też jazda na zderzaku

Za kilka dni zaczynają się wakacje, czyli statystycznie najniebezpieczniejszy czas na drogach. Wśród głównych przyczyn takich zdarzeń na prostych odcinkach drogi są nadmierna prędkość i jazda na zderzaku. Zarządca autostrady A4 Katowice–Kraków w ramach kampanii „Nie zderzakuj. Posłuchaj. Jedź bezpiecznie” zwraca uwagę na zjawisko agresji na polskich drogach i przypomina, że bezpieczeństwo zaczyna się od osobistych decyzji kierowcy.
Muzyka
Alicja Węgorzewska: Czuję się ambasadorką polskiej kultury. Czasami dokonuję niepopularnych wyborów, ale moje pomysły są bardzo odkrywcze

Dyrektor Warszawskiej Opery Kameralnej została uhonorowana prestiżową nagrodą ShEO Awards 2025 w kategorii „Ambasadorka polskiej kultury” i jak podkreśla, w stu procentach na nią zasłużyła. Przyznawane przez tygodnik „Wprost” wyróżnienie trafia bowiem do kobiet, które zmieniają świat, a Alicja Węgorzewska czyni to od lat, nadając polskiej kulturze operowej zupełnie nowy wymiar. Tym razem szczególne uznanie otrzymała za stworzenie i rozwijanie Festiwalu Mozart Junior. W tym roku odbywa się już jego szósta edycja.