Prace renowacyjne kamienno-ceglanych elewacji kościołów na Mazowszu

Przyjmuje się, iż architektura romańska obejmuje lata od połowy XI do połowy XIII wieku. Do dzisiaj przetrwała stosunkowo niewielka ilość klasycznych kamiennych obiektów romańskich. Ze względu na tak odległy czas ich powstania, większość z nich ulegała bowiem licznym przebudowom w następnych okresach architektonicznych. Często zacierało to ich pierwotny romański charakter. Nie inaczej było na Mazowszu. Dwa najważniejsze w regionie kościoły z tego okresu – Bazylika katedralna Wniebowzięcia NMP w Płocku oraz kościół opactwa kanoników regularnych pw. Zwiastowania Marii Panny w Czerwińsku także posiadają liczne charakterystyczne przebudowy gotyckie i barokowe, a w przypadku Płocka – nawet renesansowe i klasycystyczne.

- Obie świątynie są także ważnymi świadkami historii naszej państwowości. Katedra w Płocku jest bowiem miejscem spoczynku władców Polski - Władysława Hermana i Bolesława Krzywoustego oraz kilkunastu książąt mazowieckich. Z kolei w Czerwińsku przebywał Władysław Jagiełło, który modlił się tutaj w lipcu 1410 roku o powodzenie wyprawy przeciwko Krzyżakom – mówi Robert Koprowicz z firmy Hufgard Optolith.

Kamienne i ceglane elewacje w Płocku i Czerwińsku w ostatnich kilku latach poddano gruntownym pracom renowacyjnym. W dużej mierze dotyczyły one m.in. uzupełnienia brakujących zapraw spoinowych i murarskich. Biorąc pod uwagę rangę obiektów i ich wieloletnią historię, dobór właściwej technologii musiał szczególnie uwzględniać wymagania konserwatorskie, ale też specyficzną estetykę kamiennych wątków.

Nowoczesna technologia dla historii

W obu przedsięwzięciach czynny udział brała firma Hufgard Optolith, przygotowując wapienno-trassową zaprawę do spoinowania elewacji, Optosan TrassFuge. Ten sprawdzony produkt był wykorzystywany już wcześniej na większości podobnych obiektów w kraju jak np. w Strzelnie i Mogilnie na Kujawach, Kazimierzu Biskupim w Wielkopolsce, Koprzywnicy w województwie Świętokrzyskim, czy Moryniu na Zachodnim Pomorzu.

- Optosan TrassFuge jest jedną z nielicznych fabrycznych zapraw na rynku,, posiadającą szczegółową dokumentację badawczą oraz akceptację krajowych ośrodków konserwatorskich do stosowania jej na zabytkowych podłożach. Zaproponowana zaprawa, dzięki dodatkom reńskiego trassu, zdecydowanie poprawia brak odporności zapraw wapiennych, wiąże i twardnieje pod wodą – przez co jest hydrauliczna, uzyskuje optymalną wytrzymałość mechaniczną, jest niezwykle trwała i odporna na warunki zewnętrzne w tym kwaśne środowisko, wiąże rozpuszczalne wapno zmniejszając ryzyko powstawania wykwitów, posiada wysoką porowatość i niski ciężar właściwy, a także nie zawiera żadnych szkodliwych substancji – wyjaśnia Robert Koprowicz.

Mieszany wątek kamienno-ceglany o równych bokach i wąskich spoinach narzucił dodatkowo sposób opracowania powierzchni fugi, która powinna przypominać ściągniętą pacą zaprawę murarską. Klasyczna zaprawa o dużym udziale spoiwa podczas takiego nakładania często nachodzi na brzegi okładziny. Optosan TrassFuge firmy Hufgard Optolith została jednak przygotowana do aplikacji „na półsucho”. Dzięki temu bardzo łatwo można usunąć nadmiar zaprawy bez zabrudzenia lica kamienia. Zaprawę przygotowano fabrycznie także w wybranym kolorze i uziarnieniu, tak by jak najbardziej odzwierciedlała pierwotny charakter.