Rak jajnika, czyli cichy zabójca kobiet
Rak jajnika to niezwykle podstępny wróg kobiecego zdrowia. Pomimo znacznego postępu w medycynie i diagnostyce, pozostaje on jednym z najbardziej śmiertelnych nowotworów u kobiet. Jego wykrycie jest bowiem trudne i niejednokrotnie następuje zbyt późno. Z tego właśnie powodu 8 maja został ustanowiony Światowym Dniem Walki z Rakiem Jajnika. To zatem idealny moment, aby poszerzać społeczną świadomość na temat tej choroby, a przede wszystkim profilaktyki, dzięki której można jej uniknąć. O objawach, przebiegu oraz zapobieganiu porozmawialiśmy z Anastasiią Danhulzhi z 4DCenter.
Z powodu raka jajnika każdego roku umiera na świecie ponad 100 000 kobiet. Jest on również diagnozowany corocznie u około 4000 Polek. Najczęściej są to kobiety w wieku 50-70 lat, jednak nowotwór ten może występować w każdym wieku. Niestety w aż 75% przypadków jest wykrywany już w stadium zaawansowanym.
- Jego niska wykrywalność, a co za tym idzie, wysoka śmiertelność są spowodowane objawami, które łatwo pomylić z innymi problemami zdrowotnymi, takimi jak zespół jelita drażliwego czy zespół napięcia przedmiesiączkowego. Ponadto, niekiedy zaczynają być one odczuwalne dopiero w późniejszym stadium rozwoju nowotworu – mówi nam Anastasiia Danhulzhi z 4DCenter.
Do symptomów, które mogą świadczyć o nowotworze jajnika, należą m.in. : ból w obrębie brzucha lub miednicy, wzdęcia, zmniejszony apetyt i szybsze uczucie nasycenia przy posiłku, konieczność częstego chodzenia do toalety, nieustanne zmęczenie oraz utrata masy ciała. Objawy nasilają się wraz z rozwojem nowotworu, a w początkowej fazie mogą być zupełnie niewyczuwalne.
Choć zachorować może każda kobieta, istnieją czynniki, które zwiększają ryzyko. Uznaje się, że rak jajnika występuje częściej u kobiet, które nigdy nie były w ciąży, wcześnie wystąpiła u nich pierwsza miesiączka, bądź późno doświadczyły menopauzy. Oczywiście ważne są też czynniki genetyczne.
W przypadku wykrycia tego nowotworu, rokowania zależą głównie od stopnia jego rozwoju. Jeśli diagnoza następuje w stopniu pierwszym, odsetek 5-letniego przeżycia wynosi ponad 90%. Kiedy mowa jednak o najgorszym, czwartym stopniu, 5 lat średnio przeżywa zaledwie 1/4 pacjentek – dodaje Anastasiia Danhulzhi.
Rak jajnika to zatem choroba, przy której niezwykle ważna jest diagnostyka i jak najwcześniejsze wykrycie. Czas jest w tym wypadku kwestią życia i śmierci, zatem każda kobieta powinna odbywać regularne badania diagnostyczne.
- Podstawowym badaniem, jakie wykonuje się w celu wykrycia zmian nowotworowych jajnika, jest USG transwaginalne, zwane również ginekologicznym. Oprócz samych jajników, pozwala ono również na ocenę stanu macicy, endometrium, czy zatoki Douglasa. W przypadku wykrycia podejrzanych zmian, następnym krokiem jest oznaczenie stężenia markerów CA-125, HE-4 i CEA, a później zazwyczaj następuje tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny – kontynuuje nasza rozmówczyni.
Rak jajnika pozostanie jednym z najbardziej złośliwych nowotworów u kobiet, ale zrozumienie jego przebiegu, niebezpieczeństwa, oraz metod profilaktyki i wczesnego wykrywania może pomóc w zmniejszeniu ryzyka zachorowania i poprawie rokowań dla tych, którzy już zostali dotknięci tą chorobą. Ważne jest, aby kobiety były świadome swojego ciała, regularnie uczestniczyły w badaniach ginekologicznych i nie ignorowały nietypowych objawów, które mogą wskazywać na jego obecność.
Filary pielęgnacji skóry atopowej
Zimowe kontuzje – jak ich uniknąć? Porady ortopedy
Prezbiopia – zaburzenie widzenia, które dotyka niemal każdego
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Film
Joanna Kurowska: Żaden polski aktor nie dostał miliona dolarów za film. Gramy równie dobrze jak amerykańscy, a jesteśmy niedoceniani i hejtowani
Artystka nie ma żadnych wątpliwości – polska branża filmowa wymaga natychmiastowego uzdrowienia. Konieczne jest wprowadzenie gruntownych zmian po to, aby zapewnić aktorom lepsze warunki pracy, odpowiednie wynagrodzenie i wsparcie w sytuacjach kryzysowych. Joanna Kurowska zauważa, że honoraria w polskim kinie są rażąco niskie i chociażby w stosunku do zarobków amerykańskich gwiazd dysproporcja jest ogromna. Dla przykładu żaden polski aktor nie otrzymał jeszcze miliona dolarów za rolę, podczas gdy w USA takie kwoty są standardem.
Ochrona środowiska
Tylko 1 proc. zużytych tekstyliów jest przetwarzanych. Selektywna zbiórka może te statystyki poprawić
Wraz z nowymi przepisami dotyczącymi gospodarki odpadami od stycznia 2025 roku gminy w Polsce wprowadziły selektywną zbiórkę zużytych tekstyliów. To oznacza, że przykładowo zniszczonych ubrań nie można już wyrzucić do frakcji zmieszane. Część gmin wprowadza ułatwienia dla mieszkańców w postaci dodatkowych kontenerów. W innych mieszkańcy będą musieli samodzielnie dostarczyć tekstylia do punktów selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (PSZOK).
Problemy społeczne
W Polsce rośnie liczba wykrywanych chorób przenoszonych drogą płciową. Coraz większa świadomość i możliwość testowania
Światowa Organizacja Zdrowia podaje, że na świecie codziennie odnotowuje się ponad milion nowych zakażeń chorób uleczalnych przenoszonych drogą płciową (STI). W rzeczywistości może ich być nawet wielokrotnie więcej. W Polsce tylko w 2023 roku wykryto ponad 5 tys. przypadków kiły, chlamydii i rzeżączki. Ze względu na tę samą drogę transmisji zakażenia choroby te często ze sobą współwystępują, a zakażenie jedną z nich zwiększa znacząco ryzyko zakażenia HIV.