Prawie 40 proc. rodziców nie słyszało nigdy o schemacie żywienia niemowląt

Prawie 60 proc. 12-miesięcznych dzieci zbyt wcześnie otrzymuje żywność, która nie jest przeznaczona dla niemowląt i małych dzieci – wynika z badań przeprowadzonych w ostatnich latach przez Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”. Błędy żywieniowe wynikają najczęściej z braku dostatecznej wiedzy na temat prawidłowego odżywiania niemowląt. Zdaniem lekarzy pierwszych tysiąc dni życia dziecka to najważniejszy okres z punktu widzenia jego prawidłowego rozwoju. 

Z badań przeprowadzonych przez Instytut Matki i Dziecka oraz Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka” we współpracy z Fundacją NUTRICIA wynika, że tylko 7 proc. badanych mam stosuje się do zaleceń żywieniowych dla niemowląt. W diecie większości niemowląt jest za mało witaminy D, niezbędnej do prawidłowego rozwoju układu kostnego i pracy układu odpornościowego. Polskie niemowlęta spożywają zbyt dużą ilość posiłków w ciągu dnia i zbyt wcześnie dostają żywność odpowiednią dla dorosłych. Badania przeprowadzone wśród rodziców dzieci w wieku 13-36 miesięcy pokazały natomiast, że ponad 55 proc. dzieci ma nieprawidłowy wskaźnik masy ciała. Dieta blisko 80 proc. dzieci jest zbyt uboga w wapń i witaminę D, natomiast bogata w sól, cukier i białko.

–  W większości przypadków wynika to z braku wiedzy. Rodzice chcieliby jak najlepiej dla swoich dzieci, natomiast często nie potrafią prawidłowo skomponować diety lub popełniają szereg drobnych błędów, które w którymś momencie prowadzą do sytuacji skrajnych – albo tego, że dziecko nie je nic, albo do tego, że dziecko je tylko kilka wybranych produktów, może też być przekarmiane słodyczami lub słonymi potrawami. Dlatego właśnie dieta naszych dzieci jest często nieprawidłowo zbilansowana – mówi Marta Szulc, kierownik Fundacji NUTRICIA.

Dla prawidłowego rozwoju dziecka kluczowe znaczenie ma pierwszych tysiąc dni jego życia. Lekarze rozumieją przez to okres ciąży oraz pierwsze trzy lata życia dziecka. Dlatego już na etapie planowania potomstwa rodzice powinni pomyśleć o odpowiednim odżywianiu, kondycji fizycznej i zdrowym trybie życia.

Poprzez właściwe żywienie w tym czasie można istotnie zmniejszyć ryzyko wystąpienia w przyszłości wielu chorób, m.in. nadwagi, otyłości, cukrzycy i chorób o podłożu alergicznym. W tym czasie powinno się również kształtować nawyki żywieniowe dziecka. Dziecku należy podawać do jedzenia dużo warzyw, owoców oraz wody do picia, tak aby w późniejszym życiu miały naturalny odruch sięgania po zdrową żywność. Rodzice powinni określić, co i kiedy będą jadły ich pociechy, ale to dziecko ma zdecydować, ile zje.

– Należy unikać wmuszania jedzenia. Przykładowo, jeżeli w butelce została jeszcze niewielka objętość mleka, np. 20 ml, a dziecko wykazuje objawy zaspokojenia głodu, nie ma potrzeby, aby koniecznie spożyło całą porcję, można te 20 ml zostawić. Druga sprawa to wyrabianie pewnych nawyków, takich jak na przykład picie wody. Jeśli chcemy zaspokoić pragnienie dziecka, należy mu podawać do picia czystą wodę, a nie inne napoje. Jeżeli tym pierwszym napojem, zawsze kiedy jesteśmy spragnieni, jest woda, to wykształcamy nawyk żywieniowy, który zostaje na całe lata – mówi prof. Hanna Szajewska, kierownik Kliniki Pediatrii WUM, w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Lifestyle.

W ramach edukacyjnego programu „1000 pierwszych dni dla zdrowia” opracowano pod redakcją „Medycyny Praktycznej” „Poradnik żywienia niemowląt. Krok po kroku od narodzin do pierwszych urodzin” skierowany do rodziców, dziadków i opiekunów dzieci. Poradnik stworzyli eksperci w dziedzinie pediatrii i dietetyki w oparciu o najnowsze zalecenia żywieniowe dla niemowląt Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Książka zawiera praktyczne wskazówki dotyczące karmienia piersią: dlaczego warto karmić piersią, jak długo karmić wyłącznie piersią. W poradniku znajdują się także informacje dotyczące tego, co wybrać, jeżeli nie można karmić piersią, jak i kiedy wprowadzać pokarmy uzupełniające, jak wprowadzać warzywa i owoce w diecie dziecka, kiedy i jak dopajać niemowlę. Poradnik w wersji online jest dostępny bezpłatnie na stronie internetowej programu „1000 pierwszych dni dla zdrowia”.

– Poradnik to kolejne narzędzie dla rodziców, które ma pomóc im w prawidłowym ułożeniu diety. Powstał właśnie teraz, ponieważ w maju tego roku eksperci opublikowali nowe zalecenia żywieniowe dla niemowląt, czyli dzieci od 0 do 12 miesięcy. W związku z tym my postaraliśmy się przełożyć te zalecenia, które są kierowane głównie do specjalistów, na język przyjazny dla rodziców. Dlatego eksperci zebrali się wspólnie pod egidą „Medycyny Praktycznej” i opracowali poradnik napisany przystępnym językiem, który jednocześnie realizuje aktualne zalecenia dla niemowląt – mówi Marta Szulc.

Eksperci zalecają, zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia, by przez pierwszych sześć miesięcy życia dziecko było karmione wyłącznie mlekiem matki. Zawiera ono bowiem wszystkie niezbędne do prawidłowego rozwoju składniki odżywcze, ponadto chroni niemowlaka przed chorobami i infekcjami. Po ukończeniu szóstego miesiąca życia dziecka należy do jego diety wprowadzić posiłki uzupełniające oraz kontynuować karmienie piersią tak długo, jak długo chcą tego matka i dziecko. Dziecko powinno jeść zbilansowane posiłki bogate w substancje odżywcze, takie jak białka, tłuszcz, witaminy oraz składniki mineralne, szczególnie żelazo i wapń, o stałych porach. Rodzice powinni też zadbać o suplementację witaminy D przez cały rok.