Mówi: | Łukasz Adamkiewicz |
Funkcja: | doradca ds. węgla i zdrowia |
Firma: | Health & Environment Alliance |
Każdego roku w Polsce ponad 40 tys. osób umiera przedwcześnie z powodu zanieczyszczeń powietrza
Jakość powietrza w Polsce jest najgorsza w Europie i tylko 3 proc. Polaków oddycha powietrzem spełniającym standardy WHO – wynika z danych Health & Environment Alliance. Eksperci podkreślają, że wysoki poziom zanieczyszczeń jest niezmiernie szkodliwy dla zdrowia i może być powodem przedwczesnych zgonów. Wdychanie tzw. pyłu zawieszonego prowadzi do przewlekłych chorób dróg oddechowych i chorób układu krążenia, a benzopiren przyczynia się do powstania nowotworów oraz podrażnia oczy, gardło czy oskrzela.
Najnowszy raport Europejskiej Agencji Środowiska dotyczący jakości powietrza, w którym brano pod uwagę m.in. dobowe stężenie pyłów zawieszonych, wykazał, że aż sześć polskich miast znajduje się w pierwszej dziesiątce najbardziej zanieczyszczonych miast Unii Europejskiej. Problem szczególnie nasila się w zimowym okresie grzewczym.
– Jakość powietrza w Polsce w porównaniu do krajów Unii Europejskiej mamy najgorszą pod kątem pyłu i benzopirenu. Przy czym ten drugi to jest związek silnie rakotwórczy i mutagenny. Od lat ta sytuacja pozostaje bez zmian i od lat znajdujemy się w szarym ogonie krajów członkowskich UE – mówi agencji informacyjnej Newseria Lifestyle Łukasz Adamkiewicz, doradca ds. węgla i zdrowia Health & Environment Alliance.
Nie pozostaje to bez wpływu na nasze zdrowie. Największe szkody przynosi tzw. pył zawieszony. Jest on niezwykle lekki i dlatego może się unosić w powietrzu. Niektóre jego cząstki są tak małe, że nie tylko wnikają głęboko do płuc, lecz także przedostają się do krwiobiegu, podobnie jak tlen. Z kolei benzopiren (BP), który znajduje się w pyle zawieszonym, jest uwalniany głównie w procesie spalania drewna lub węgla w piecach domowych. Kolejnym jego źródłem są spaliny samochodowe, przede wszystkim z silników wysokoprężnych. BP jest nie tylko rakotwórczy, lecz także może podrażniać oczy, nos, gardło i oskrzela.
– Zanieczyszczenie powietrza osłabia nasze zdrowie do tego stopnia, że może to wywoływać choroby układu oddechowego, np. przewlekłą astmę, choroby układu krążenia – nadciśnienie, miażdżycę, chorobę niedokrwienną serca, która łączy się z zawałem serca, niedokrwieniem mózgu i z udarem. Do tego należy dołączyć także nowotwory płuc czy pęcherza – tłumaczy Łukasz Adamkiewicz.
Oddychanie zanieczyszczonym powietrzem jest szczególnie niebezpieczne dla osób w podeszłym wieku oraz dzieci, które wdychają więcej powietrza w przeliczeniu na kilogram masy ciała. Tymczasem z roku na rok rośnie liczba osób zmagających się z chorobami przewlekłymi, wielu z nich nie da się wyleczyć, w przypadku innych – terapia jest długa i żmudna.
– Astma jest częściowo odwracalna w przypadku długotrwałego leczenia jednego stadium, z kolei przewlekła obturacyjna choroba płuc jest już całkowicie nieuleczalna. Często nazywana jest chorobą palacza, dlatego że na samym początku głównie była kojarzona tylko z paleniem papierosów, ale teraz mamy już wystarczająco dużo dowodów na to, że zanieczyszczenie powietrza także na to wpływa – wyjaśnia Łukasz Adamkiewicz.
Szacuje się, że każdego roku w Polsce ponad 40 tys. osób umiera przedwcześnie z powodu zanieczyszczeń powietrza.
Czytaj także
- 2025-06-17: Zagrożenie krztuścem pozostaje najwyższe od ponad trzech dekad. Odporność utrzymuje się do 10 lat po szczepieniu
- 2025-05-27: Po debacie prezydenckiej wzrosło zainteresowanie woreczkami nikotynowymi. Niesłusznie mylone są z nielegalnymi w Polsce snusami
- 2025-06-23: Bartłomiej Nowosielski: Osoby z chorobą otyłościową są stygmatyzowane. Hejterów nie obchodzi to, że po drugiej stronie jest człowiek z emocjami
- 2025-04-14: Trwa kontrola szczepień dzieci. Rodzice uchylający się od tego obowiązku muszą się liczyć z karami
- 2025-04-08: Alkohol najbardziej rozpowszechnioną substancją psychoaktywną u młodzieży. Coraz większa popularność e-papierosów
- 2025-04-07: Młode pokolenie szczególnie narażone na choroby cywilizacyjne. Unijni ministrowie zdrowia chcą przemodelować kwestie profilaktyki
- 2025-04-01: Europa zapowiada walkę o bezpieczeństwo lekowe. Wsparcie dla tych inwestycji ma się znaleźć w przyszłym budżecie UE
- 2025-04-30: Katarzyna Dowbor: Jak najszybciej muszę się zaszczepić przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu. Do tej pory zabezpieczałam przed tymi pasożytami tylko moje zwierzęta
- 2025-03-27: Coraz więcej osób choruje na kleszczowe zapalenie mózgu. Na profilaktyczne szczepienie zdecydował się tylko co 10. Polak
- 2025-03-25: Brakuje kompleksowej strategii dotyczącej uzależnień dzieci i młodzieży. Problemem nie tylko alkohol i nikotyna
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Gwiazdy

Anna Czartoryska-Niemczycka: Mój tata czytał mi książki. Teraz nagrania z jego głosem są najpiękniejszą pamiątką po nim
Wspólne czytanie wzmacnia więzi rodzinne, rozwija u dzieci wyobraźnię, poszerza zasób słownictwa, kształtuje gust literacki i zachęca do kreatywnego spędzania czasu wolnego – uważa Anna Czartoryska-Niemczycka. Aktorka czerpie z tradycji, którą w jej domu rodzinnym szczególnie pielęgnował jej tata. Teraz ona również promuje czytelnictwo i zachęca do tego, by sięganie po lektury stało się codziennym rytuałem.
Transport
Rośnie skala agresji na polskich drogach. Problemem jest nie tylko nadmierna prędkość, ale też jazda na zderzaku

Za kilka dni zaczynają się wakacje, czyli statystycznie najniebezpieczniejszy czas na drogach. Wśród głównych przyczyn takich zdarzeń na prostych odcinkach drogi są nadmierna prędkość i jazda na zderzaku. Zarządca autostrady A4 Katowice–Kraków w ramach kampanii „Nie zderzakuj. Posłuchaj. Jedź bezpiecznie” zwraca uwagę na zjawisko agresji na polskich drogach i przypomina, że bezpieczeństwo zaczyna się od osobistych decyzji kierowcy.
Muzyka
Alicja Węgorzewska: Czuję się ambasadorką polskiej kultury. Czasami dokonuję niepopularnych wyborów, ale moje pomysły są bardzo odkrywcze

Dyrektor Warszawskiej Opery Kameralnej została uhonorowana prestiżową nagrodą ShEO Awards 2025 w kategorii „Ambasadorka polskiej kultury” i jak podkreśla, w stu procentach na nią zasłużyła. Przyznawane przez tygodnik „Wprost” wyróżnienie trafia bowiem do kobiet, które zmieniają świat, a Alicja Węgorzewska czyni to od lat, nadając polskiej kulturze operowej zupełnie nowy wymiar. Tym razem szczególne uznanie otrzymała za stworzenie i rozwijanie Festiwalu Mozart Junior. W tym roku odbywa się już jego szósta edycja.