Mówi: | dr Agata Trzcińska |
Funkcja: | psycholożka |
Firma: | Uniwersytet Warszawski |
Polacy nie potrafią otwarcie rozmawiać o pieniądzach. Dużym problemem jest upomnienie się o zwrot pożyczki
Rozmowy o pieniądzach są kłopotliwe dla Polaków zarówno wtedy, gdy toczą się wśród znajomych, jak i w gronie najbliższej rodziny. Prawie 30 proc. Polaków do 35. roku życia stresuje się podczas porównywania swoich zarobków z innymi. W pozostałych grupach wiekowych takie rozmowy wywołują stres u co czwartej osoby. To wnioski z badania ING Banku Śląskiego m.in. na temat codziennych rozmów o finansach. – W naszej kulturze pieniądze są często uznawane za temat tabu i wciąż obecny jest stereotyp, że dżentelmeni o pieniądzach nie rozmawiają – zauważa dr Agata Trzcińska, psycholożka ekonomiczna z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Tematy, które sprawiają najwięcej trudności, to np. zwrot pożyczki. Niemal co druga ankietowana kobieta (47 proc.) oraz co trzeci pytany mężczyzna (33 proc.) uważa, że o dług należy się upominać, ale nie wie, jak to zrobić. Upominanie się o pożyczone pieniądze jest niezręczne zdaniem 46 proc. Polek i 31 proc. Polaków.
– Trudności pojawiają się podczas rozmów z różnymi osobami, zarówno z pracodawcą, jak i ze znajomymi, rodziną, partnerem, a nawet z własnymi dziećmi. Nie potrafimy też otwarcie opowiadać o swoich zarobkach. Kłopotliwe bywa dla nas rozmawianie z partnerem na temat wydawania pieniędzy i zarządzania wspólnym budżetem. Oczywiście nie powinniśmy ze wszystkimi wokół rozmawiać o finansach, np. pytanie dalszych znajomych o to, ile zarabiają czy ile przeznaczają na swoje wydatki, może być oczywiście uznane za bardzo nieeleganckie. Ale dyskusje z osobą, z którą dzielimy koszty życia, to zupełnie inna sytuacja. Takie rozmowy powinny się toczyć na co dzień – mówi agencji Newseria Biznes dr Agata Trzcińska.
I podkreśla, że zdarzają się sytuacje, w których należy rozmawiać o pieniądzach także ze znajomymi. To może być dzielenie wydatków podczas wspólnego wyjazdu lub wyjścia do restauracji. Wiele osób ma z tym problem (21 proc. ankietowanych przyznało, że nie potrafi o tym rozmawiać) i mimo że część z nich czuje się niesprawiedliwie potraktowana, to nie podejmuje tematu.
– Brak otwartości dotyczący rozmów na temat pieniędzy wynika z kilku przyczyn. Po pierwsze, w naszej kulturze pieniądze często są uznawane za temat tabu i cały czas panuje przekonanie, że dżentelmeni o pieniądzach nie rozmawiają. Po drugie, niejednokrotnie boimy się, że podejmując rozmowy na temat pieniędzy, wyjdziemy na osoby skąpe albo drobnostkowe, a dyskusja doprowadzi do kłótni z osobami najbliższymi – wymienia psycholożka z UW.
Jak pokazało badanie ING Banku Śląskiego, co piąty ankietowany deklaruje, że nie wie, jak porozmawiać otwarcie ze znajomymi o tym, kto za co płaci. Przy czym aż 66 proc. widzi taką potrzebę. Z kolei aż 77 proc. Polaków uważa, że ma prawo wydawać pieniądze według własnego uznania. Jednocześnie 20 proc. spotyka się z krytyką sposobu, w jaki wydaje swoje fundusze.
– Ludzie różnią się podejściem do pieniędzy i nawet wtedy, kiedy stanowią dobraną parę i bardzo dobrze dogadują się w wielu aspektach, inaczej myślą o wydatkach. Tym bardziej że każdy z nas wynosi ze swojego domu rodzinnego cały bagaż różnych doświadczeń. Niektórym pieniądze mogą się kojarzyć z kłótniami rodziców, a innym z beztroskim wydawaniem i przyjemnością, a jeszcze innym osobom z koniecznością ciągłego oszczędzania – wyjaśnia dr Agata Trzcińska.
Jej zdaniem w rozmowach o pieniądzach istotna jest szczerość. Brak otwartych rozmów może mieć nie tylko przykre konsekwencje dla budżetu, ale także prowadzić do pogorszenia relacji z innymi osobami. Przykładowo efektem niesprawiedliwych naszym zdaniem rozliczeń podczas wspólnych wyjść czy wyjazdów ze znajomymi będzie narastająca złość i frustracja.
– W pewnym momencie po prostu wybuchamy i w kłótni wypowiadamy naszym znajomym, jak bardzo niesprawiedliwie nas traktują albo oszukują, i to już jest pierwszy krok do końca przyjaźni. Dlatego też zawsze lepiej wyjaśniać tego typu sytuacje od razu, a nie czekać, aż się nazbiera zbyt wiele – przekonuje psycholożka. – Szczerość jest także istotna w rozmowach z partnerem. Kiedy prowadzimy wspólne gospodarstwo domowe i chcemy świadomie podejmować decyzje finansowe, to obie strony powinny dokładnie wiedzieć, jakimi środkami dysponują, jakie są ich zobowiązania, ile wynosi czynsz itd. Poza tym ukrywanie swoich wydatków, niespłaconych zobowiązań czy utraty źródła dochodu prowadzi do utraty zaufania i może poważnie uszkodzić fundamenty związku.
Kolejny stereotyp, który utrudnia rozmowy o pieniądzach, to przekonanie, że to mężczyźni w związku powinni zarabiać więcej. To podejście odchodzi jednak powoli do lamusa. Z ostatnich badań ING wynika, że to kobiety przede wszystkim nie zgadzają się ze stwierdzeniem, że to mężczyzna powinien zarabiać więcej. Uważa tak 42 proc. kobiet i 30 proc. mężczyzn.
Czytaj także
- 2024-04-17: Artur Barciś: Często sąsiedzi nic o sobie nie wiedzą. Mój spektakl „Barabuum!” prowokuje do tego, żeby się poznać i podzielić swoimi skrytymi pragnieniami
- 2024-03-28: Postęp technologiczny rewolucjonizuje pracę specjalistów ds. finansów. Stają się strategicznymi doradcami biznesu
- 2024-04-03: Naukowcy obalają mit rozrywkowego singla do wzięcia. Osoby niepozostające w związku wykazują się mniejszym ekstrawertyzmem niż te w relacji
- 2024-03-15: Na blokadzie przejść towarowych z Ukrainą Polska może stracić więcej niż nasz wschodni sąsiad. Rolnicy potrzebują pomocy ze strony rządu i unijnych instytucji
- 2024-03-26: Empatii można się nauczyć przez obserwowanie innych empatycznych osób. Środowisko społeczne może też wpłynąć na jej utratę
- 2024-03-19: Szkoły potrzebują procedur związanych z próbami samobójczymi uczniów. Niezbędne są także szkolenia dla nauczycieli i rodziców
- 2024-02-21: Anonimowość w internecie motywowana jest nie tylko chęcią trollowania. Dla niektórych to bezpieczna przestrzeń do wyrażenia siebie
- 2024-02-09: Prezydent Andrzej Duda wraca z wizyty w Afryce Wschodniej. Wśród tematów oprócz polskich inwestycji także projekty pomocowe i rozwojowe
- 2024-02-02: Mark Brzezinski: To jest dobry czas dla polsko-amerykańskiej współpracy. Jest duże zainteresowanie inwestycjami po obu stronach
- 2024-01-30: Zatajanie negatywnych informacji o sobie może być dużym obciążeniem psychicznym. Reakcja odbiorcy na wyjawiony sekret zwykle jest łagodniejsza niż oczekiwana
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Bankowość
Ponad 70 proc. budynków w Polsce wymaga gruntownej modernizacji. 1 mln zł trafi na granty na innowacje w tym obszarze
Ograniczenie zużycia energii w budynkach to jeden z najbardziej efektywnych ekonomicznie sposobów redukcji emisji dwutlenku węgla. Tymczasem w Unii Europejskiej zdecydowana większość budynków mieszkalnych wymaga poprawy efektywności energetycznej. Innowacji, które mają w tym pomóc, poszukuje ING Bank Śląski w piątej edycji swojego Programu Grantowego dla start-upów i młodych naukowców. Najlepsi mogą liczyć na zastrzyk finansowania z przeznaczeniem na rozwój i komercjalizację swojego pomysłu. Budżet Programu Grantowego ING to 1 mln zł w każdej edycji.
Infrastruktura
Branża infrastrukturalna szykuje się na inwestycyjny boom. Projektanci i inżynierowie wskazują na szereg wyzwań w kolejnych latach
W kolejnych latach w polskiej gospodarce ma być odczuwalne przyspieszenie realizacji inwestycji infrastrukturalnych. Ma to związek z finansową perspektywą unijną na lata 2021–2027 i odblokowaniem środków z KPO. To inwestycje planowane na dziesiątki albo nawet na setki lat, a w dyskusji dotyczącej takich projektów często pomijana jest rola projektantów i inżynierów. Przedstawiciele tych zawodów wskazują na szereg wyzwań, które będą rzutować na planowanie i realizowanie wielkich projektów infrastrukturalnych. Do najważniejszych zaliczają się m.in. relacje z zamawiającymi, coraz mniejsza dostępność kadr, konieczność inwestowania w nowe, cyfrowe technologie oraz unijne regulacje dotyczące zrównoważonego rozwoju w branży budowlanej.
Konsument
Techniki genomowe mogą zrewolucjonizować europejskie rolnictwo i uodpornić je na zmiany klimatu. UE pracuje nad nowymi ramami prawnymi
Techniki genomowe (NTG) pozwalają uzyskiwać rośliny o większej odporności na susze i choroby, a ich hodowla wymaga mniej nawozów i pestycydów. Komisja Europejska wskazuje, że NTG to innowacja, która może m.in. zwiększyć odporność systemu żywnościowego na zmiany klimatu. W tej chwili wszystkie rośliny uzyskane w ten sposób podlegają tym samym, mocno wyśrubowanym zasadom, co GMO. Dlatego w ub.r. KE zaproponowała nowe rozporządzenie dotyczące roślin uzyskiwanych za pomocą technik genomowych. W lutym br. przychylił się do niego Parlament UE, co otworzyło drogę do rozpoczęcia negocjacji z rządami państw UE w Radzie. Wątpliwości wielu państw członkowskich, również Polski, budzi kwestia patentów NGT pozostających w rękach globalnych koncernów, które mogłyby zaszkodzić pozycji europejskich hodowców.
Partner serwisu
Szkolenia
Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.