Specjalny program edukacyjny dla młodzieży ma uczyć, jak kształtować przestrzeń publiczną

Polacy wciąż nie przywiązują wystarczającej wagi do tego, jak zagospodarowywana jest przestrzeń publiczna. Dlatego w szkołach wprowadzono unikalny program edukacyjny „Kształtowanie przestrzeni”, który ma zwrócić uwagę młodych ludzi na chaos w ich najbliższym otoczeniu i pokazać, jak mu zapobiegać.

– Młodzież bardzo często pokazuje w swoich pracach przestrzenie publiczne z ich najbliższego otoczenia, jak blokowiska czy droga do szkoły, która jest totalnym chaosem, która prowadzi przez bezdroża, brzydkie, niewykończone nawierzchnie, obok miejsc ze śmietnikami. I oni widzą to bardzo wyraźnie i pokazują. Chodzi im o to, że w tej chaotycznej przestrzeni nie ma dla nich miejsca – mówi agencji informacyjnej Newseria Małgorzata Gruszka, przewodnicząca Zespołu ds. Powszechnej Edukacji Architektonicznej, działającego przy Radzie Krajowej Izby Architektów RP.

Program „Kształtowanie przestrzeni” po raz pierwszy został wprowadzony do polskich szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych w roku szkolnym 2013/2014. Jest on unikalny w całej Europie. Jedynie Irlandczycy, od których pomysł został zapożyczony, mają wprowadzone kształtowanie przestrzeni do swojego szkolnictwa. W Polsce uruchomienie programu związane jest z niską świadomością w kwestii wpływu młodzieży na ich najbliższe otoczenie.

– Polska przestrzeń publiczna jest chaotyczna, nie jest budowana świadomie, raczej na zasadzie przypadku. Ludzie i mieszkańcy nie identyfikują się z nią, co wydawałoby się rzeczą oczywistą. Społeczności lokalne chcą identyfikować się z miejscem swojego zamieszkania, chcą mieć swoje miejsce w tej przestrzeni, a wygląda na to, że nie mają, że wszystko dzieje się poza ich wiedzą, świadomością i udziałem – podkreśla Małgorzata Gruszka.

Wynika to między innymi z braku długofalowych planów zagospodarowania przestrzennego. W związku z tym decyzje związane z przestrzenią publiczną są wydawane w zależności od indywidualnego uznania urzędników, a to prowadzi do powszechnego chaosu architektonicznego.

– Efekty tego są takie, jak widzimy, czyli wysokie budynki obok niskich bez żadnego powiązania. Aspiracje mieszkańców danych miejscowości są bardzo niewielkie, jeśli chodzi o przestrzeń publiczną. Właściwie wystarczyłoby im, gdyby było czysto, nie było śmieci na ulicach, były kosze na śmieci i ławeczki do siedzenia, i to właściwie jest wszystko – zauważa Małgorzata Gruszka.