Mówi: | dr inż. Katarzyna Okręglicka |
Funkcja: | fizjolog żywienia |
Duża część chorób nowotworowych zależy od diety, a nie genów
Za 25 proc. zgonów w Polsce odpowiadają nowotwory. Mimo że duża część tych chorób wynika z niewłaściwego stylu życia, wiedza na temat ich profilaktyki jest niewielka. Ważnymi czynnikami ryzyka raka są nadwaga, otyłość, niska aktywność fizyczna oraz dieta bogata w tłuszcz, przetworzone węglowodany, czerwone mięso, wędliny, sól i alkohol. Działanie antyrakowe wykazują przeciwutleniacze zawarte w warzywach i owocach.
Nowotwory są drugą co do częstości przyczyną zgonów w Polsce zaraz po chorobach serca. Wpływ diety i aktywności fizycznej na zdrowie układu krążenia jest oczywisty niemal dla wszystkich, jednak niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że również duża część chorób nowotworowych zależy od stylu życia.
– Korelacja pomiędzy dietą i stylem życia a występowaniem nowotworów jest już udowodniona. Są dane, które wskazują, że 1/3 nowotworów można byłoby uniknąć właśnie przez odpowiednie odżywianie i odpowiednią aktywność fizyczną – mówi dr inż. Katarzyna Okręglicka, fizjolog żywienia, agencji informacyjnej Newseria Lifestyle.
Najlepiej udokumentowanym związkiem pomiędzy dietą a rozwojem nowotworu jest rak jelita grubego. Głównym czynnikiem ryzyka w tym przypadku jest spożywanie dużej ilości czerwonego mięsa i wędlin. Udowodniono również, że nadmiar soli w żywności może przyczynić się do rozwoju raka żołądka.
Wszystkim procesom nowotworowym sprzyja wysokie spożycie tłuszczu i białka, przetworzonych węglowodanów oraz alkoholu. Jednocześnie taki sposób odżywiania jest związany z nadwagą i otyłością, które same w sobie podwyższają prawdopodobieństwo rozwoju raka.
– Wiele danych naukowych o połączeniu elementów diety z występowaniem nowotworów dotyczy niewystarczającego spożycia antyoksydantów. Są to substancje o charakterze przeciwutleniającym, które zmiatają wolne rodniki w naszym organizmie, przez co chronią białka, kwasy tłuszczowe i kwasy nukleinowe przed uszkodzeniem – dodaje Katarzyna Okręglicka.
Przeciwutleniacze hamują działanie związków rakotwórczych oraz zapobiegają uszkodzeniom materiału genetycznego, co mogłoby zapoczątkować proces nowotworowy. Głównym źródłem tych substancji są warzywa i owoce, rośliny strączkowe oraz orzechy i pestki.
Według raportu Światowego Funduszu Badań nad Rakiem podstawowymi elementami profilaktyki chorób nowotworowych są: właściwa masa ciała, codzienna aktywność fizyczna oraz dieta bogata w nieprzetworzone pokarmy roślinne, uboga w produkty typu fast-food, słodkie napoje, sól oraz alkohol. Co ciekawe, organizacja zaleca ograniczenie spożycia czerwonego mięsa do minimum oraz całkowitą rezygnację z wędlin.
Czytaj także
- 2025-01-23: Rośnie pokolenie osób otyłych i z nadwagą. To duże obciążenie dla zdrowia fizycznego i psychicznego młodych ludzi
- 2025-01-20: Coraz więcej rodziców odmawia zaszczepienia dzieci. Statystyki mogłoby poprawić ograniczenie dostępu do żłobków i przedszkoli
- 2025-01-21: Polacy nie wiedzą zbyt dużo o chorobach mózgu. Jeszcze mniej o tym, jak o niego dbać
- 2025-01-16: Europa potrzebuje strategii dla zdrowia mózgu. Coraz więcej państw dostrzega ten problem
- 2025-01-13: Wciąż niewielkie finansowanie wsparcia psychicznego przez państwo. Usługi terapeutyczne są dziś głównie prywatne
- 2024-12-16: Na przewlekłą chorobę nerek cierpi w Polsce 4,5 mln osób. Pacjenci apelują o szerszy dostęp do leczenia, które opóźnia dializy
- 2025-01-10: W Polsce rośnie liczba wykrywanych chorób przenoszonych drogą płciową. Coraz większa świadomość i możliwość testowania
- 2024-11-29: W tym roku liczba nowych zakażeń wirusem HIV sięgnie w Polsce 2 tys. Większość z nich rozpoznawana jest na późnym etapie
- 2025-01-03: Jedna trzecia pacjentów jest niedożywiona przy przyjęciu do szpitala. Od tego w dużej mierze zależą rokowania
- 2024-12-30: Mija rok obowiązywania ustawy o opiece geriatrycznej. W systemie opieki nad seniorami zmieniło się niewiele
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Teatr
Jadwiga Jankowska-Cieślak i Daniel Olbrychski po 50 latach znów zagrają małżeństwo w sztuce „Przebłyski”. „To duża rozkosz spotkać się po tylu latach”
Twórcy sztuki zatytułowanej „Przebłyski” podkreślają, że jest to spektakl – lustro każdej pary. Kreowani przez Jadwigę Jankowską-Cieślak i Daniela Olbrychskiego Rosa i Abrasza przez lata byli małżeństwem, a w chwili śmierci mężczyzny widzowie dostają kompendium wiedzy o ich niełatwym życiu. Odtwórca głównej roli cieszy się, że znów może się spotkać na scenie z aktorką, która od lat robi na nim ogromne wrażenie. Przyznaje też, że Serge Kribus napisał ten tekst z myślą o nim i zależało mu, żeby zagrał tę sztukę w Paryżu. Najpierw jednak przedstawienie zostanie zaprezentowane w polskiej wersji.
Edukacja
Kompetencje STEM wchodzą szerzej do edukacji. Inicjatywa edukacyjna Amazon objęła już pół miliona dzieci w Polsce
Na warszawskiej Pradze Północ otwarto właśnie pierwszą STEM Kindlotekę, czyli przestrzeń edukacyjną dla dzieci i młodzieży, która stawia na rozwój kompetencji w obszarze nauki, technologii, inżynierii i matematyki. To inicjatywa Amazon i stowarzyszenia Cyfrowy Dialog rozwijana od 2019 roku, w ramach której funkcjonuje ponad 100 takich placówek, a z prowadzonych w nich zajęć skorzystało już pół miliona dzieci. STEM uważane są za kompetencje przyszłości, a badania wskazują, że można je rozwijać już u najmłodszych uczniów.
Prawo
Zmieni się definicja mobbingu. Nowe prawo da skuteczniejsze narzędzia ochrony nękanym pracownikom
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej chce uprościć prawną definicję mobbingu. Dodatkowo opracowywana nowelizacja przepisów ma nałożyć nowe obowiązki na pracodawców, których celem będzie określenie zasad przeciwdziałania mobbingowi i to na poziomie regulaminu pracy lub innych wewnętrznych regulacji. Dzięki któremu podwładni będą bardziej świadomi swoich praw i będą mogli lepiej reagować na przypadki ich łamania.