Mówi: | dr inż. Katarzyna Okręglicka |
Funkcja: | fizjolog żywienia |
Duża część chorób nowotworowych zależy od diety, a nie genów
Za 25 proc. zgonów w Polsce odpowiadają nowotwory. Mimo że duża część tych chorób wynika z niewłaściwego stylu życia, wiedza na temat ich profilaktyki jest niewielka. Ważnymi czynnikami ryzyka raka są nadwaga, otyłość, niska aktywność fizyczna oraz dieta bogata w tłuszcz, przetworzone węglowodany, czerwone mięso, wędliny, sól i alkohol. Działanie antyrakowe wykazują przeciwutleniacze zawarte w warzywach i owocach.
Nowotwory są drugą co do częstości przyczyną zgonów w Polsce zaraz po chorobach serca. Wpływ diety i aktywności fizycznej na zdrowie układu krążenia jest oczywisty niemal dla wszystkich, jednak niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że również duża część chorób nowotworowych zależy od stylu życia.
– Korelacja pomiędzy dietą i stylem życia a występowaniem nowotworów jest już udowodniona. Są dane, które wskazują, że 1/3 nowotworów można byłoby uniknąć właśnie przez odpowiednie odżywianie i odpowiednią aktywność fizyczną – mówi dr inż. Katarzyna Okręglicka, fizjolog żywienia, agencji informacyjnej Newseria Lifestyle.
Najlepiej udokumentowanym związkiem pomiędzy dietą a rozwojem nowotworu jest rak jelita grubego. Głównym czynnikiem ryzyka w tym przypadku jest spożywanie dużej ilości czerwonego mięsa i wędlin. Udowodniono również, że nadmiar soli w żywności może przyczynić się do rozwoju raka żołądka.
Wszystkim procesom nowotworowym sprzyja wysokie spożycie tłuszczu i białka, przetworzonych węglowodanów oraz alkoholu. Jednocześnie taki sposób odżywiania jest związany z nadwagą i otyłością, które same w sobie podwyższają prawdopodobieństwo rozwoju raka.
– Wiele danych naukowych o połączeniu elementów diety z występowaniem nowotworów dotyczy niewystarczającego spożycia antyoksydantów. Są to substancje o charakterze przeciwutleniającym, które zmiatają wolne rodniki w naszym organizmie, przez co chronią białka, kwasy tłuszczowe i kwasy nukleinowe przed uszkodzeniem – dodaje Katarzyna Okręglicka.
Przeciwutleniacze hamują działanie związków rakotwórczych oraz zapobiegają uszkodzeniom materiału genetycznego, co mogłoby zapoczątkować proces nowotworowy. Głównym źródłem tych substancji są warzywa i owoce, rośliny strączkowe oraz orzechy i pestki.
Według raportu Światowego Funduszu Badań nad Rakiem podstawowymi elementami profilaktyki chorób nowotworowych są: właściwa masa ciała, codzienna aktywność fizyczna oraz dieta bogata w nieprzetworzone pokarmy roślinne, uboga w produkty typu fast-food, słodkie napoje, sól oraz alkohol. Co ciekawe, organizacja zaleca ograniczenie spożycia czerwonego mięsa do minimum oraz całkowitą rezygnację z wędlin.
Czytaj także
- 2025-06-05: Polacy leczą samodzielnie ponad połowę lekkich dolegliwości zdrowotnych. Jesteśmy liderem UE
- 2025-05-27: Po debacie prezydenckiej wzrosło zainteresowanie woreczkami nikotynowymi. Niesłusznie mylone są z nielegalnymi w Polsce snusami
- 2025-05-27: Doda: Udało mi się całkowicie zwalczyć przyczynę Hashimoto, a nie tylko skutki tej choroby. Nadal będę się dzielić moimi doświadczeniami i nie dam się zastraszyć
- 2025-05-14: 37 proc. Ukraińców nie wie, jak zaszczepić dziecko w Polsce. Potrzebna większa edukacja w tym zakresie
- 2025-04-14: Trwa kontrola szczepień dzieci. Rodzice uchylający się od tego obowiązku muszą się liczyć z karami
- 2025-05-21: Przybywa ośrodków zajmujących się medycyną długowieczności. Pacjenci zyskują dostęp do najnowszych technologii medycznych
- 2025-04-07: Młode pokolenie szczególnie narażone na choroby cywilizacyjne. Unijni ministrowie zdrowia chcą przemodelować kwestie profilaktyki
- 2025-04-30: Katarzyna Dowbor: Jak najszybciej muszę się zaszczepić przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu. Do tej pory zabezpieczałam przed tymi pasożytami tylko moje zwierzęta
- 2025-03-27: Coraz więcej osób choruje na kleszczowe zapalenie mózgu. Na profilaktyczne szczepienie zdecydował się tylko co 10. Polak
- 2025-04-02: Julia Kamińska: Bardzo niepokoi mnie trend odwrotu od sprawdzonych szczepionek ratujących życie. Chciałabym, żeby ludzie ufali naukowcom i nie bali się
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Psychologia

Bartłomiej Nowosielski: Kluczowe w leczeniu otyłości jest odpowiednie nastawienie psychiczne. Otoczenie nie zawsze jest wyrozumiałe i empatyczne
Aktor przyznaje, że osoby otyłe z powodu swojego wyglądu często przez otoczenie są odrzucane, marginalizowane i hejtowane. Brak akceptacji i zrozumienia wynika między innymi z tego, że nie brakuje tych, którzy myślą stereotypami i ich zdaniem dodatkowe kilogramy są wynikiem złego odżywiania i lenistwa. Bartłomiej Nowosielski tłumaczy, że otyłość jest chorobą przewlekłą, która wymaga leczenia. By terapia była skuteczna, potrzeba silnej woli i wielu wyrzeczeń. Dla niego w chwilach zwątpienia niezwykle ważne jest również wsparcie ze strony bliskich.
Problemy społeczne
Hejt w sieci dotyka coraz więcej dzieci w wieku szkolnym. Rzadko mówią o tym dorosłym

Coraz większa grupa dzieci zaczyna korzystać z internetu już w wieku siedmiu–ośmiu lat – wynika z raportu NASK „Nastolatki 3.0”. Wtedy też stykają się po raz pierwszy z hejtem, którego jest coraz więcej w mediach społecznościowych. Według raportu NASK ponad 2/3 młodych internautów uważa, że mowa nienawiści jest największym problemem w sieci. Co więcej, dzieci rzadko mówią o takich incydentach dorosłym, dlatego tym istotniejsze są narzędzia technologiczne służące ochronie najmłodszych.
Prawo
Kobietobójstwo jest typem przestępstwa niedookreślonym przez polskie prawo. Świadomość na ten temat jest wciąż zbyt mała

Brakuje usystematyzowanych danych na temat skali problemu, jakim jest kobietobójstwo – wskazuje organizacja Femicide in Poland. U źródeł problemu leży brak uspójnienia baz danych prowadzonych przez poszczególne organy państwowe. Organizacja pracuje nad narzędziami, które pozwolą je zgromadzić w jednym miejscu i udostępnić w formie interaktywnej mapy. Jej przedstawicielka wskazuje również na inne fundamentalne obszary do poprawy. To w szczególności egzekwowanie istniejącego prawa i intensyfikacja działań na rzecz edukacji.