Czy Polacy są EKOistami? Deklarujemy troskę o planetę

Ilu Polaków odłącza ładowarki od kontaktu po zakończeniu ładowania? Jakie ekonawyki wdrażają w swoich domach? Czym kierują się Polacy podczas codziennych zakupów? Na te i inne pytania odpowiada raport „Raport Klimat tworzą ludzie - zachowania ekologiczne Polaków”[1], przygotowany w ramach kampanii informacyjno-edukacyjnej „Nasz Klimat”, realizowanej przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska.

W badaniu zapytano Polaków o ich codzienne nawyki i postawy proekologiczne. Pytania dotyczyły m.in. użycia żarówek LED, korzystania z ekologicznych kosmetyków i chemii domowej, driverów zakupów, ze szczególnym uwzględnieniem walorów ekologicznych, a także podejścia do nurtu zero waste.

- Raport pokazuje, że nasza kampania jest bardzo potrzebna. Choć wiele wyników napawa optymizmem, wciąż powinniśmy edukować Polaków w zakresie zmian klimatu i przypominać, że każdy, nawet mały gest, ma znaczenie – wyjaśnia Anna Moskwa, minister klimatu i środowiska.

Polak w domu

Badanie pokazało, że 81% osób ocenia swoją postawę ekologiczną zdecydowanie dobrze lub raczej dobrze. Znaczny odsetek Polaków stara się wprowadzać ekonawyki w swoim życiu codziennym, jednak zdecydowanie częściej dotyczy to obszarów, w których nie grają roli finanse lub zachowania ekologiczne są z korzyścią dla domowego budżetu. Przykład? Twórcy badania zapytali uczestników, czy odłączają ładowarki od kontaktu po zakończeniu ładowania. 61% wskazało, że robi to ze względów ekonomicznych, bo w ten sposób oszczędza prąd, a 42% ze względów ekologicznych. Pytanie dawało możliwość odpowiedzi wielokrotnego wyboru i widać wyraźnie, że część osób zaznaczyła obie opcje. Dodatkowo blisko ¼ badanych wskazała, że wyciąga wtyczki z obawy o spięcie. 17% Polaków przyznaje, że nie zwraca na to uwagi i nie odłącza nieużywanych ładowarek z kontaktu.

Nieco lepiej kształtują się wyniki dotyczące używania żarówek LED – tutaj 95% Polaków korzysta z tego rodzaju oświetlenia. Młodzi dorośli (18-24 lata) rzadziej niż osoby w wieku
35-54 lat deklarują, że całe ich oświetlenie domowe jest wyposażone w żarówki LED. Osoby w tym wieku mogą częściej niż starsi mieszkać w wynajmowanych mieszkaniach lub z rodzicami i mieć mniejszy wpływ na to, jak jest wyposażone oświetlenie w zamieszkiwanych przez nich lokalach.

Polak na zakupach

Oszczędzanie energii elektrycznej i zapobieganie marnowaniu żywności nic nie kosztuje, a wybór ekologicznych produktów spożywczych, środków czystości i kosmetyków może się wiązać z wyższą ceną.

Drivery zakupu produktów spożywczych Polaków koncentrują się wokół aspektów ekonomii (promocja, niska cena) i bezpieczeństwa / zdrowia (skład produktu, okres trwałości), kwestie ekologiczne są tu mniej ważne. Jednak znaczna część osób deklaruje, że stosuje w swojej kuchni zasady zapobiegające marnowaniu żywności. Wśród najpopularniejszych odpowiedzi są:

• niezjedzone dania przerabiam, modyfikuję, by móc zjeść w kolejnym dniu (61% grupa reprezentatywna, 63% - rodzice dzieci 0-14 lat)
• niewykorzystaną żywność w miarę możliwości mrożę lub wekuję (odpowiednio: 55% i 66%)
• dzielę się nadmiarem żywności, np. z sąsiadami lub znajomymi, lub w jadłodzielniach (odpowiednio 17% i 20%)

Rodzice dzieci w wieku 0-14 lat kierują się tymi samymi aspektami przy wyborze produktów spożywczych, co osoby z próby reprezentatywnej (ekonomia i bezpieczeństwo, zdrowie). Rodzice częściej niż ogół Polaków mrożą lub wekują żywność, co może wynikać z konieczności bardziej przemyślanego przygotowywania pożywnych potraw dla dzieci.

Wybierając środki czystości i kosmetyki, Polacy jeszcze rzadziej niż w przypadku zakupów spożywczych, zwracają uwagę na aspekty ekologiczne – ważniejsze są dla nich inne właściwości produktów. W przypadku środków czystości najwięcej osób, bo aż 61% przyznało, że priorytetem jest skuteczność, na drugim miejscu była wydajność (58%), a następie aspekty ekonomiczne – niska cena (43%). Nieco ponad ¼ Polaków (26%) wskazało, że sięga po produkty ekologiczne i naturalne środki czyszczące.

Z pogłębionych analiz wynika również, że kobiety są bardziej wrażliwe na ekologię przy wyborze kosmetyków niż mężczyźni.

Badanie może napawać optymizmem, że świadomość postaw proekologicznych rośnie, natomiast potrzebna jest dalsza edukacja i promowanie działań chroniących środowisko. Dlatego prowadzona jest kampania informacyjno-edukacyjna „Nasz Klimat”, której głównym celem jest podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa na temat indywidualnych działań, jakie można podejmować na rzecz ochrony klimatu.

Więcej informacji na stronie: www.naszklimat.gov.pl, z której można dowiedzieć się, jak zmieniać swoje życie na bardziej eko.

[1] Badanie ilościowe realizowane techniką CAWI na reprezentatywnej grupie Polaków i w grupie rodziców dzieci w wieku 0-14 lat. Badanie jest zrealizowane przez firmę badawczo-rozwojową Zymetria w marcu 2022.