Dializoterapia w pogłębiającym się kryzysie. Ruszyła petycja do Ministra Zdrowia

W Polsce zaczynają być zamykane stacje dializ. Powodem są rosnące koszty i brak indeksacji stawki refundacyjnej za leczenie dializami w Polsce. Pod adresem https://zmieniamynefrologie.pl pacjenci dializowani, ze wsparciem Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Osób Dializowanych, skierowali petycję do Ministra Zdrowia. Petycję podpisało już ponad 2500 osób.

Petycja dostępna na stronie https://zmieniamynefrologie.pl wystartowała 1 czerwca 2022 roku. Petycja dostępna była początkowo także w serwisie Podpisz.to. Pacjenci dializowani, ich opiekunowie, przedstawiciele środowisk medycznych i branży nefrologicznej zwracają się do Ministra Zdrowia z apelem o działania, które mają na celu nie dopuścić do pogłębiania się kryzysu w dializoterapii, tj. w leczeniu ratującym codziennie życie 20 tys. Polaków. W ciągu trzech tygodni pod petycją znalazło się już ponad 2500 podpisów.

Podstawowa stawka refundacyjna za leczenie dializami nie zmieniła się od 10 lat i nie pokrywa już bieżących kosztów związanych z leczeniem dializacyjnym pacjenta. Pacjenci obawiają się, że mogą wkrótce stracić możliwość leczenia blisko swego miejsca zamieszkania. To oznacza dla nich duży stres i ogromną zmianę codziennego życia.

Bez odpowiedniej indeksacji stawki za leczenie dializami prowadzący stacje dializ będą zmuszeni zamykać kolejne ośrodki dializ. Już teraz znikają z mapy placówki, które nie są w stanie udźwignąć ciągle rosnących kosztów działalności i galopującej inflacji. W ośrodkach w większych miejscowościach, z kolei, redukowane są liczby zmian. 

Jeśli wycena procedury dializy szybko się nie zmieni, istnieje coraz większe ryzyko medycznego wykluczenia pacjentów i poważnego utrudnienia ich życia. Niektórzy pacjenci z mniejszych miejscowości będą musieli spędzić wiele godzin w drodze, aby dotrzeć na zabieg dializy do ośrodka w większym mieście oddalonego o sto lub nawet dwieście kilometrów. Może to wydłużyć proces leczenia pacjenta do kilkunastu godzin w ciągu dnia. I tak co drugi dzień. Pamiętajmy, że znaczna część pacjentów dializowanych to osoby w wieku powyżej 65 lat, z szeregiem współwystępujących chorób, dla których nowa sytuacja oznacza znaczne obciążenie ich zdrowia i życia.

Iwona Mazur, prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Osób Dializowanych, wyjaśnia: – Dializy są bardzo ważne, bo ratują pacjentom życie. W mojej ocenie to świadczenie powinno być tak wycenione, żeby pacjenci mieli maksymalne poczucie bezpieczeństwa. Nie możemy dopuścić do sytuacji, żeby chorzy, szczególnie z mniejszych miejscowości, musieli jeździć co drugi dzień nawet sto i więcej kilometrów na leczenie, bo ich najbliższa stacja dializ, niedaleko domu lub pracy, zostanie zamknięta.

Petycję popierają stacje dializ skupione w Nefron – Sekcji Nefrologicznej Izby Gospodarczej Medycyna Polska oraz przedstawiciele środowisk medycznych. Łączą się w apelu do ministra zdrowia Adama Niedzielskiego o adekwatne finansowanie dializoterapii i zmianę w organizacji leczenia, tj. wprowadzenie standardu koordynacji, który znamy chociażby z onkologii, kardiologii oraz POZ.

W Polsce działa 260 stacji dializ, a aż 65 proc. pacjentów dializuje się w ośrodkach niepublicznych. Zdaniem przedstawicieli sieci dializ, które pracują na podstawie kontraktów z NFZ, aby nadal bezpiecznie leczyć pacjentów dializowanych, stawka refundacyjna za dializę powinna wzrosnąć o ponad 30 proc. i wynosić ok. 540 zł.

Obecnie stawka za leczenie dializami w Polsce wynosi 409 zł i nie zmieniła się od 2011 roku. Jest trzecią najniższą w Europie. Niżej dializy są wycenianie tylko w dwóch krajach – na Węgrzech i Litwie. Liderzy – Holandia, Szwecja i Szwajcaria – mają stawki za leczenie dializami niemal pięciokrotnie wyższe niż w Polsce. Zgodnie z najnowszymi informacjami MZ/NFZ podjęło próbę aktualizacji od 1 kwietnia stawki za dializę, ale jedynie o 5 proc. Ta korekta dotyczy jednakże całego systemu opieki zdrowotnej i jest próbą odpowiedzi na szalejącą inflację w 2022 roku.

Zdaniem dra hab. n. med. Szymona Brzósko, dyrektora medycznego DaVita Polska, ważną kwestią w opiece nad pacjentem dializowanym jest uwzględnienie przez płatnika w wycenie procedury hemodializy także innych procedur medycznych niezbędnych do realizacji leczenia. W petycji czytamy, że pacjenci mają kłopot z terminowym wykonaniem wszystkich badań i konsultacji potrzebnych do zgłoszenia ich na Krajową Listę Oczekujących na Przeszczepienie – KOL (kwalifikacja do transplantacji nerki). Zmiana w tym obszarze może zwiększyć liczbę osób kwalifikowanych do przeszczepienia w Polsce, których jest w stosunku do innych krajów znacznie mniej. Podobnie od lat istnieje nierozwiązany problem organizacji wytworzenia optymalnego dostępu naczyniowego i zabiegów naprawczych.

Jak rosły w ciągu ostatniej dekady koszty operacyjne ośrodków dializ? Wynagrodzenie personelu medycznego to wzrost średnio o około 60 proc. (lekarzy) i o około 100 proc.[1] – pielęgniarek. Koszty wody i odprowadzania ścieków wzrosły średnio o 45 proc.[2], średnia cena sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej wzrosła o 130 proc. i słyszymy o kolejnych podwyżkach, koszty ogrzewania sieciowego wzrosły średnio o 35 proc.[3], wzrosły także opłaty za wywóz śmieci, a koszty utylizacji odpadów medycznych w ciągu kilku ostatnich lat wzrosły o ponad 300 proc. Ceny paliw przekroczyły już historyczny poziom z 2012 roku. Należy również dodać, że skumulowana inflacja w ciągu ostatnich 10 lat sięgnęła niemal 24 proc.

– Leczymy polskich pacjentów wedle stawki wycenionej dla sytuacji gospodarczej sprzed 10 lat. Takie finansowanie nie wystarcza w dzisiejszych czasach na wszystkie potrzeby medyczne pacjentów i działalność operacyjną ośrodków dializ. Pilnie potrzebujemy ze strony MZ/NFZ adekwatnej do dzisiejszych realiów ekonomicznych wyceny dializoterapii, dlatego wraz z innymi operatorami stacji dializ dokładamy swój głos do petycji pacjenckiej. Pacjenci niezmiennie potrzebują jakościowego i bezpiecznego leczenia dializami, i jak nigdy dotąd potrzebują właściwych zmian w dializoterapii – podsumowuje Krzysztof Hurkacz, dyrektor generalny DaVita Polska, drugiej największej sieci stacji dializ w Polsce.

Autorzy petycji zwracają się do pacjentów, ich opiekunów i rodzin, personelu medycznego stacji dializ i przedstawicieli środowiska medycznego, a także każdego, komu leży na sercu dobro pacjentów, o złożenie podpisu pod petycją – https://zmieniamynefrologie.pl/

***

Załącznik:

Wykres: Stawki refundacyjne w Europie za dializę.jpg

Przypisy:

[1] https://wynagrodzenia.pl/artykul/wynagrodzenia-w-sluzbie-zdrowia-w-2012-roku

https://www.rynekzdrowia.pl/Finanse-i-zarzadzanie/Ile-zarabia-pielegniarka-lekarz-farmaceuta-Najnowsze-dane-z-GUS,229332,1.html

[2] https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/nik-o-ksztaltowaniu-cen-za-dostarczanie-wody-i-odprowadzanie-sciekow.html

Cena wody w Polsce może podlegać dużym zmianom w zależności od miejscowości. https://businessinsider.com.pl/wiadomosci/ceny-wody-i-sciekow-podwyzki-w-2021-r-wody-polskie-podaly-dane/9wjqz0l

[3] https://www.ure.gov.pl/pl/cieplo/ceny-wskazniki/7904,Srednie-ceny-sprzedazy-ciepla-wytworzonego-w-nalezacych-do-przedsiebiorstw-posia.html

O przewlekłej chorobie nerek:

• W Polsce może być nawet 4,7 mln pacjentów cierpiących na przewlekłą chorobę nerek (PChN). Większość z nich nie jest świadoma swojego stanu.
• Niewydolność nerek rozwija się powoli – przez 20–30 lat – i nawet w zaawansowanym stadium choroby może nie dawać wyraźnych objawów.
• PChN jest dziś uznawana za „cichą epidemię”, w Polsce zbiera większe żniwo niż COVID-19.
• W Polsce z powodu PChN umiera 80 tys. osób rocznie.
• Obecnie w Polsce dializowanych jest ponad 20 tys. osób.