GIGekonomia na dobre zagościła w krajobrazie polskiego rynku pracy, ale nie brakuje barier do jej rozwoju. To wnioski z trzeciej edycji badania GIGLIKE i EY Polska

• GIGbarometr 2025 osiągnął wartość 4,8 (na skali od 0 do 10, gdzie 10 oznacza maksimum elastyczności rynku pracy). To nieznaczny spadek w stosunku do zeszłego roku. Jest on spowodowany przede wszystkim niepewnością prawną i gospodarczą, z którą mierzą się firmy współpracujące z niezależnymi kontraktorami.
• Publikowany po raz trzeci GIGbarometr to stworzony przez GIGLIKE i EY Polska jedyny taki w Polsce miernik elastyczności rynku pracy. Składa się z trzech perspektyw: Otoczenia, Firmy oraz Ludzi.
• W tym roku GIGbarometr po raz pierwszy wziął pod lupę temat wpływu sztucznej inteligencji na elastyczny rynek pracy. Co drugi respondent uważa wpływ AI za znikomy, ale już 27% twierdzi, że jest on pozytywny.
• Wyniki tegorocznej edycji GIGbarometru pokazują również, że w praktyce pracownicy etatowi i niezależni profesjonaliści są często traktowani analogicznie, co wskazuje na zacieranie się różnic między tradycyjnymi a elastycznymi modelami zatrudnienia, ale równocześnie wiąże się z większymi wyzwaniami dla przedsiębiorstw w aspekcie regulacyjnym.

GIGer – niezależny profesjonalista, freelancer, osoba współpracująca z daną firmą lub niezależny kontraktor. Preferuje elastyczny model współpracy, wykonywanej często dla kilku firm równocześnie, w zależności od potrzeb i wymagań.

Główny wskaźnik GIGbarometru w 2025 roku wynosi 4,8 na 10, co oznacza spadek o 0,3 pkt. w stosunku do zeszłego roku, ale zarazem taki sam wzrost w odniesieniu do roku 2023. Zdaniem autorów raportu ten rok przynosi rynkowi pracy kolejne wyzwania związane m.in. z utrzymującą się presją inflacyjną i niepewnością gospodarczą, ale też wiąże się z dużymi oczekiwaniami co do reform systemu podatkowego i nadzoru nad rynkiem pracy. Coraz bardziej dostrzegalne jest również zacieranie się granic pomiędzy różnymi modelami zatrudnienia, co wiąże się z szeregiem wyzwań dla przedsiębiorstw.  W tych wymagających okolicznościach jedno pozostaje niezmienne – firmy są zadowolone ze współpracy z GIGerami.

Wśród trzech perspektyw (Otoczenie, Firma, Ludzie) składających się na GIGbarometr, największa różnica rok do roku zauważalna jest w perspektywie Firma, która odnosi się do popularności zastosowania elastycznych form współpracy w przedsiębiorstwach. Jej wartość w 2025 roku wynosi zaledwie 1,9 wobec 2,6 w roku ubiegłym. Świadczy to o dużej ostrożności firm w podejściu do elastycznego modelu współpracy i może wiązać się z brakiem długofalowej polityki w tym zakresie. Perspektywa Otoczenie, odnosząca się do otoczenia makroekonomicznego i prawnopodatkowego osiągnęła w tym roku wartość 4,9 wobec 5,1 w 2024 roku. Wynik ten można odczytywać jako stabilizację z lekkim spadkiem nastrojów wywołanych dostrzeganiem barier w otoczeniu prawnym i gospodarczym. Perspektywa Ludzie, która ukazuje ocenę jakości współpracy firm z niezależnymi kontraktorami, niezmiennie ciągnie GIGbarometr w górę, wynosząc obecnie 7,5 wobec 7,7 w zeszłym roku.

– Elastyczność nie jest po prostu trendem – to konieczność i odpowiedź na zmieniające się okoliczności makroekonomiczne, ale i oczekiwania samych pracowników. Jednak rozwój GIGekonomii w Polsce wymaga większej dojrzałości ze strony firm i bardziej przewidywalnych warunków prawnopodatkowych ze strony państwa. Rynek pracy wchodzi w fazę, gdzie o sukcesie decyduje zdolność łączenia niezależności z odpowiedzialnością – po obu stronach relacji. Zrozumienie tego jest kluczowe dla firm, które chcą pozostać konkurencyjne w dynamicznie zmieniającym się środowisku biznesowym – przekonuje Tomasz Miłosz, założyciel i CEO GIGLIKE.

– Można zaobserwować, że różnice w sposobie wykonywania zadań i traktowaniu pracowników oraz kontraktorów są coraz trudniej dostrzegalne. W efekcie zwiększa to zakres wyzwań regulacyjnych, które muszą spełnić przedsiębiorstwa. Firmy decydując się na kontrakty B2B muszą się na to przygotować, gdyż błędy mogą skutkować poważnymi karami finansowymi. Ponad wszystko współpraca z kontraktorem musi być realna, transparentna oraz posiadać uzasadnienie biznesowe. – zauważa Witold Widurek, Partner, EY Polska.

Autorzy GIGbarometru już od trzech lat poddają analizie trzy kluczowe perspektywy polskiego rynku pracy: Otoczenie, Firmę i Ludzi. Pozwala to na kompleksowe spojrzenie na jego elastyczność.

Małe firmy motorem elastyczności

Wyniki tegorocznego badania pokazują, że w obliczu niepewności ekonomicznej i legislacyjnej, firmy wciąż chętnie decydują się na elastyczne formy współpracy, kierując się przede wszystkim preferencjami samych GIGerów. Należy przy tym jednak zauważyć, że w tym roku doszło do spadku udziału elastycznych form współpracy, zwłaszcza w dużych i średnich firmach. W efekcie udział ten wśród ankietowanych firm wynosi dziś 19%, podczas gdy jeszcze rok temu było to ponad 26%. Spadek elastyczności zauważalny jest zwłaszcza w tych w firmach, które do tej pory wskazywały, że ponad połowę zadań powierzanych jest niezależnym profesjonalistom. Tąpnięcie w zastosowaniu elastycznego modelu współpracy dostrzegalne jest zwłaszcza wśród przedsiębiorstw z branży IT i e-commerce, które dotychczas były liderami GIGekonomii.

Co ciekawe, poziom elastyczności wzrósł z kolei w tych przedsiębiorstwach, które do tej pory nie korzystały z takiego modelu współpracy. Dominują tu mniejsze podmioty gospodarcze, a przyrost wyniósł od 9 do 15 punktów procentowych w stosunku do 2024 roku.

Rzeczywiście, najważniejszym powodem korzystania z elastycznych form współpracy jest w Polsce preferencja samych współpracowników, na co wskazuje aż 59% zapytanych przedstawicieli firm. Odsetek ten jest najwyższy wśród średnich i dużych podmiotów, gdzie sięga aż 70%. Powód wydaje się oczywisty – GIGekonomia to dla niezależnych specjalistów szansa na większe zarobki i wolność wyboru wynikająca z pracy na projektach.

Zaciera się różnica między kontraktem a etatem

Wyniki tegorocznej edycji GIGbarometru pokazują, że w praktyce pracownicy etatowi i niezależni profesjonaliści są często traktowani analogicznie, co wskazuje na zacieranie się różnic między tradycyjnymi a elastycznymi modelami zatrudnienia. Mniej niż połowa zapytanych przedstawicieli firm wskazała, że w ich organizacjach występują wszystkie trzy klasyczne cechy stosunku pracy (nadzór przełożonego, określony czas i miejsce pracy) co sugeruje, że również pracownicy etatowi często funkcjonują w warunkach typowych dla współpracy kontraktowej.

Rozbieżność dotycząca wykonywania pracy w określonym miejscu, czasie i pod nadzorem przełożonego wynosi od 4 do 23 punktów procentowych w zależności od wielkości firmy. W dużych i małych firmach różnica dotycząca kontroli przez przełożonego wynosi od 3 do 7 punktów procentowych. Jeśli zaś chodzi o kontrole miejsca pracy, to 19 proc. dużych firm nie kontroluje pracowników, a 24 proc. nie kontroluje kontraktorów. Brak kontroli czasu pracy dotyczy 25 proc. małych firm w przypadku pracowników i 38 proc. w przypadku kontraktorów. Im większa firma, tym mniejsze różnice w tym zakresie.

– Elastyczny model współpracy jest korzystny tak dla firm, jak i niezależnych profesjonalistów. Jednakże firmy, którym zależy na zatrudnieniu wysoko wykwalifikowanych specjalistów oraz decydujące się na ten model współpracy, powinny zadbać o bezpieczeństwo zachowania relacji w odpowiednich ramach. Błąd może skutkować ryzykiem prawno-podatkowym czy utratą reputacji – przekonuje Eliza Skotnicka, senior manager EY People Advisory Services.

Wykorzystywane narzędzia i rzut oka na przyszłość

Coraz szersze wykorzystanie sztucznej inteligencji w biznesie – zdaniem respondentów – nie ma na razie większego wpływu na elastyczność rynku pracy. Uważa tak aż połowa z nich.

Ślad AI jest jednak szczególnie widoczny, gdy zapytać o oczekiwane przez GIGerów narzędzia pracy. Już 30% przedstawicieli firm uznaje dostęp do sztucznej inteligencji za ważny element wspierający pracę niezależnych profesjonalistów.

Listę najważniejszych benefitów i narzędzi do pracy niezmiennie otwierają jednak. sprzęt, taki jak komputer czy telefon (64% wskazań). Bardzo zyskują prywatna opieka zdrowotna (51% wskazań dziś wobec 22% w 2023 roku) i dostęp do ubezpieczeń np. na życie (tu wzrost jest szczególnie imponujący, bo aż trzykrotny – od 16% w 2023 roku do 49% w roku 2025).

Zapytani przedstawiciele firm nie przewidują istotnego wzrostu znaczenia elastycznych form współpracy w niedalekiej przyszłości. Aż 46% twierdzi, że pozostanie ono bez zmian w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Powodem takiego stanu rzeczy jest przede wszystkim ostrożność wynikająca z szeregu niepewności, takich jak rosnące koszty pracy i brak przejrzystości podatkowej czy obawy dotyczące możliwego spowolnienia gospodarczego. 15% respondentów twierdzi przy tym, że to same zasady korporacyjne, w tym polityka pracy hybrydowej, mają negatywny wpływ na dalszy wzrost GIGekonomii w Polsce.

---

Badanie GIGbarometr 2025 zrealizowano w marcu 2025 r. za pomocą wywiadów telefonicznych (CATI) przez ARC Rynek i Opinia oraz za pomocą wywiadów online (CAWI) poprzez formularz na stronie www.gigbarometr.pl. Sumaryczna próba wyniosła 310 przedstawicieli firm z wyłączeniem jednoosobowych działalności gospodarczych, dobór do próby z uwzględnieniem kontroli wielkości zatrudnienia w firmie.

Źródło informacji: GIGLIKE

-------------------------------------------------

Kontakt dla mediów:

Kamil Czaplicki

tel. kom.: 791 603 833

e-mail: czaplicki@pressorelations.com