Miej oko na swoją skórę nie tylko latem

Przez ostatnie trzy miesiące nasza skóra była mocniej narażona na szkodliwe działanie promieni słonecznych. I jeśli nawet chroniliśmy się przed słońcem nie oznacza to, że nie mogą się pojawić na naszej skórze nowe znamiona. W ramach kampanii „Miej oko na skórę” przez całe lato edukowaliśmy Polaków jak ważna jest regularna kontrola skóry. I choć jest już jesień nie zapominajmy, aby przyjrzeć się sobie dokładnie. Jeśli jakaś zmiana budzi nasz niepokój skonsultujmy ją z dermatologiem lub chirurgiem onkologiem.

Co roku u ok. 50 tys. osób wykrywane są różnego rodzaju choroby nowotworowe skóry, z czego prawie 4 tys. stanowią czerniaki. Mamy świadomość, że te liczby są coraz większe. Niestety wielu Polaków nie zgłasza się w odpowiednim momencie do dermatologa czy chirurga onkologa. – mówi prof. dr hab. n. med. Piotr Rutkowski, kierownik Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków (KNTMKiC) przy Narodowym Instytucie Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowym Instytucie Badawczym w Warszawie. Takie badanie trwa 5-7 minut, a może nam uratować życie. Pamiętajmy, że wczesne wykrycie zmiany nowotworowej pozwala na jej całkowite wyleczenie. – dodaje.

Badanie znamion jest co prawda bezinwazyjne i bezbolesne, ale lęk przed nim jest równie wielki jak przed biopsją. Wszystko dlatego, że może paść diagnoza: nowotwór złośliwy, a jak pokazują badania (1) ponad połowa Polaków żyje w strachu przed rakiem. Wciąż dominuje przekonanie, że lepiej nie wiedzieć. Nic bardziej mylnego bo w przypadku czerniaka, jego rozpoznanie i usunięcie we wczesnym stadium daje szansę na pełne wyleczenie. Niestety tylko 8 proc. Polaków1 kontroluje znamiona skórne u dermatologa regularnie.

W diagnostyce czerniaka kluczową rolę odgrywa samokontrola. Niezwykle pomocny w samobadaniu będzie alfabet czerniakowy, który pozwoli ocenić zmianę. Jeśli jest (A) asymetryczna, (B) ma nierówne brzegi, (C) ma niejednolity kolor, (D) ma duży rozmiar powyżej 6 mm i co najważniejsze (E) następuje ewolucja w czasie. Jeśli dodatkowo pojawia się ból, świąd lub stan zapalny musimy niezwłocznie udać się do dermatologa lub chirurga onkologa. – mówi dr Małgorzata Talerczyk, specjalista w dziedzinie onkologii klinicznej z Zachodniopomorskiego Centrum Onkologii w Szczecinie.

Przez całe lato w ramach kampanii profilaktyczno-edukacyjnej „Miej oko na skórę” zachęcaliśmy Polaków do regularnej kontroli znamion na skórze oraz do odpowiedzialnego korzystania ze słońca.

Jednym z kluczowych elementów kampanii były bezpłatne badania przesiewowe skóry w jednym z najbardziej nasłonecznionych miejsc w Polsce, w Pacanowie w województwie świętokrzyskim. W jedną z czerwcowych niedzieli mieszkańcy gminy mogli skorzystać z wizyty u lekarza dermatologa w specjalnym dermobusie, który stanął na parkingu przy Europejskim Centrum Bajki. Frekwencja przerosła najśmielsze oczekiwania. Z bezpłatnych badań skorzystało ponad 200 osób, z których 6 zostało skierowanych na pilne wycięcie znamienia z podejrzeniem czerniaka. Wykryto też kilka innych nowotworów skóry.

Następnie w ramach Projektu Plaża z TVN odwiedziliśmy Międzyzdroje i Kołobrzeg, gdzie przez dwa lipcowe weekendy plażowicze mogli skorzystać z porad jak rozpoznać czerniaka i inne nowotwory skóry, jak bezpiecznie korzystać ze słońca, co robić gdy znajdziemy na naszej skórze niepokojącą zmianę. Miasteczka w obu miejscowościach przez łącznie 6 dni odwiedziło prawie 60 tys. osób.

Lato sprzyja nie tylko beztroskiemu odpoczynkowi, odsłanianiu ciała i kąpielom słonecznym, ale także oparzeniom. Nasza skóra pamięta każde z nich, także te z okresu dzieciństwa. To właśnie nadmierna ekspozycja na słońcu – zarówno w pracy jak i podczas odpoczynku oraz  oparzenia słoneczne mogą być przyczyną nowotworów skóry. – mówi Szymon Bubiłek, Członek Zarządu Stowarzyszenia Pomocy Chorym na Mięsaki i Czerniaki Sarcoma, organizatora akcji „Miej oko na skórę”. – Dzięki akcji badania skóry w Pacanowie udało się nam dotrzeć do osób, które przez lokalizację w jednym z najbardziej nasłonecznionych rejonów Polski, są bardziej narażeni na promienie słoneczne, a dostęp do lekarza jest utrudniony. Z kolej Projekt Plaża pozwolił nam być blisko ludzi aby bezpośrednio porozmawiać z wypoczywającymi nad morzem tam gdzie słońce najmocniej operuje – na plaży. Przed nami ostatni etap tegorocznej edycji kampanii. Na początku października z naszym mobilnym dermobusem zawitamy do jednej z miejscowości w województwie małopolskim.  – dodaje Bubiłek.

Choć sezon letni już za nami, nie zapominajmy o kontroli naszej skóry. Jesień to idealny moment, aby sprawdzić czy nie mamy niechcianej pamiątki z wakacji. To czas, który sprzyja regeneracji, badaniom oraz zabiegom, które w bezpieczny sposób zlikwidują te, mogące być dla zagrożeniem dla naszego zdrowia.

Mecenasem kampanii „Miej oko na skórę” organizowanej przez Stowarzyszenie Pomocy Chorym na Mięsaki i Czerniaki Sarcoma jest firma Novartis, partnerami akcji są Akademia Czerniaka, Fundacja Gwiazda Nadziei, Rak&Roll oraz Polskie Amazonki Ruch Społeczny, a honorowy patronat nad akcją w Pacanowie objął Urząd Miasta i Gminy Pacanów.

Referencje:

(1) Medonet, Raport „Narodowy Test Zdrowia Polaków 2020”;  Raport dostępny na stronie: https://www.nn.pl/dam/zasoby/raporty/Narodowy-Test-Zdrowia-Polakow-2020-raport.pdf; Dostęp: 26.08.2021