Czy młodzi projektanci zrewolucjonizują sztukę użytkową?

Narzędzie materializujące nasze emocje, ekologiczne trumny dla zwierząt czy kompleksowy system pozwalający połączyć kilka różnych urządzeń do wykorzystania odnawialnych źródeł energii w jednym miejscu – to tylko kilka z 6 finałowych projektów XVI edycji Konkursu Young Design organizowanego przez Instytut Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie we współpracy z Fundacją Instytutu Wzornictwa Przemysłowego. Zwycięzców poznamy podczas gali 1 czerwca.  

Już od pierwszej edycji ogólnopolski Konkurs Young Design daje młodym artystom niepowtarzalną szansę na pokazanie swojego talentu ludziom ściśle związanym z branżą oraz ekspertom w swojej dziedzinie. Wśród finalistów i laureatów poprzednich lat możemy wymienić takie osoby, jak Maja Ganszyniec, Joanna Jurga, Ewa Dulcet, Martyna Świerczyńska, Maciej Sobczak, Karol Murlak czy Anna Eliza Gwiazda. Prawdziwą nagrodą jest tu więc nie tylko wynoszące 20 000 zł stypendium, ale przede wszystkim możliwość postawienia pierwszego kroku w rozwinięciu kariery projektanta – jednego z tych zawodów artystycznych, które najlepiej dotrzymują kroku dynamicznym światowym zmianom. Design to dziś bowiem nie tylko jakość wykonania, ciekawy wygląd i styl, ale przede wszystkim pole do tworzenia przyszłościowych rozwiązań mogących usprawnić, ułatwić lub nawet przedłużyć nasze życie.

W tym roku – roku Mikołaja Kopernika – w konkursie postawiono na odważnych młodych wizjonerów. Ludzi, których projekty przesuwają horyzont tego, co znane. Oto 6 innowacyjnych projektów, które zakwalifikowały się do ścisłego finału:

1. MYCELIO – TRUMNY DLA ZWIERZĄT Z GRZYBNI (ALEKSANDRA WRÓBEL)

Zwierzęta stały się pełnoprawnymi członkami naszych rodzin. Nic więc dziwnego, że i praktyki ich pochówku mogą wkrótce ulec przekształceniu. Na razie składanie ciała zwierzęcia do ziemi jest nielegalne  – głównie ze względu na wydzielane podczas rozkładu substancje szkodliwe dla środowiska. Mimo to jednak niektórzy lekceważą zakaz, czując przemożną potrzebę pożegnania pupila. Naprzeciw temu pragnieniu wyszła pierwsza finalistka Young Design 2023 Aleksandra Wróbel, tworząc projekt trumien dla zwierząt wykonanych z grzybni jako bezpiecznej alternatywy dla kremacji. Forma obiektu inspirowana jest nasionami oraz kokonami owadów –  sugeruje to odrodzenie i nawiązuje do cyrkularności zasobów w środowisku. Pojemnik z grzybni skraca czas rozkładu ciała, a dodatkowo wszelkie toksyczne substancje zostają zniwelowane, gdyż grzyby przemieniają je na pokarm dla siebie.

1. SELFHYTTE – KILKA ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII W JEDNYM MIEJSCU (JACEK JANAS)

W społeczeństwie świadomym ekologicznie wzrasta zapotrzebowanie na nowe, przystępne rozwiązania wspierające oszczędzanie energii. Projekt Jacka Janasa można porównać do kotłowni lub pomieszczenia gospodarczego, które znajdują się w większości domków jednorodzinnych. Jednak jego rozwiązanie dedykowane jest zdecydowanie mniejszym przestrzeniom. Dzięki SelfHytte możemy cieszyć się funkcjonalnością, estetyką oraz korzyściami związanymi z urządzeniami OZE. To łatwe w montażu nawet na niewielkiej powierzchni, intuicyjne narzędzie do wprowadzenia rozwiązań, takich jak fotowoltaika, rekuperacja, turbiny wiatrowe, magazynowanie energii, zbieranie wody szarej itp.. Ważną rolę w projekcie odgrywa kominek, który może przyjąć tradycyjną lub nowoczesną formę, tworząc w domu przytulną atmosferę, jednocześnie wspierając działanie całego urządzenia.

1. FLOR-I – SYMULACJA ŚWIATA ROŚLIN W FORMIE UKŁADANKI (BEATA ŚWIĘTOŃSKA)

Badanie przyrody i odkrywanie mechanizmów rządzących jej światem sprawia, że przestajemy egoistycznie narzucać jej antropocentryczny punkt widzenia oraz traktować ją wyłącznie jako tło dla naszych doświadczeń. Poznawanie praw natury uczy nie tylko krytycznego myślenia, logiki, lecz przede wszystkim szacunku do innych organizmów, pokory oraz wrażliwości na innych. Flor-i to zestaw elementów na bazie walca wygenerowanego na drodze poszukiwań aspektów determinujących kulturę świata roślin, którego założeniem jest przełożenie mechanizmów organizujących ich strukturę na percepcję człowieka. Zaprojektowana przez Beatę Świętońską układanka odtwarza mechanizmy rządzące światem roślin, w którym niektóre elementy przyciągają się, inne zaś odpychają. Wpływ człowieka na ostateczny kształt układanki, podobnie jak w naturze, jest ograniczony.

1. PRÓBNIK TKANIN ŻAKARDOWYCH Z WYKORZYSTANIEM DRUKU SUBLIMACYJNEGO (INKA FISCHER)

Autorka projektu postanowiła zmierzyć się z problemem nadmiernej ilości wykorzystywanych surowców i powstałych odpadów przy produkcji tkanin żakardowych. Wykorzystując technikę druku sublimacyjnego, Inka Fischer stworzyła wytrzymałe, lekkie i redukujące ilość przędzy materiały. Powstałe tkaniny są dwustronne, przyjazne dla skóry i  kolorowe, zachowują wizualne cechy tradycyjnego żakardu czyli pozwalają na wolność twórczego wyrazu.

1. BASOW – ODSALACZ DO WODY (JAKUB BRUSS)

Czy w przyszłości woda z mórz i oceanów będzie zdatna do picia? Jakub Bruss postarał się udowodnić, że jest to możliwe, a w dodatku osiągalne w domowych warunkach. Jego odsalacz do wody został zaprojektowany jako urządzenie egalitarne, łatwe do złożenia, proste w użyciu i kompaktowe, jak również bardzo łatwe do ewentualnej naprawy. Basow wykorzystuje energię słoneczną do tego, by odparować wodę, oddzielając ją od osadzającej się na dnie odsalacza soli. Poszczególne elementy zostały wykonane m.in. z aluminium, żywicy i winylu. Wszystko z myślą szczególnie o krajach ubogich, borykających się z problemem niedoboru wody pitnej.

1. FEMO. – NARZĘDZIE DO MATERIALIACJI EMOCJI (OLEKSANDRA MILISHCHUK)

FEMO. to kombinacja słów „forma” i „emocja”. Jak wiemy, wizualizacja emocji odgrywa ważną rolę w procesie terapeutycznym i pomaga w przepracowywaniu traum. Zaniepokojona statystykami dotyczącymi zdrowia psychicznego Oleksandra Milishchuk wychodzi ze swoim projektem naprzeciw potrzebom osób, których mogą przerażać ich własne emocje, dając im nadzieję na poprawę jakości życia. Na podstawie szczegółowego testu psychologicznego (który przy okazji sprawdza, w jak dużym stopniu jesteśmy w stanie skoncentrować się na tym, co czujemy) powstaje indywidualna forma, drukowana następnie na drukarce 3D. Możliwość obcowania ze swoimi zmaterializowanymi emocjami przy pomocy zmysłów pomaga lepiej się z nimi oswoić.  

Zwycięzców Young Design 2023 poznamy 1 czerwca podczas uroczystej gali w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego.

W razie pytań zapraszamy do kontaktu: youngdesign@instytutwzornictwa.com

Patroni medialni: Polskie Radio Program Trzeci, Rzeczpospolita, Magazif, Sztuka Architektury, Architektura i Biznes, WhiteMad, dlastudenta.pl, HIRO, POPTOWN

Patronaty honorowe: Prezes Rady Ministrów, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Minister Edukacji i Nauki, Ministerstwo Rozwoju i Technologii (Patronat nad Galą Konkursu), Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Wydział Sztuk Pięknych, Centrum Nauki Kopernik, Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku, Olsztyńskie Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne

Partnerzy: Agencja Rozwoju Przemysłu S.A., Totalizator Sportowy Sp. z o.o., LTG Cargo Polska Sp. z o.o., Operator ARP Sp. z o.o., ARP Budownictwo Sp. z o.o.

Dofinansowane przez: Fundacja Orlen, Polska Fundacja Narodowa, Fundacja ARP

.....

Instytut Wzornictwa Przemysłowego może poszczycić się mianem jednej z najstarszych instytucji w Europie związanych z szeroko pojętym wzornictwem przemysłowym. Jest także jedyną w kraju instytucją o statusie jednostki naukowej oraz Centrum Badawczo-Rozwojowego.  Posiada ponad 70-letnie doświadczenie w upowszechnianiu
i zarządzaniu dizajnem oraz rozwojem nowego produktu, prowadzi projekty badawcze w zakresie wzornictwa
i ergonomii. Naszym celem jest promowanie wzornictwa jako strategicznego kierunku innowacji polskiej i europejskiej gospodarki. Organizujemy wystawy i konkursy, na których prezentowane są innowacyjne produkty i dobre praktyki wzornicze. Wspieramy również rozwój i doskonalenie zawodowe młodych ludzi stawiających pierwsze kroki w zawodzie projektanta, m.in. poprzez coroczny Konkurs Young Design. Od przeszło 30 lat organizujemy także Konkurs Dobry Wzór –  najstarszy polski konkurs wzorniczy promujący najlepiej zaprojektowane produkty i usługi dostępne na polskim rynku.