Anoreksja drzemie w genach. Zbliża się Światowy Dzień Walki z Anoreksją
– Anoreksja to choroba bardzo czuła na płeć – mówi psychodietetyk Mikołaj Choroszyński. – Nawet 96 proc. chorujących to kobiety, u których choroba ujawniła się w trakcie dojrzewania. Na anoreksję choruje się całe życie, nie można się z niej całkowicie wyleczyć. Większość osób anorektycznych nigdy nie otrzyjmuje jednak diagnozy i nie podejmuje terapii. 6 maja przypada Światowy Dzień Walki
z Anoreksją, czyli choroby, o której wiemy coraz więcej.
Jak podkreśla ekspert, anoreksja to przypadłość bagatelizowana i trywializowana, podczas gdy spełnia wszystkie znamiona choroby śmiertelnej, nieuchronnie prowadząc do zagłodzenia lub poważnego spadku jakości życia czy rozwoju chorób współistniejących jak niewydolność serca. Anoreksji towarzyszy również tabu, które skutecznie powstrzymuje osoby chore przed szukaniem pomocy. Tymczasem anorexia nervosa, czyli jadłowstręt psychiczny, towarzyszy ludzkości od zawsze. Motywacją nie musi być obsesja szczupłej sylwetki. Specjaliści odnajdują anoreksję również u historycznych postaci, w tym u duchownych, dla których głodzenie się miało charakter przyjęcia pokuty, jak np. w przypadku św. Katarzyny ze Sieny. U osób starszych diagnoza często ma związek
z depresją i utratą chęci do życia.
Anoreksja kojarzona jest przede wszystkim z destrukcyjną rolą mediów masowych powielających model bardzo szczupłej sylwetki. Internalizowany przykład przeradza się w presję społeczną, która popycha nastolatki w kierunku głodzenia się. Okazuje się jednak, że behawioralny czynnik choroby nie stanowi jedynej odpowiedzi, a zgodnie z tezą przyjętą i rozwijaną przez specjalistów anoreksja jest schorzeniem dziedzicznym, przekazywanym po linii kobiecej.
– Środowisko odchodzi już od stricte kulturowych przyczyn choroby. Obecnie szacuje się, że nawet połowa chorych anoreksję odziedziczyła ją po swoich przodkach. Eksperci wiążą to z płciową różnicą
w funkcjonowaniu układu serotoninergicznego, a dalej – poziomem serotoniny. Do dyskusji należy włączyć również epigenetykę, czyli wpływ środowiska i naszych zachowań na zmiany w obrębie genomu i jego dalsze przekazywanie potomstwu – tłumaczy Mikołaj Choroszyński.
Nie oznacza to jednak, że czynnik behawioralny pozostaje obojętny. Podczas terapii z osobą chorą specjalista wraca do jej dzieciństwa, szukając problematycznych sytuacji, które mogą wiązać się z późniejszym jadłowstrętem. Często są to brak akceptacji, alienacja rodzicielska i próba zwrócenia na siebie uwagi przez dziecko.
Psychodietetyk stwierdza, że prawidłowe rozpoznanie anoreksji jest relatywnie proste. Do podstawowych objawów należy zaliczyć spadek masy ciała, niższe tętno oraz temperatura, pogarszający się stan włosów, cery i paznokci, spadek odporności, obniżony poziom cukru inaczej hipoglikemia i lipidów w tym cholesterolu. Waga i BMI poniżej 18 punktów nie musi stanowić wyznacznika, ponieważ anoreksja dotyczy także osób otyłych, szczególnie po operacjach bariatrycznych, np. zmniejszeniu rozmiarów żołądka. Dodatkowo osoby chore na anoreksję mogą okresowo przechodzić epizody bulimiczne. To jednak nie wszystko. O anoreksji mówi również zachowanie osoby chorej.
– Możemy wyodrębnić charakter neurotyczny, pełen niepokoju, dla którego wszystko jest albo-albo. Zawsze się do kogoś porównują, często do innych anorektyczek. Dodatkowo osoby chore cechuje perfekcjonizm. Zauważalny jest tzw. punktowy styl jedzenia, czyli bardzo poukładany, restrykcyjnie realizowany plan. Punktowy styl jedzenia jest charakterystyczny dla sportowców – jeśli powiesz im, że na dany posiłek ma przypadać 30 g pieczywa i banan o wadze 200 g, to oni dokładnie tyle zjedzą. Dla chorych na anoreksję to jest pół jabłka rano i pół jabłka wieczorem. Trzymają się swojego planu, nawet jeżeli całe ciało krzyczy, żeby przestać – mówi ekspert.
Przeciwieństwiem punktowego stylu jedzenia jest styl przedziałowy występujący u cierpiących na bulimię. Cechuje się dużą przypadkowością i spontanicznością, a o tym co i kiedy trafi na talerz, decyduje impuls i zmienny apetyt. Jak podkreśla Mikołaj Choroszyński, już podczas konsultacji łatwo zauważyć, czy pacjent jest typowym „punktowcem” czy „przedziałowcem”. Często rzutuje to na inne elementy jego życia, dlatego podczas gdy „przedziałowiec” prawdopodobnie spóźni się na spotkanie lub będzie próbował zmienić jego termin, osoba punktowa zjawi się punktualnie lub przed czasem.
– Prostym elementem terapii może być celowa zmiana godziny wizyty. To sposób, aby pokazać osobie chorej, że zmiana planów nie musi być czymś złym i powiedzieć jej: „Zobacz, nic się nie stało” – dodaje.
Anoreksja jest nieuleczalna, dzięki terapii można jednak ją wyciszać, ucząc mechanizmów codziennego radzenia sobie z chorobą. Większość chorych nigdy nie rozpoczyna jednak współpracy ze specjalistą, narażając swoje życie nie tylko w wyniku zagłodzenia, ale również samobójstwa, które może dotyczyć nawet 1 na 5 przypadków choroby, co należy łączyć z wysokim procentem współwystępowania depresji. To skutek towarzyszącego anoreksji tabu, które powstrzymuje osoby chore przed szukaniem profesjonalnej pomocy. – Na szczęście powstaje coraz więcej oddolnych grup wsparcia, grup pomocowych, często działających bezpłatnie i z zachowaniem pełnej anonimowości. Nie zastąpią one psychoterapii i ścisłej współpracy z dietetykiem, jednak dla chorej stanowią duży krok naprzód – podsumowuje Choroszyński.

Szyna CPM – nowoczesne wsparcie w rehabilitacji po przebytej operacji kolana i biodra

Zdrowie zaczyna się od profilaktyki: Samoleczenie fundamentem nowoczesnej polityki zdrowotnej UE

Cena zaniedbania – ile naprawdę kosztuje brak skutecznej terapii ran?
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Gwiazdy

Anna Powierza: Mimo wyniku wyborów prezydenckich z czasem będzie mniej podziałów w społeczeństwie. Chciałabym pierwszej damy, która stoi po stronie kobiet
Aktorka nie dziwi się, że wynik wyborów prezydenckich budzi tak ogromne emocje, bo przecież niemal równej połowie głosujących niezwykle trudno pogodzić się z tym, że nie wygrał właśnie ich faworyt. Eksperci zastanawiają się, jak będzie teraz wyglądał polityczny krajobraz, rządzący już podejmują pewne kroki, a Anna Powierza chce wierzyć, że nowy lokator Pałacu Prezydenckiego sprosta wyzwaniu i udowodni, że głos oddany na niego nie został zmarnowany. Na wysokości zadania powinna także stanąć jego żona.
Farmacja
Polacy leczą samodzielnie ponad połowę lekkich dolegliwości zdrowotnych. Jesteśmy liderem UE

Szacuje się, że w Unii Europejskiej codziennie występuje ok. 3,3 mln przypadków lekkich dolegliwości. Gdyby każdy pacjent zgłaszał się z nimi do lekarza, potrzebnych byłoby dodatkowo 120 tys. lekarzy pierwszego kontaktu lub obecni lekarze musieliby pracować dodatkowe 144 minuty dziennie. Polska pod względem samoleczenia, ze wskaźnikiem na poziomie 55 proc., plasuje się w czołówce UE. – Samodzielne leczenie to nie tylko kwestia wygody pacjenta, ale przede wszystkim realne odciążenie systemu ochrony zdrowia – przekonuje Ewa Królikowska z PASMI.
Ochrona środowiska
Naukowcy wzywają do większej ochrony oceanów. Przestrzegają przed groźnym w skutkach przełowieniem stad

Bioróżnorodność oceanów jest zagrożona i musimy zrobić wszystko, aby ją chronić – biją na alarm naukowcy z całego świata. Badani przez organizację Marine Stewardship Council wskazują, że przyczyniają się do tego przede wszystkim zmiany klimatyczne i przełowienie. W związku z przypadającym 8 czerwca Światowym Dniem Oceanów eksperci MSC zachęcają do wspólnej edukacji na temat tego, jakie działania może podjąć każdy z nas na rzecz ochrony morskiego ekosystemu.