Jak walczyć z chorobą nowotworową? Ważną rolę odgrywa odpowiednia dieta

Według European Cancer Information System do końca ubiegłego roku na raka mogło zachorować 196 tys. Polaków. Choć liczby te mogą budzić niepokój, to prognozy niestety nie pozostawiają złudzeń. Zgodnie z przewidywaniami w ciągu najbliższych 5 lat liczba pacjentów onkologicznych może wzrosnąć o 15 proc., zaś w perspektywie 10 lat aż o 28 proc. Jak leczyć chorobę nowotworową? Poza terapią onkologiczną, ogromny wpływ ma jakość życia chorego ma dobrze zbilansowana dieta, dopasowana do stanu pacjenta. Podnoszenie świadomości na ten temat jest szczególnie ważne 4 lutego, w Światowy Dzień Walki z Rakiem.

Statystyki dotyczące zachorowań na raka w Polsce mogą budzić niepokój. Jak wynika z prognozy European Cancer Information System tylko w ubiegłym roku w naszym kraju miało się pojawić blisko 200 tys. nowych przypadków choroby nowotworowej. Według ECIS kobiety w Polsce najbardziej narażone są na raka piersi (25,3 proc. przypadków), a mężczyźni na raka płuca (18,5 proc.). Jak walczyć z chorobą? Poza wdrożeniem odpowiedniej terapii onkologicznej, przede wszystkim warto zwrócić uwagę na odżywianie.

Dieta istotnym elementem terapii

Ważnym elementem leczenia onkologicznego jest prawidłowe żywienie. Jest on szczególnie istotne ponieważ organizm do walki z chorobą na bieżąco wykorzystuje składniki zawarte w pożywieniu. Według poradnika dietetycznego Instytutu Żywności i Żywienia, zapotrzebowanie osób chorych na energię i inne składniki diety może wtedy być nawet o 20 proc. wyższe niż przed zachorowaniem. Ze względu na stałą mobilizację układu odpornościowego i długotrwałe leczenie, chorzy powinni spożywać posiłki bogate we wszystkie niezbędne składniki odżywcze, czyli białka, węglowodany, tłuszcze, mikro i makroelementy w odpowiednich proporcjach. Kluczowe są dla nich szczególnie kwasy omega-3 (EPA i DHA), które wpływają na poprawę wyników leczenia onkologicznego poprzez zmniejszenie uogólnionej reakcji zapalnej w organizmie oraz lepszą tolerancję chemioterapii i zmniejszenie powikłań chirurgicznych. Wpływają też istotnie na zahamowanie redukcji masy ciała u chorych, spowalniając rozpad tkanki mięśniowej.

Podobnie jest z białkiem. U pacjentów onkologicznych optymalne spożycie białka powinno wynosić 1,2-2 g/kg m.c./dobę, co jest praktycznie nieosiągalne, gdy chorym doskwiera brak apetytu. Dlatego tak ważne jest uzupełnianie niedoborów pokarmowych innymi metodami.

– Niedożywienie stanowi poważny problem u pacjentów z chorobą nowotworową. Objawy niedożywienia lub wyniszczenia występują u 30–85 proc. chorych. Z kolei u 5–20 proc. wyniszczenie jest bezpośrednią przyczyną śmierci. Odpowiednio zbilansowana dieta może zapobiec takiej sytuacji. Zmniejsza też ryzyko wystąpienia powikłań, które zdarzają się nawet 20 razy częściej u osób z cechami niedożywienia. A o te nietrudno, zwłaszcza na szpitalnej diecie która w wielu przypadkach pozbawiona jest istotnych składników odżywczych – mówi Maciej Chmielowski, Dyrektor Zarządzający oraz Członek Zarządu Fresenius Kabi w Polsce i Krajach Bałtyckich. – Częstą przeszkodą we wprowadzeniu zdrowego planu posiłków jest również brak apetytu u pacjentów onkologicznych. Dobrym rozwiązaniem tego problemu może być przyjmowanie drinków wysokoenergetycznych, które są dobrze tolerowane przez przewód pokarmowy, przez co nie narażają chorego na złe samopoczucie. Dodatkową korzyścią jest to, że produkty te nie zawierają glutenu, syropu glukozowego i laktozy, mogą więc być bezpiecznie przyjmowane przez osoby z nietolerancjami pokarmowymi – dodaje.

Odpowiednio dobrany do potrzeb pacjenta onkologicznego preparat może zawierać aż 20 g białka w 1 butelce – podobną ilość mogą dostarczyć 3 jajka, 2,5 szklanki mleka. Wybierając preparat odżywczy należy też zwrócić uwagę na obecność w jego składzie kwasów omega-3 szczególnie EPA.  Zgodnie z wytycznymi ESPEN (Europejskie Towarzystwo Żywienia Klinicznego i Metabolizmu), aby skutecznie wspierać chemioterapię, w diecie pacjenta onkologicznego powinno znaleźć się 2 gramy EPA na dzień.

Należy wziąć pod uwagę również, że dieta pacjentów onkologicznych musi być lekkostrawna, a więc pozbawiona potraw smażonych, produktów wędzonych czy konserwowanych oraz ostrych przypraw. Pacjent powinien również unikać zbyt dużej ilości cukru w pożywieniu.

Chorzy powinni pamiętać także o innych zasadach zdrowego stylu życia takich jak odpowiednia ilość snu i zachowywanie pozytywnego podejścia do świata. Warto pomyśleć nad konsultacją psychologiczną, która pomoże pacjentowi uporać się z lękiem i innymi negatywnymi uczuciami będącymi skutkami ubocznymi choroby.

– Narodowa Strategia Onkologiczna, czyli plan na lata 2020-2030 wprowadzający zmiany w rodzimej onkologii, zakłada, że w Polsce nastąpi aż 28-procentowy wzrost zachorowań na nowotwory w ciągu zaledwie 10 lat. Warto wziąć sobie do serca te przewidywania i konsekwentnie wdrażać w życie działania, które zminimalizują ryzyko wystąpienia choroby nowotworowej lub w przypadku osób chorych ograniczą jej szkodliwe skutki. Troska o własne zdrowie nie kosztuje wiele, a może wpłynąć na nasze samopoczucie i to jak długo będziemy żyć – podsumowuje Maciej Chmielowski.