Kolorowe ziemniaki polecają się na stół!

Białe, żółte, czerwone, pomarańczowe, różowe, a nawet fioletowe –to kolory ziemniaków dostępnych w sklepach. Ich barwa, zarówno skórki, jak i miąższu ma wpływ na walory estetyczne potrawy, a także na wartość odżywczą i wykorzystanie kulinarne. Niektóre z nich idealnie nadają się na kluski, inne na frytki, jeszcze inne do sałatki. Kupując ziemniaki, trzeba pamiętać, że ich bulwy muszą być zdrowe, jędrne, suche, o kształcie i zabarwieniu miąższu charakterystycznym dla danej odmiany. Jak wybrać dobre ziemniaki, podpowiada Agnieszka Piskała-Topczewska, specjalistka ds. żywienia i  ekspertka IV edycji kampanii informacyjno-edukacyjnej „Ziemniaki czy kartofle? Wybierz, smakuj i jedz”.

W zależności od odmiany, ziemniak różni się kształtem, wielkością, zabarwieniem skórki oraz miąższu. Jego kolor zależy od zawartości i proporcji poszczególnych, naturalnych barwników, czyli ksantofilu, karotenów, flawonów i antocyjanów. Według określeń międzynarodowych rozróżnia się sześć barw miąższu ziemniaka: białą, białoszarą, białożółtą, jasnożółtą, żółtą i ciemnożółtą. Na jej intensywność wpływa niekiedy gleba, w jakiej rośnie warzywo. Wybory konsumentów w temacie koloru ziemniaków wynikają z tradycji, osobistych przyzwyczajeń, nawyków kulinarnych i położenia geograficznego. W  centralnej i wschodniej Polsce popularniejsze są odmiany białe, na zachodzie, południu i północy – żółte. Mieszkańcy Podlasia preferują odmiany o białym miąższu.

W Polsce, mimo różnych wariacji na temat smaków i kolorów ziemniaków, ranking najpopularniejszych z nich przedstawia się następująco:

• Irga – jest szczególnie popularna we wschodniej i północnej części Polski, której mieszkańcy preferują ziemniaki o jasnym, kremowym zabarwieniu miąższu. Należy do typu ziemniaków „B”, czyli o  wszechstronnym zastosowaniu. Irgę można poddawać wszelkim obróbkom termicznym -pieczeniu, smażeniu, gotowaniu
• Bryza – ma żółty miąższ; to ziemniak uniwersalny w kuchni, oprócz standardowych posiłków na pierwsze i drugie danie, można przygotowywać z niego np. puree i placki ziemniaczane
• Denar – ma jasnożółty miąższ, zaliczany także do ziemniaka o wszechstronnym zastosowaniu, świetny także do sałatek
• Finezja – o jasnożółtym miąższu, wykorzystywana powszechnie w kuchni, w tym na frytki lub puree
• Lord – wyróżnia się jasnożółtym miąższem, ma ogólne zastosowanie w kuchni, w tym do sałatek
• Tajfun – posiada żółty miąższ, ogólne zastosowanie kulinarne, w tym na puree
• Vineta – ma żółty miąższ, o wszechstronnym zastosowaniu w kuchni, m.in. do sałatek.

Ostatnio, nieśmiało wkraczają do naszej kuchni… fioletowe ziemniaki, inaczej truflowe pochodzące z  Ameryki Południowej. Na razie traktowane są jako „atrakcja” stołu, ale choć mają dalekie korzenie, coraz więcej polskich rolników zaprzyjaźnia się z tymi odmianami. Fioletowe ziemniaki są źródłem przeciwutleniaczy, które zapobiegają chorobom nowotworowym oraz układu sercowo-naczyniowego. Poza swoją oryginalną barwą, podobnie jak nasze rodzime ziemniaki, odznaczają się wysoką wartością odżywczą oraz właściwościami zdrowotnymi. Dostarczają witamin i minerałów, takich jak: witaminy z  grupy B (B1, B2, B3, B6), beta karoten, witaminę A, potas, żelazo, wapń, magnez. Fioletowe ziemniaki mają podobne zastosowanie kulinarne, co zwykły ziemniak. Doskonale smakują w formie pieczonej i  gotowanej. Przygotowuje się z nich puree, które stanowi dodatek do dań mięsnych, a także chipsy, frytki i sałatki.

- Bez względu na odmianę ziemniaków o ich jakości decyduje przede wszystkim wygląd. Zwracajmy uwagę, aby nie kupować warzyw nadmarzniętych, ponieważ będą mieć wówczas słodki smak. Ziemniaki powinny być również pozbawione zielonych przebarwień, zwiastujących obecność pod skórką solaniny – bardzo niebezpiecznego związku chemicznego, który powstaje, gdy w  fazie wzrostu ziemniak jest narażony na działanie światła. Najwięcej wartościowych składników zgromadzonych jest tuż pod skórką ziemniaka. Dlatego obierajmy je cienko, gotując na parze lub w małej ilości wody (bulwy wrzucamy do wrzątku, a nie do zimnej wody), najlepiej w całości lub pokrojone na duże kawałki- mówi Agnieszka Piskała-Topczewska, specjalistka ds. żywienia i ekspertka IV edycji kampanii informacyjno-edukacyjnej „Ziemniaki czy kartofle? Wybierz, smakuj i jedz”.

Ogólnopolska kampania promocyjno-edukacyjna „Ziemniaki czy kartofle? Wybierz, smakuj i jedz”, której organizatorem jest Federacja Branżowych Związków Producentów Rolnych, sfinansowana jest ze środków Funduszu Promocji Owoców i Warzyw.

Więcej informacji o kampanii znajduje się na stronie internetowej: www.ziemniakiczykartofle.com.pl oraz profilu na Facebooku: www.facebook.com/ziemniakiczykartofle