Prezbiopia – zaburzenie widzenia, które dotyka niemal każdego

Prezbiopia, znana również jako starczowzroczność, nie jest chorobą, ale związanym z wiekiem zaburzeniem ostrego widzenia. Zazwyczaj pierwsze jej objawy, czyli problemy z wyraźnym widzeniem w bliskich odległościach, zaczynają odczuwać osoby po 40 roku życia. Zgodnie z prognozami, do 2030 roku liczba osób dotkniętych prezbiopią na świecie osiągnie 2,1 miliarda[1]. W kontekście starzejącego się społeczeństwa, potrzeba skutecznej korekcji wzroku staje się coraz bardziej istotna.

Prezbiopia: jak z wiekiem zmienia się nasze widzenie?

Z upływem lat zdolność do wyraźnego widzenia z bliska pogarsza się – takie zjawisko jest naturalnie związane z procesem starzenia się organizmu. Soczewka wewnątrzgałkowa zaczyna tracić swoją elastyczność, co doprowadza stopniowo do zmniejszenia zakresu ostrego widzenia. Co więcej, zmianie ulega również głębia ostrości, ponieważ źrenice coraz słabiej reagują na zmiany oświetlenia.

Pojawienie się prezbiopii wiąże się z kilkoma charakterystycznymi objawami. Pierwsze z nich to wspomniane już trudności w dostrzeganiu szczegółów przedmiotów znajdujących się blisko oraz potrzeba odsuwania książek, gazet, czy smartfonów, by wyraźniej widzieć tekst. Czytanie staje się wyzwaniem, zwłaszcza w słabym oświetleniu, gdy oczy muszą się bardziej wysilać. Często towarzyszą temu bóle głowy, zmęczenie wzroku oraz potrzeba przeniesienia się do pomieszczenia z lepszym oświetleniem.

Problemy z widzeniem przedmiotów z bliska powstają poprzez zmiany zachodzące w strukturze soczewki odpowiadającej za akomodację. Akomodacja umożliwia nam wyostrzanie obrazu na różne odległości patrzenia. Soczewka, tracąc swoją elastyczność, a w efekcie zdolność do zmiany mocy optycznej, wpływa na proces akomodacji i ogranicza możliwość zmiany ostrości obrazu w zależności od odległości patrzenia. Prezbiopia najwcześniej jest odczuwalna u dalekowidzów, natomiast osoby krótkowzroczne mogą odczuwać jej objawy nieco później – tłumaczy Agnieszka Szopa, ekspertka firmy Hoya Lens Poland.

Choć te procesy są nieuniknione, istnieją skuteczne sposoby łagodzenia ich skutków poprzez odpowiednią korekcję wzroku.

Okulary progresywne szyte na miarę

Wiele osób mających problem z wyraźnym widzeniem z bliska posiada okulary „do czytania”. Konieczność ciągłej zmiany okularów na te przeznaczone do dali i do bliży bywa jednak uciążliwa. Dlatego coraz częstszym wyborem stają się okulary progresywne, które stanowią najbardziej zaawansowaną i uniwersalną metodę korekcji. Okulary z soczewkami progresywnymi można stosować praktycznie przy większości wad wzroku, co jest możliwe dzięki nowoczesnym technologiom optycznym oraz personalizacji soczewek, dostosowanych do indywidualnych potrzeb użytkownika.

Jak podkreślają eksperci, nie należy kupować okularów na własną rękę, w drogerii czy aptece. Niska jakość optyczna soczewek w takich okularach i brak indywidualnego dopasowania, m.in. do naszego rozstawu i wysokości ułożenia źrenic, to czynniki ograniczające ich funkcjonalność i komfort widzenia. Dlatego należy zasięgnąć porady u specjalisty, który dokona koniecznych pomiarów i zaproponuje rozwiązanie dopasowane do naszych potrzeb.

Okulary progresywne można dopasować idealnie, tak jak ubranie szyte na miarę. Podczas wizyty u specjalisty tworzony jest „indywidualny profil widzenia”, który, w połączeniu z najnowszą technologią projektowania i produkcji, umożliwia stworzenie unikalnych, w pełni spersonalizowanych soczewek progresywnych, zapewniających wyjątkową ostrość, komfort oraz naturalność widzenia. Co istotne, obecnie zaawansowane progresywne soczewki okularowe są projektowane z uwzględnieniem różnic wartości korekcyjnych oraz parametrów indywidualnych pomiędzy prawym a lewym okiem i odpowiednio skalkulowane, tak aby finalnie uzyskać najlepszą równowagę w widzeniu obuocznym. Dzięki niespotykanej dotąd personalizacji, proces adaptacji do nowych okularów przebiega bardzo szybko, a użytkownik cieszy się pełnym komfortem widzenia na każdą odległość, z naturalnie wyraźnymi obszarami widzenia – dodaje ekspertka. 

Jak działają okulary progresywne?

Soczewki progresywne mają specjalnie zaprojektowaną strukturę, w której moc soczewki płynnie zmienia się  od obszaru dali do bliży, umożliwiając wyraźne widzenie na różnych odległościach. W górnej części soczewek znajduje się strefa do dali, przeznaczona do wyraźnego widzenia na dalsze odległości. To dzięki niej komfortowo prowadzi się samochód, ogląda telewizję, filmy w kinie, czy podziwia krajobraz. Strefa pośrednia, zwana także strefą progresji, to środkowa część soczewek, gdzie moc soczewek stopniowo przechodzi od korekcji dali do korekcji bliży. Szerokość tej strefy zależy od indywidualnych potrzeb użytkownika, a jej zadaniem jest zapewnienie wyraźnego widzenia na średnie odległości, takie jak ekran komputera czy deska rozdzielcza samochodu. W dolnej części soczewek znajduje się strefa do bliży, idealna do czytania lub oglądania obiektów z bliska. To w tej części przyrost mocy soczewek jest największy, co gwarantuje odpowiednią ostrość widzenia w bliskich odległościach.

Na obrzeżach soczewek występują strefy peryferyjne, w których widzenie jest mniej wyraźne. Nie stanowią one problemu, pod warunkiem, że użytkownik przestrzega zaleceń dotyczących prawidłowego korzystania z okularów progresywnych.

Zanim poczujesz pełną wygodę – adaptacja do okularów progresywnych

Wiele osób obawia się wyzwań związanych z przyzwyczajeniem się do użytkowania okularów progresywnych. Kluczem do szybkiego przystosowania się do ich noszenia jest odpowiedni dobór soczewek oraz profesjonalna konsultacja u specjalisty. Problemy z adaptacją zwykle wynikają z trzech głównych przyczyn: błędnie przepisanych wartości korekcyjnych podczas badania wzroku, niewłaściwie przeprowadzonego procesu konsultacji oraz doboru rodzaju i konstrukcji soczewek, nieprawidłowych indywidualnych pomiarów centracji i nieprecyzyjnego wykonania okularów. Warto pamiętać, że podobne wyzwania mogą pojawić się również w przypadku okularów jednoogniskowych czy dwuogniskowych.

Jeśli pojawiają się problemy z jakością widzenia, najlepiej skontaktować się ze specjalistą ochrony wzroku, który pomoże zweryfikować wyniki badania refrakcji. W przypadku podejrzeń dotyczących precyzji wykonania okularów warto udać się do salonu, w którym zostały zakupione. W ten sposób można wyeliminować błędy techniczne i zyskać pewność, że okulary zostały właściwie dopasowane.

Proces adaptacji do okularów progresywnych trwa zazwyczaj od kilku dni do dwóch tygodni. W tym czasie użytkownicy mogą odczuwać pewne trudności, takie jak delikatne „pływanie” obrazu, czy problemy z równowagą. Objawy te są efektem przystosowywania się naszych oczu oraz  mózgu do nowych warunków widzenia. Te początkowe niedogodności stopniowo ustępują, szczególnie gdy użytkownik przestrzega zasad prawidłowego korzystania z soczewek progresywnych – dodaje ekspertka.

Korzystanie z okularów progresywnych wymaga zmiany nawyków patrzenia. Aby w pełni wykorzystać możliwości soczewek, należy ograniczyć horyzontalne ruchy oczu na rzecz delikatnych skrętów głowy, a w zakresie ruchów wertykalnych warto ograniczyć ruchy głowy na rzecz większego udziału ruchów oczu. Choć początkowo może to sprawiać trudności, zrozumienie zasad działania okularów i odrobina cierpliwości pozwalają szybko opanować nowy sposób widzenia. Regularne noszenie okularów oraz stosowanie się do zaleceń specjalistów sprawia, że adaptacja przebiega niemal bezproblemowo, a użytkownik może cieszyć się pełnym komfortem widzenia w każdej sytuacji.

Jak dbać o wzrok po 40. roku życia?

Choć starczowzroczność jest naturalnym procesem, odpowiednia profilaktyka może znacząco poprawić komfort widzenia. Oto kilka zasad, które warto wprowadzić do codziennej rutyny:

• regularne wizyty u specjalistów – cykliczne badania u okulisty lub optometrysty pozwalają wcześnie wykryć problemy ze wzrokiem i dobrać odpowiednią korekcję;
• zapewnienie odpowiedniego oświetlenia – dobre światło w pomieszczeniach zmniejsza wysiłek oczu i poprawia komfort widzenia podczas pracy czy czytania;
• ograniczenie czasu przed ekranem – wprowadzenie zasady 20-20-20 (co 20 minut należy patrzeć przez 20 sekund na obiekt oddalony o 20 stóp, czyli ok. 6 metrów) zapewnia oczom potrzebny odpoczynek;
• zdrowa dieta – zbilansowane posiłki bogate w witaminy A i C, cynk oraz luteinę wspierają zdrowie oczu i wpływają na ochronę przed chorobami związanymi z wiekiem;
• szybka reakcja na problemy – przy pierwszych objawach trudności z widzeniem należy jak najszybciej skonsultować się z optometrystą. Wczesne działanie zwiększa szansę na skuteczną korekcję i poprawę komfortu życia.

[1] Holden, B.A.; Fricke, T.R.; Wilson, D.A.; Jong, M.; Naidoo, K.S.; Sankaridurg, P.; Wong, T.Y.; Naduvilath, T.J.; Resnikoff, S. Global Prevalence of Myopia and High Myopia and Temporal Trends from 2000 through 2050. Ophthalmology 2016, 123, 1036–1042.