Zaćma - czym jest i do czego prowadzi nieleczona?

Z danych Ministerstwa Zdrowia, a także z raportów przygotowywanych dla Polskiego Towarzystwa Okulistycznego wynika, że w Polsce przeprowadzanych jest coraz mniej zabiegów usunięcia zaćmy. Największy spadek wykonywanych zabiegów jest u ludzi powyżej 70 roku życia. Nie bez powodu, gdyż zaćma uważna jest przede wszystkim za chorobę dotykającą starszych ludzi. Jednak ten problem dotyczy wszystkich grup wiekowych, a powodem spadku liczby wykonywanych zabiegów jest przede wszystkim strach przed zarażeniem Covid-19 oraz kontakt z placówką medyczną w czasie trwania pandemii. Czym jest zaćma? Jak się objawia? Jak powinna być leczona? Na te trzy podstawowe pytania postaramy się odpowiedzieć.

Czym jest zaćma?

Zaćma to bardzo częsta przypadłość osób starszych, ale dotyka również inne grupy wiekowe, Objawia się zmętnieniem soczewki oka. Utrata przezroczystości soczewki sprawia, że tracimy ostrość wzroku, a z czasem prowadzić może do całkowitej ślepoty. Oko zupełnie przestaje widzieć w nocy lub w ciemnym polu, a zmętniała soczewka powoduje, że jesteśmy w stanie odróżnić jedynie dzień od nocy i światło od cienia. W przypadku młodszych osób przyczyną są zazwyczaj urazy i stany zapalne oka. Zaćmę powodować mogą też niektóre przewlekłe choroby takie jak cukrzyca, kontakt oczu z chemikaliami, praca w szkodliwych warunkach oraz przyjmowanie niektórych leków. Na szczęście ten proces jest odwracalny! Jak walczyć z zaćmą, żeby nie zdominowała ona naszego życia? Recepta jest prosta – należy poddać się operacji oka.

Na czym polega operacja zaćmy?

Możliwości operacyjne są dwie – z zastosowaniem lasera lub bez. Pierwsza z tych metod jest jedną z najbardziej nowoczesnych opcji zabiegu. Laser wykonuje w soczewce otwór, a następnie ją rozdrabnia. Następnie naturalna, zmętniała soczewka zastąpiona zostaje jej syntetyczną wersją. Jednak do najbardziej powszechnych operacji w Polsce należy fakoemulsyfikacja, czyli zabieg przy pomocy sondy. Procedura przebiega podobnie jak przy użyciu lasera – chirurg z zastosowaniem sondy ultradźwiękami rozbija zmętnioną soczewkę i ją delikatnie usuwa, a w jej miejsce pojawia się także jej syntetyczny odpowiednik.

Jakie są efekty operacji?

Nowa soczewka, zaraz po wprowadzeniu do oka, sama przybiera właściwy kształt. Zabieg nie wymaga zakładania szwów ani hospitalizacji, trwa najczęściej około 15 minut. Ciśnienie wewnątrz gałki ocznej samoczynnie zamyka powstałą ranę. Pacjent kilka godzin po zabiegu może wrócić do domu, a operacja nie wyklucza na długo pacjent z życia codziennego.

Kampania społeczna „Pokonaj zaćmę, popraw widzenie”

Pomimo że operacja zaćmy jest zabiegiem niskiego ryzyka i znacząco poprawia komfort życia, coraz mniej pacjentów decyduje się na ten krok. Głównym powodem tak niskiego wyniku w ostatnich latach jest przede wszystkim pandemia oraz strach przed zarażeniem się korona wirusem. Dlatego też Polskie Towarzystwo Okulistyczne - pomysłodawca i organizator, razem z partnerami - Bausch Health Poland, Alcon, Adamed, Senju Poland, OFTA - powołało do życia kampanię społeczną „Pokonaj zaćmę, popraw widzenie”. Ma ona na celu przekonanie przyszłych pacjentów do bezpieczeństwa w placówkach okulistycznych, które w czasach epidemii Covid-19 pracują w jak najwyższych warunkach sanitarnych, a także wskazanie samych plusów tego zabiegu.

Opiekunem merytorycznym kampanii oraz jej twarzą został prof. dr hab. n. med. Jacek P. Szaflik światowej klasy specjalista w dziedzinie okulistyki. Kampania skierowana została przede wszystkim do lekarzy, osób starszych a także ich rodziny, żeby włączyli się we wspólną walkę z zaćmą.