Mówi: | prof. dr hab. Anna Izabela Brzezińska |
Funkcja: | psycholog |
Poprzez porównywanie do rówieśników przestajemy widzieć dziecko jako odrębną jednostkę. To zła metoda wychowawcza
Zdaniem psychologów rodzice absolutnie nie powinni porównywać swoich dzieci do rówieśników czy starszego rodzeństwa, bo w ten sposób nie dostrzegą tkwiącego w nich potencjału. Każde dziecko jest inne i przejawia inne zdolności. Rodzice powinni więc zadbać o to, by mogło ono rozwijać się zgodnie ze swoimi predyspozycjami, a nie kierować się tym, co robią i czego uczą się inni. Nie można też porównywać pociech do siebie sprzed dwudziestu czy trzydziestu lat.
– Dzisiaj dzieci mają nieograniczoną możliwość dostępu praktycznie do wszystkiego na świecie dzięki podróżom, szkolnym wymianom, wyjazdom wakacyjnym, a przede wszystkim dzięki internetowi. To spowodowało, że dzieci nagle zobaczyły świat wielobarwny i różnorodny, świat, którego nie znają często ich rodzice, a już prawie na pewno dziadkowie – mówi agencji informacyjnej Newseria Lifestyle prof. dr hab. Anna Izabela Brzezińska, psycholog.
Psychologowie tłumaczą, że właśnie dzięki temu dzieci teraz znacznie szybciej dorastają, a młodzież ma nieograniczone perspektywy, duże oczekiwania i zupełnie inny sposób myślenia niż ich rówieśnicy 10 czy 20 lat temu.
– Wielu rodziców i nauczycieli nie bardzo sobie radzi z takimi ciekawymi świata, trochę rozbrykanymi i nie do końca wprowadzonymi w różne reguły społeczne dziećmi i młodzieżą. Mówią, że nie mogą ich zrozumieć, że mają z nimi problemy wychowawcze, że dzieci nie za bardzo ich słuchają, a oni nie wiedzą, czy egzekwować swoje wymagania i oczekiwania zawsze i w każdej sytuacji, czy jednak trochę poluzować swoje reguły – mówi prof. Anna Izabela Brzezińska.
Zdaniem psychologów brak porozumienia, zupełnie inne priorytety i wartości czy zbyt duże oczekiwania jednej i drugiej strony nie pojawiają się nagle i bez przyczyny. Swoje podłoże mają w zasadach wychowania narzucanych od wczesnego dzieciństwa.
– To się wiąże z tym, że dzieci bardzo często od najmłodszych lat są porównywane z innymi dziećmi. Kiedy idę ze swoim dzieckiem na spacer, to porównuję je i zestawiam się, w czym moje dziecko jest lepsze, w czym jest gorsze, czy rozwija się prawidłowo, czy może jest jakieś inne, zapominając o tym, że dzieci są różne, że każde idzie swoim tempem, swoją ścieżką, że w tym samym czasie nie muszą mieć takich samych osiągnięć rozwojowych – tłumaczy psycholog.
Jeśli takie ocenianie wychodzi na niekorzyść, to wtedy rodzice robią wszystko, by dziecko nadrobiło „zaległości” – zapisują je na dodatkowe zajęcia i znów używają porównań do kogoś innego jako motywacji, żeby zachęcić pociechę do nauki i rozwoju.
– To jest zła metoda, bo tracimy z pola widzenia to, w czym nasze dziecko jest inne, w czym jest indywidualnością. Może jest jakimś niezauważonym jeszcze talentem, może ma jakieś szczególne zdolności, może w jakimś obszarze jest szybsze, bardziej bystre, zaskakuje czymś, ma jakiś pomysł, nauczyło się czegoś od swoich dziadków i twórczo to przetworzyło w swojej zabawie – podkreśla prof. Anna Izabela Brzezińska.
Psychologowie podkreślają, że rodzice powinni pamiętać o tym, że każde dziecko jest inne i inaczej się rozwija. Nie wszyscy mają talent muzyczny, plastyczny czy sportowy. Warto z pociechami rozmawiać i obserwować je – ale nie pod kątem porównań tylko szlifowania tych uzdolnień, które przejawia.
– Porównywanie te dzieci zrównuje, bo my ustawiamy sobie jakąś poprzeczkę, do której chcemy, żeby te dzieci doszły w podobnym tempie. Przestajemy widzieć dziecko jako odrębną jednostkę. W większości przypadków te dziewczynki i ci chłopcy bardzo cierpią z tego powodu, że są zestawiani z rówieśnikami czy nawet z rodzeństwem – tłumaczy psycholog.
Pod redakcją Anny Izabeli Brzezińskiej psychologowie opracowali serię książek pt. „Niezbędnik dobrego nauczyciela”. Opisują w nich rozwój dziecka w kolejnych etapach jego życia: od wczesnego dzieciństwa, przez wiek przedszkolny i szkolny, aż po późną fazę dorastania (19-20 lat). Poradniki mogą być też doskonałym wsparciem dla rodziców. Są one podzielone na cztery bloki tematyczne.
– Pierwszy blok zawiera wiedzy o tym, co się dzieje z dzieckiem i nastolatkiem w poszczególnych latach jego życia, rozwoju. Drugi – wyjaśnia kwestię opieki i tego, jak należy poprowadzić wychowawczo dziecko, żeby ono dobrze funkcjonowało w społeczeństwie, żeby nie dało się zdusić i żeby objawiło swoje indywidualne talenty. Trzeci blok to edukacja, a czwarty blok nazwaliśmy monitorowaniem, czyli takim uważnym obserwowaniem dziecka, po to, żeby wychwycić różne sygnały, zarówno te dobre, jak i te złe – dodaje prof. Anna Izabela Brzezińska.
W ten sposób psychologowie wspomagają proces edukacji. Chcą uwrażliwić rodziców i nauczycieli na kwestie wychowania i opieki oraz uchronić ich przed popełnianiem błędów, konsekwencją których będą narastające z roku na rok problemy wychowawcze.
Czytaj także
- 2025-04-30: Zielona transformacja wiąże się z dodatkowymi kosztami. Mimo to firmy traktują ją jako szansę dla siebie i Europy
- 2025-04-29: Rozwój sztucznej inteligencji drastycznie zwiększa zapotrzebowanie na energię. Rozwiązaniem są zrównoważone centra danych
- 2025-04-15: 1 mln zł na innowacyjne rozwiązania dla miast. Granty mogą otrzymać naukowcy i start-upy
- 2025-04-24: Polska nauka potrzebuje różnych źródeł finansowania. Trwają rozmowy o zmianach w systemie
- 2025-04-04: Obowiązki w zakresie zrównoważonego rozwoju staną się mniej uciążliwe. Będą dotyczyć tylko największych firm
- 2025-04-08: Alkohol najbardziej rozpowszechnioną substancją psychoaktywną u młodzieży. Coraz większa popularność e-papierosów
- 2025-03-27: Powstanie europejska strategia dotycząca zdrowia psychicznego młodych. Kraje łączą siły, by chronić ich przed cyberzagrożeniami
- 2025-03-25: Brakuje kompleksowej strategii dotyczącej uzależnień dzieci i młodzieży. Problemem nie tylko alkohol i nikotyna
- 2025-04-02: Zapobieganie cyberuzależnieniom wśród dzieci wymaga dużego zaangażowania rodziców. Zakazy nie są wystarczające
- 2025-03-24: Europa mierzy się z niedoborem kadr. Konieczne inwestycje w edukację i ograniczenie obciążeń dla firm
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Nie żyje Jadwiga Jankowska-Cieślak

Jadwiga Jankowska-Cieślak: Zwykle Złota Palma otwiera ścieżkę do kariery, a mi zamknęła. W Polsce trwał wtedy stan wojenny i musiałam szybko wracać do kraju
Zdrowie

Katarzyna Dowbor: Jak najszybciej muszę się zaszczepić przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu. Do tej pory zabezpieczałam przed tymi pasożytami tylko moje zwierzęta
Prezenterka przyznaje, że do tej pory nie zdawała sobie sprawy, że kleszczowe zapalenie mózgu to taka podstępna i groźna choroba. Jest ona wywoływana przez wirusa, który dostaje się do naszego organizmu w wyniku ukłucia przez kleszcza. Dlatego tak ważne jest, by przed tymi pajęczakami zabezpieczać nie tylko naszych pupili, ale także siebie. Katarzyna Dowbor już umówiła się na przyjęcie odpowiedniej szczepionki. Z danych opracowanych przez Ośrodek Badań Socjomedycznych Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych UW wynika, że na taki krok decyduje się zaledwie co dziesiąty Polak.
Moda
Julia Kamińska: Założyłam sobie, że w tym roku nie będę kupować żadnych nowych ubrań. Z sukcesem sprzedaję też swoje rzeczy na popularnej platformie

Aktorka chętnie podjęła wyzwanie „no-buy 2025” i jak zapewnia, w tym roku nie zamierza kupować żadnych nowych ubrań. Poza tym systematycznie „wietrzy” swoją szafę i te rzeczy, które już nie są jej potrzebne, sprzedaje przez internet albo oddaje znajomym. Julia Kamińska zaznacza też, że kompletując stylizację na czerwony dywan, stara się nie wydawać pieniędzy na nowe ubrania. Najpierw zagląda do garderoby, by znaleźć w niej coś, co można ponownie wykorzystać.
Infrastruktura
Mazowsze turystycznie radzi sobie lepiej niż przed pandemią. Odwiedzających przyciąga już nie tylko Warszawa

Województwo mazowieckie jest liderem pod względem liczby turystów. W ubiegłym roku odwiedziło je prawie 7 mln gości. I choć lokomotywą ruchu turystycznego pozostaje Warszawa, to coraz więcej osób wybiera zwiedzanie regionu w wolniejszym tempie niż w stolicy i bliżej natury. Mazowsze od lat postrzegane było jako idealny kierunek na mikrowyprawę, ale teraz przybywa osób, które chcą się tu zatrzymać na dłużej niż 1–2 dni.