Czy panuje moda na sztukę, czy w sztuce panują mody?

Sztuka w krajach rozwiniętych ceniona jest od wieków. Również w Polsce, szczególnie w ostatnich latach, zaobserwować można coraz częstszą jej obecność w przestrzeniach prywatnych i publicznych. Rośnie bowiem świadomość roli, jaką odgrywa w społeczeństwie. Pomimo zmieniających się trendów – sztuka jest zawsze w modzie. Powstaje pytanie, czy w sztuce, tak jak w innych dziedzinach, panują trendy? Warto się w nie wpasować, a może należy sięgać po dzieła, które będą zawsze modne?

Inwestowanie w dzieła sztuki zyskuje w Polsce coraz większą popularność, co potwierdzają dane. Według raportu ArtInfo.pl rok 2019 był rekordowy zarówno pod względem ilości przeprowadzonych aukcji, jak i obrotów na rynku sztuki. W Polsce odbyło się bowiem 337 aukcji, a galerie sztuki i domy aukcyjne zanotowały obroty o wysokości ponad 294,9 mln złotych. W porównaniu z rokiem poprzednim, obroty wzrosły o 42,2 mln, odbyło się też 35 aukcji więcej. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że rok 2018 również był pod tym względem rekordowy – świadczy to o tym, że rynek nie przestaje się rozwijać.[1]

Największą popularnością cieszy się sztuka współczesna, szczególnie zaś zyskują dzieła młodego pokolenia. Raport ArtInfo.pl pokazuje, że na 337 aukcji aż 106 dotyczyło młodej sztuki. Zawsze bowiem najbardziej popularna będzie sztuka „naszych czasów”. Wynika to z faktu, iż dotyczy znanej nam rzeczywistości, odzwierciedla aktualne problemy, emocje. Dzieła powinniśmy bowiem dobierać przede wszystkim do siebie, a sztuka współczesna zawsze będzie z nami najbardziej spójna. Skończył się trend na sentymentalizm i dzieła Kossaka, który wynikał z nostalgii za utraconym stylem życia.

- Jak wybrać pracę, która będzie wiecznie modna? Ponadczasowe są przede wszystkim dzieła, które są po prostu dobre. A dobre dzieło to takie, którego autor ma autentyczny unikalny język twórczy, który przez całą karierę poszukuje nowych inspiracji i rozwiązań, porusza problemy. Wtedy nie ma dużego znaczenia fakt, czy jest to klasyczne malarstwo czy sztuka zaangażowana. – mówi Agnieszka Gniotek, właścicielka Galerii Xanadu. Dodaje: Dzieła wybitne zawsze będą w cenie.

Na to, że moda na sztukę będzie się utrzymywać, wpływają różne czynniki. Pierwszym z nich jest fakt, iż sztuka to doskonała inwestycja. Wiele osób, które nie chcą inwestować w niepewne rynki, decyduje się właśnie na zakup dzieła sztuki. Mądrze podjęta decyzja inwestycyjna to gwarancja dobrze ulokowanych środków, a także szansa na realny zysk. Ponadto każdy może zdecydować się na inwestycję dopasowaną do posiadanych środków – niekoniecznie trzeba inwestować od razu w dzieła warte miliony.

Sztuka daje również niepowtarzalne możliwości kreowania atmosfery oraz wizerunku miejsca. Niezależnie od tego, czy chodzi o biuro, prywatny dom, hotel, czy przestrzeń publiczną. W miejscach o podobnym przeznaczeniu sztuka jest zawsze inna, dzięki czemu sprawia ona, że dane wnętrze się wyróżnia, jest unikalne i niepowtarzalne. To różni ją od designu, który, nawet jeśli wydaje się oryginalny, jest powtarzalny.

- Warto zaznaczyć, że sztuka nie podlega tak częstym zmianom, jak np. świat mody, czy trendów wnętrzarskich. Jeśli zakupiony obraz po 2/3 latach wciąż wywołuje w nas reakcję, świadczy to o tym, że dokonaliśmy dobrego wyboru. Dobra sztuka zachowuje się jak drugi człowiek - zawsze nawiązuje z nami relację, nie jest obojętna, gdy wchodzimy do pomieszczenia – podsumowuje Agnieszka Gniotek.

Według badania Wizualne Niewidzialne muzea odwiedza zaledwie 1% Polaków.[2] Pomimo nienapawających optymizmem danych, z pewnością można stwierdzić, iż zainteresowanie sztuką sukcesywnie rośnie. Coraz więcej osób zaprasza sztukę do swoich domów, biur, a nawet mediów społecznościowych. Dzięki temu staje się ona dostępna dla każdego człowieka. Sztuka obecna jest bowiem nie tylko w muzeach, ale jest wręcz nierozerwalną częścią naszej rzeczywistości. Dlatego ryzyka, że pewnego dnia stanie się „passe”, nie ma.

[1] https://artinfo.pl/artinformacje/artinfo-oglasza-wyniki-rynku-sztuki-za-2019-rok

[2] https://wydawnictwo.asp.waw.pl/2019/01/24/dorota-folga-januszewska-joanna-kiliszek-pawel-nowak-wizualne-niewidzialne-sztuki-wizualne-w-polsce-stan-rola-i-znaczenie/