Dress code. Sztuka i moda

STYL W ROLI GŁÓWNEJ – SZTUKA I MODA NA WSPÓLNEJ AUKCJI W DESA UNICUM

Już 16 maja w Warszawie pod raz pierwszy w historii polskiego rynku sztuki odbędzie się aukcja „Dress code. Sztuka i moda” poświęcona związkom sztuki i mody. Pod młotek trafi szeroki wybór unikatowych prac: począwszy od siedemnastowiecznego obrazu przedstawiającego ówczesną modę męską oraz gwaszy ze strojami ludowymi Zofii Stryjeńskiej po prace twórców pokolenia po 1989 roku: Krzysztofa Gila, Karoliny Pawelczyk, Jadwigi Sawickiej czy Basi Bańdy. Jednym z ciekawszych obiektów na aukcji jest wyjątkowo rzadkie na rynku aukcyjnym płótno Jana Bajtlika, artysty tworzącego dla domu mody Hermés. Nie zabraknie także interesujących fotografii Pawła Bownika, Oskara Dawickiego czy Maurycego Gomulickiego. DESA Unicum zaprezentuje nie tylko dzieła artystów wykorzystujących ubiór jako motyw w sztuce, ale również prace projektantów, których kreacje z powodzeniem mogą konkurować z dziełami sztuki wystawianymi w galeriach. W ofercie znajdują się m.in. awangardowe projekty Arkadiusa, który w latach 90. zasłynął głośnymi pokazami na pograniczu mody i performansu, a także sukienka projektu Gosi Baczyńskiej, którą nosiła Halle Berry. Pionierskiej aukcji będzie towarzyszyć sesja z Joanną Horodyńską, znaną polską stylistką i ikoną mody. Wszystkie prace prezentowane będą na wystawie przedaukcyjnej w siedzibie DESA Unicum przy ulicy Pięknej 1 A w Warszawie.

Ofertę aukcji otwierają gwasze Zofii Stryjeńskiej, przedstawiające chłopa z Krakowskiego, chłopkę z Kurpi oraz rybaczkę z Kaszub, pochodzące ze słynnego cyklu Zofii Stryjeńskiej „Polish Peasants’ Costumes” wydanego w 1939 roku w Nicei. Jest to najobszerniejsze dzieło artystki, składające się aż z 40 plansz, stanowiących prawdziwy przekrój polskiej mody ludowej. Zofia Stryjeńska, współtwórczyni narodowego stylu w sztuce, należała do grona najpopularniejszych polskich artystów międzywojnia. Jej twórczość łączyła w sobie elementy charakterystyczne zarówno dla art déco jak polskiego folkloru, co czyniło ją rozpoznawalną zarówno w Polsce jak i na świecie.  

Łączenie mody i sztuki tak silnie widoczne w twórczości Stryjeńskiej jest kontynuowane przez współczesnych artystów. Jednym z nich jest Jan Bajtlik, absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, artysta multidyscyplinarny, zajmujący się malarstwem, rysunkiem i designem.  Współpracował z takimi pismami jak Time Magazine, The New York Times oraz Forbes, a od 2016 roku nieprzerwanie współpracuje z domem mody Hermes projektując akcesoria modowe, biżuterię oraz zegarki – apaszki z jego ilustracjami są już obiektami ikonicznymi i  kolekcjonerskimi. Zajmuje się także projektowaniem dla Hermès Home, tworząc projekty ceramiki i tkanin artystycznych.

Bajtlik w swoich projektach często odnosi się do sztuki dawnej, tworząc dialog pomiędzy współczesnością a doświadczeniem przeszłości. Jednym ze źródeł inspiracji jest również kaligrafia i dalekowschodnia estetyka, ze szczególnym uwzględnieniem sztuki japońskiej. Na aukcji w DESA Unicum pojawi się wyjątkowo rzadkie czarno-białe płótno Bajtlika „Bez tytułu (Amphorae)” z 2020 roku. Obraz jest odwołaniem do początków europejskiej kultury wizualnej – zarówno rozwoju piśmiennictwa jak i dziedzictwa antyku. Magazyn „Vogue” w marcu 2021 roku zaliczył cykl „Amphorae” do pięciu najważniejszych dzieł artysty. Wśród prezentowanych obiektów znajdzie się także jedna ze słynnych jedwabnych apaszek Hermès ręcznie sygnowana przez artystę.  

Na aukcji „Dress code. Sztuka i moda” pojawią się dzieła młodego pokolenia artystów. Karolina Pawelczyk specjalizuje się w rysunku fashion oraz beauty, posługując się oryginalną flamastrową kreską, eksperymentuje z kompozycją. Zdobyła międzynarodową renomę, od kilku lat tworząc ilustracje do światowych kampanii reklamowych zapachu Daisy Marca Jakobsa. Rysowała dla wielu prestiżowych marek oraz tytułów, m.in. Armani Beauty, Bizuu, Elle Polska, Glamour Polska, Glamour Germany oraz Irish Tatler Magazine. Wśród trzech prac artystki na aukcji pojawi się jedna z ilustracji, stworzonych na potrzeby kampanii promocyjnej perfum Daisy.

Krzysztof Gil swoimi obrazami opowiada historię Romów, w której więcej jest dramatycznej złożoności romskich losów niż stereotypowej historii pełnej barwnego folkloru. W jego żyłach płynie krew Bergitka Roma – Górskich Romów żyjących na Podhalu od XV wieku. Artysta studiował grafikę na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie obronił dyplom w pracowni Piotra Panasiewicza, a w 2018 roku uzyskał doktorat. Jest wykładowcą na Wydziale Sztuki Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Narodowej w Krakowie. Swoje prace prezentował w wielu instytucjach i galeriach w kraju i za granicą. Po pięciu latach nieobecności na rynku aukcyjnym kolekcjonerzy będą mogli licytować jego nastrojową pracę „Zachmurzenie” z 2021 roku.

Na zbliżającej się aukcji pojawi się praca „Sukienka w kwiaty” autorstwa Jadwigi Sawickiej, jednej z najważniejszych polskich artystek tworzących po 1989 roku. Ubrania w twórczości Sawickiej stały się wyabstrahowanym symbolem, kostiumem pełnym zakodowanych kulturowo znaczeń. Pojedyncze elementy garderoby w twórczości artystki to pytanie o sferę prywatnego doświadczenia, kulturowego obrazu płci i tego, co składa się na nasz obraz świata.

Obraz Jadwigi Sawickiej z cyklu "Ubrania" z 2020 roku stanowił inspirację dla sukienki  „BLACK&RED” z  cyklu „Nowa kolekcja” zaprojektowanej przez nieistniejący już Dom Mody Limanka. Łódzki kolektyw artystyczny założyli w 2019 roku fotograf Kacper Szalecki, projektant Tomasz Armada, malarka i performerka Sasa Lubińska oraz projektantka i feministyczna influencerka Dominika Ciemięga. W swoich działaniach starali się zwrócić uwagę odbiorców na zgubne skutki kapitalizmu, sztucznie napędzany rynek mody wysokiej, upadek krawiectwa detalicznego oraz niszczącą środowisko, wciąż przyśpieszającą konsumpcję odzieżową. Ich wspólne projekty stały się inteligentną i dowcipną odpowiedzią na kierunek obrany przez dzisiejszy świat sztuki i mody. Wśród wystawionych obiektów znajdzie się łącznie pięć prac stworzonych przez Dom Mody Limanka, to unikalna okazja dla kolekcjonerów.

O Grażynie Hase zrobiło się znowu głośno dzięki wystawie otwartej niedawno w Muzeum Warszawy. Była barwnym ptakiem warszawskiej bohemy. Zaczynała jako modelka pod koniec lat 50., potem zdobyła uznanie jako projektantka, tworząc własną markę. Jej stroje podziwiano w Paryżu, Hamburgu, Moskwie, Berlinie i Toronto. Stała się mentorką dla pokoleń projektantek i projektantów. Na majowej aukcji w DESA Unicum znajdzie się projekt sukienki z lat 70.,  skórzana torebka damska i kapelusz jej autorstwa.

Arkadius jest pierwszym i jak do tej pory jedynym polskim projektantem, któremu udało się zbudować światową markę cenioną przez najważniejszych krytyków mody. W latach 90. uważano go za nadzieję awangardowej mody obok takich kultowych projektantów, jak nieżyjący już Alexander McQueen czy Stella McCartney. Jego twórczość cieszyła się dużym uznaniem jeszcze na etapie studiów w Central Saint Martins w Londynie, czego najlepszym dowodem były recenzje publikowane między innymi na łamach „The Times” czy „The Daily Telegraph” po premierze jego dyplomowej kolekcji. Arkadius od początku swojej kariery tworzył projekty odważne, nierzadko kontrowersyjne, z pogranicza sztuki i mody. DESA Unicum zaprezentuje torebkę i kurtkę z kolekcji „Anarchy Jeans” oraz torebkę i koszulę „Arkadius is Dead! Long live P-iFASHION”. Kolekcja była krótkim powrotem projektanta do świata mody, po tym jak po 2005 zamknął swoją markę tworzoną jako Arkadius, a jej motywem przewodnim były czarno-białe nekrologi informujące o symbolicznej śmierci artysty.

Prawdziwą gratką dla kolekcjonerów będzie sukienka zaprojektowana przez Gosię Baczyńską, jedną z najbardziej cenionych polskich projektantek mody. Prezentowaną na aukcji zdobioną holograficznymi cekinami kreację z kolekcji „Back to the Future” miała na sobie Halle Berry podczas balu charytatywnego Chrysalis Butterfly Ball w czerwcu 2017 roku. Swoim ubiorem wywołała medialną sensację, co znacznie umocniło na świecie rozpoznawalność Baczyńskiej jako projektantki.  

Na aukcji zostanie wystawionych łącznie 82 obiekty ze świata sztuki i mody.

„Dress code. Sztuka i moda” jest pierwszym projektem aukcyjnym w Polsce, który łączy ze sobą fascynujące światy sztuki oraz mody. W jej ofercie znajdą się zarówno kompozycje artystów, dla których motyw ubioru jest jednym z wiodących tematów ich twórczości, jak i prace projektantów, którzy tworzą na pograniczu mody i sztuki. Majowa aukcja będzie bardzo zróżnicowana pod względem oferty, zaprezentujemy na niej twórczość kilku pokoleń artystów: od tworzącej w okresie międzywojnia ikony art déco Tamary Łempickiej po cenionych współczesnych artystów jak Anna Halarewicz. Atrakcją aukcji jest wyjątkowa praca Jany Shostak będąca autoportretem artystki w sukience, na której zostały przedstawione twarze białoruskich więźniów politycznych. Właśnie w tej sukience artystka odebrała w tym roku Paszport Polityki. Każda z prezentowanych prac na aukcji jest dowodem i jednoczesnym zwróceniem uwagi na silne przenikanie się tych dwóch obszarów – moda i sztuka nie mogą istnieć w oderwaniu od siebie – mówi Joanna Wolan, koordynatorka aukcji.

Aukcji towarzyszy wystawa w siedzibie DESA Unicum przy ul. Pięknej 1A dostępna od 6 do 16 maja w godz. 11-19 (poniedziałek-piątek) i 11-16 (sobota). Wstęp na ekspozycję jest bezpłatny.