Zdrowe śniadanie kobiety w ciąży nie tylko od święta

Obecny czas społecznej izolacji to niełatwy czas dla nas wszystkich. Wśród grup, które doświadczają w tej chwili szczególnych niepokojów, są kobiety w ciąży. Niezgodność pomiędzy obecną rzeczywistością, a wyobrażeniami dotyczącymi przeżywania wyjątkowego czasu ciąży i porodu, jest znacząca. Na wiele rzeczy nie mamy niestety wpływu, warto spróbować się skoncentrować na tych, które kontrolujemy – jak np. prawidłowe odżywianie. Należy pamiętać, że sposób odżywiania kobiety w ciąży ma duże znaczenie dla właściwego przebiegu ciąży, rozwoju płodu i zdrowia dziecka w ciągu całego życia. Poznaj wskazówki przygotowane w ramach programu edukacyjnego „1000 pierwszych dni dla zdrowia” dotyczące potrzeb żywieniowych kobiet w ciąży.

Bezpieczeństwo serwowanych posiłków

Bezpieczne przygotowanie żywności to niezwykle istotna kwestia nie tylko w dobie epidemii. Zgodnie ze stanowiskiem Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) z 9.03.2020 r. nie ma dowodów na to, że żywność może być źródłem lub pośrednim ogniwem transmisji wirusa SARS COV-2[1]. Należy jednak wziąć pod uwagę,  że wirus może przetrwać kilka godzin na różnych powierzchniach, w tym np. na opakowaniach. W obecnym czasie należy więc szczególnie pamiętać o dokładnym myciu rąk oraz wszystkich używanych produktów z użyciem mydła czy detergentu. W nawyk powinno nam również wejść oddzielanie żywności surowej od gotowanej. Surowe jaja, podobnie jak surowe mięso i ryby, niepasteryzowane produkty mleczne mogą być źródłem zakażenia salmonellą i listerią. Dlatego upewnij się, że pochodzą one z pewnego źródła oraz są dokładnie ugotowane[2]. Zwróć uwagę, czy nie są przeterminowane i czy były odpowiednio przechowywane. W razie wątpliwości po prostu ich nie wykorzystuj. Podobnie z resztkami z posiłków – jeśli nie pamiętasz z kiedy pochodzą, wstrzymaj się ze spożyciem, nie ryzykuj.

Zdrowe śniadanie kobiety w ciąży

Ważne jest, aby w czasie ciąży postawić na różnorodne i prawidłowo zbilansowane pożywienie oraz pamiętać, by jeść dla dwojga, a nie za dwoje. Warto porzucić nałogi, zmienić na lepsze nawyki żywieniowe, nie ulegać „zachciankom” oraz nie wierzyć w mity np. o konieczności stosowania diety eliminacyjnej. Postaraj się aby twoje posiłki były zbilansowane i pełne witamin. Jeśli rano masz mdłości, zjedz coś małego (np. kromkę macy razowej). Będzie to wstęp do śniadania. Pamiętaj: nie później niż ok. 1-1,5 godziny po przebudzeniu, zjedz właściwe śniadanie. Oprócz witamin, pełnowartościowe śniadanie powinno zawierać[3]:

• Białko – każdy z twoich codziennych posiłków powinien zawierać białko. Jogurt grecki, ser twarogowy, tofu, jaja, omlety z serem i koktajle mleczne to dobra i smaczna propozycja.
• Wapń – potrzebujesz około 1000 mg wapnia dziennie, aby wspomóc wzrost kości dziecka. Sięgnij po ser, migdały, figi czy np. owsiankę na chudym mleku z orzechami lub makiem czy owocami, albo kanapki z pieczywa wieloziarnistego i twarożkiem. Do picia chude mleko czy woda mineralna.
• Węglowodany złożone – spróbuj chleba pełnoziarnistego (wybierz ten, który nie ma cukru), owsianki, granoli, kasz. Pamiętaj: produkty z pełnego ziarna są zapewniają sytość na dłużej i wzbogacają dietę o cenne składniki mineralne.
• Błonnik – pokarmy bogate w błonnik pomagają obniżyć poziom cholesterolu, stabilizują poziom cukru we krwi, utrzymują uczucie pełności na dłużej i zapobiegają zaparciom. Ponieważ należy dążyć do spożycia 25 do 35 gramów błonnika na dzień, konieczne jest, aby zacząć już od śniadania. Postaw na potrawy, które oferują kilka gramów błonnika w jednej porcji, takich jak płatki zbożowe z owsem, jogurty z musli i owocami, sałatki z kaszą, placki z mąki pełnoziarnistej, kanapki z pastami warzywnymi.
• Żelazo – jako ciężarna mama potrzebujesz około dwukrotnie więcej żelaza (27 mg dziennie) niż wcześniej. Bogate w żelazo jedzenie na śniadanie obejmuje mięso, jaja (zwłaszcza żółtko), ryby, produkty zbożowe pełnego przemiału, nasiona i orzechy, suszone owoce i warzywa (zwłaszcza ciemnozielone).

Produkty, których należy unikać w czasie ciąży

Większość pokarmów i napojów jest bezpieczna podczas ciąży. Są jednak pewne produkty, z którymi powinnaś być ostrożna lub ich unikać[4]:

• Niepasteryzowane produkty mleczne – listeria, salmonella i inne szkodliwe bakterie można znaleźć w surowym mleku i miękkich serach, takich jak brie, camembert, ser kozi, ricotta, feta i blue. Sięgaj po sery wyprodukowane z mleka pasteryzowanego. Narażenie na listerię w okresie ciąży może być niebezpieczne.
• Surowe jajka – jajka są doskonałym pożywieniem dla mam, ale tylko wtedy, gdy są w pełni ugotowane. Surowe jaja mogą być źródłem zakażenia salmonellą.
• Surowe ryby i owoce morza – mogą być źródłem groźnych bakterii chorobotwórczych lub pasożytów.
• Zbyt wiele kawy – kobiety w ciąży powinny ograniczyć spożycie kawy. Uważaj na kofeinę ukrytą w niektórych napojach. Wybierz raczej kawę zbożową lub ogranicz się do jednej filiżanki dziennie.

Poniżej idealne propozycje na zdrowe posiłki dla kobiet w ciąży i nie tylko[5]. Smacznego!

SAŁATKA Z BROKUŁEM I MIGDAŁAMI

CZAS PRZYGOTOWANIA:

20 min

WARTOŚĆ ODŻYWCZA 1 PORCJI 300 G:

Białko: 20 g

Tłuszcz: 18 g

Węglowodany: 60 g

Błonnik: 16 g

WARTOŚC ENERGETYCZNA 1 PORCJI:

560 kcal

WŁAŚCIWOŚĆI:

Migdały – bardzo dobre źródło wapnia, na którego niedobory są narażone kobiety karmiące

SKŁADNIKI NA TRZY PORCJE:

- 1 brokuł (500 g)

-  ½ opakowania sera sałatkowego (50 g)

- ½ szklanki płatków migdałów (40 g)

- 9 kromek chleba żytniego razowego (300 g)

DRESSING:

- 1 łyżka oliwy z oliwek (10 g)

- 2 łyżki soku z cytryny (12 g)

- 1 łyżeczka miodu (5 g)

- 1 ząbek czosnku (5 g)

PRZEPIS:

Zagotować wodę, w międzyczasie umyć i pokroić różyczki brokułu. Wrzucić do wrzątku i gotować ok. 6-8 min. W międzyczasie podprażyć migdały. Przygotować grzanki. Następnie połączyć wszystkie składniki dressingu. Ser pokroić w kostkę. Wszystko delikatnie wymieszać. Podawać z grzankami.

GRZANKI Z AWOKADO, PIECZONYM SCHABEM I POMIDOREM

CZAS PRZYGOTOWANIA:

110 MIN

WARTOŚĆ ODŻYWCZA JEDNEJ PORCJI 415 G:

Białko: 33 g

Tłuszcz: 32 g

Węglowodany: 41 g

Błonnik: 7 g

WŁAŚCIWOŚCI:

Awokado – dobre źródło witaminy K, biorącej udział w procesach krzepnięcia krwi oraz wysycenia kośćca wapniem.

SKŁADNIKI NA JEDNĄ PORCJĘ:

- 2 kromki chleba żytniego

- 2 plasterki schabu pieczonego 100 g

- 1 pomidor 100 g

- ½ awokado 70 g

- ½ cebuli 70 g

- 10 listków bazylii 10 g

- ½ łyżki oliwy z oliwek

- pieprz i sól

PRZEPIS:

Pomidora sparz, obierz ze skórki i posiekaj w drobną kostkę. Awokado pokrój na cząstki. Cebulę posiekaj jak najdrobniej. Bazylię porwij na kawałki. Wymieszaj pomidora z cebulą i bazylią oraz czarnym pieprzem, dodaj oliwę z oliwek lub olej lniany.

Pieczywo opiecz w tosterze lub piekarniku. Przygotowane grzanki posmaruj wymieszanymi warzywami, a na wierzch połóż plastry awokado.

Więcej informacji oraz eksperckie porady edukacyjne na temat żywienia na etapie ciąży, karmienia piersią oraz rozszerzania diety dziecka i właściwego żywienia dziecka do 3. roku życia można znaleźć na stronie ogólnopolskiego programu edukacyjnego „1000 pierwszych dni dla zdrowia”: www.1000dni.pl, zaś edukacyjny mini serial, na stronie: https://www.youtube.com/channel/UCn8IlVQcFg3v2tcGqPXIRzA.

O kampanii: Ogólnopolska kampania społeczno-edukacyjna „1000 pierwszych dni dla zdrowia” wspiera Rodziców w kształtowaniu prawidłowych nawyków żywieniowych ich dzieci. Przyzwyczajenia i zachowania żywieniowe, które uda się wypracować z dzieckiem podczas 1000 pierwszych dni życia czyli od poczęcia do około 3. roku życia, będą miały istotny wpływ na jego zdrowie teraz i gdy dorośnie. Kampania została objęta honorowym patronatem Rzecznika Praw Dziecka. Program realizowany jest od 2013 r. Więcej na: www.1000dni.pl

O inicjatorze: Inicjatorem kampanii jest Fundacja Nutricia, której misją jest edukacja o roli żywienia na różnych etapach życia człowieka. Wspieramy dzieci i rodziców, pacjentów oraz ich bliskich, jak również przedstawicieli środowiska medycznego, instytucji publicznych i organizacji pozarządowych, realizując działania edukacyjne na temat roli żywienia oraz finansując badania naukowe. Za pomocą naszych działań dążymy do: edukowania przyszłych pokoleń o kluczowej roli odpowiedniego żywienia w okresie 1000 pierwszych dni życia, ograniczenia skali problemu niedożywienia w chorobie oraz budowania nawyków umożliwiających zdrowe starzenie się. Więcej na: www.fundacjanutricia.pl

[1] Aktualne informacje odnośnie żywności i koronawirusa: https://gis.gov.pl/zywnosc-i-woda/qa-dotyczace-zywnosci-i-koronawirusa/

[2] Raport „Bezpieczeństwo żywności a potrzeby żywieniowe niemowląt i małych dzieci”, pod red. Stowarzyszenia Promocji Zdrowego Żywienia Dzieci „Zdrowe Pokolenia” we współpracy z Fundacją NUTRICIA 2015.

[3] Poradnik żywienia kobiet w ciąży, Instytut Matki i Dziecka, opracowanie merytoryczne: Dorota Świątkowska, 2016

[4] Poradnik żywienia kobiet w ciąży, Instytut Matki i Dziecka, opracowanie merytoryczne: Dorota Świątkowska, 2016

[5] Źródło: Dr n. med. Magdalena Warchoł, Zdrowe i smaczne dania dla Mam