Jolanta Kwaśniewska i Jakub B. Bączek w rozmowach o samotności w XXI wieku

Samotność to największa plaga, z jaką zmagamy się od lat w całym, nie tylko zachodnim, społeczeństwie; plaga, która żniwo zbiera demokratycznie zarówno wśród starych jak i młodych, biednych i bogatych, oraz, co najbardziej szokujące, zarówno tych otoczonych ludźmi jak i opuszczonych przez bliskich i społeczeństwo. Z samotnością przynajmniej raz w swoim życiu zmagał się absolutnie każdy z nas. Stąd właśnie inicjatywa Fundacji Jolanty Kwaśniewskiej „Porozumienie Bez Barier” oraz Fundacji JBB Jakuba B. Bączka, aby stworzyć wspólnie książkę, która tę samotność wytłumaczy, oswoi i pokona. „Tacy sami. Szczerze o samotności” zbierająca rozmowy ze znanymi i uwielbianymi polskimi postaciami jest dostępna już od 21 września…

Kilka dni przed Bożym Narodzeniem 2022 roku w siedzibie Fundacji Porozumienie Bez Barier miało miejsce wyjątkowe spotkanie. Pani Prezydentowa Jolanta Kwaśniewska spotkała się z Jakubem B. Bączkiem, mentorem, wykładowcą akademickim i biznesowym oraz autorem ponad 20 książek. Tematem spotkania była samotność – ta której doświadcza każdy z nas, ale i ta która staje się udziałem niewielu. Samotność, która przewijała się wcześniej i dalej przewija w wielu rozmowach prowadzonych przez Fundację Porozumienia Bez Barier z jej podopiecznymi, głównie osobami starszymi, będącymi beneficjentami projektu „Oswajanie starości”. Osoby te zapytane, co najbardziej im dokucza, przeszkadza czy też martwi, najczęściej odpowiadały, że… SAMOTNOŚĆ. I to nie tylko ta wynikająca z osamotnienia, opuszczenia przez osoby bliskie, ich śmierć czy też dystans fizyczny. Również, a może i przede wszystkim, ta, która pojawia się w wyniku odsunięcia starszej osoby przez społeczeństwo lub samodzielnego, mimowolnego nieraz odsuwania się osoby starszej od społeczeństwa – w wyniku wstydu, choroby, poczucia bycia niepotrzebnym… Ten sam problem, poczucie wyobcowania i samotności sygnalizują również ludzie w każdym wieku i na różnych etapach w życiu podczas mentoringów i szkoleń prowadzonych przez Jakuba B. Bączka i Fundację JBB.

Wówczas podczas tego grudniowego spotkania narodził się pomysł i potrzeba, aby wyjść do społeczeństwa z przesłaniem: „Nie jesteś sam!”. Jak jednak to zrobić w taki sposób, aby trafić do każdego, zdobyć uwagę szerokiego odbiorcy, poruszyć czułe struny nie tylko zwykłego czytelnika, ale i instytucji, ludzi, którzy mają wpływ na kształtowanie się trendów społecznych i opinii publicznej? Pani Prezydentowa Jolanta Kwaśniewska i Jakub B. Bączek postanowili zaangażować do projektu 9 uwielbianych i cenionych przez Polaków osób. Z każdą z nich postanowili przeprowadzić intymny i pogłębiony wywiad na temat ich doświadczeń, przekonań oraz, bardzo często, trudnych i nieraz traumatycznych przejść – po to, aby móc przekazać wszystkim Polakom szczere i pozbawione sztucznej otoczki słowa ludzi, których wszyscy postrzegamy jako pozbawionych wad, zawsze szczęśliwych i uprzywilejowanych. Ci ludzie, których na co dzień podziwiamy i których doświadczamy jedynie poprzez poznawanie ich medialnego wizerunku, zgodzili się podzielić swoimi najskrytszymi myślami po to, aby razem z oboma Fundacjami zanieść ludziom słowa otuchy i pocieszenia.

W ten sposób doszło do powstania książki „Tacy sami. Szczerze o samotności”. Wśród jej bohaterów znaleźli się: Michał Bajor, Siostra Małgorzata Chmielewska, Agnieszka Kobus-Zawojska, Marek Kondrat, Teresa Lipowska, Krystyna Mazurówna, Katarzyna Miller, Andrzej Seweryn oraz Marta Żmuda-Trzebiatowska. Każdy z rozmówców zaskoczył swoim spojrzeniem na samotność, powiedział jak ją widzi i nieraz obraz ten był naprawdę zaskakujący. Rozmówcy dzielili się również swoimi prywatnymi doświadczeniami, ujawnili fakty, o których nigdy wcześniej i nigdzie indziej nie było mowy. Najważniejszym jednak tych wywiadów przekazem jest powszechność poczucia osamotnienia, której świadomość może nam dać, paradoksalnie, poczucie wspólnoty…

Cele i idea przyświecające książce

Szalone tempo rozwoju wszelkich technologii, wiedzy i możliwości ingerencji w otaczający nas świat spowodowało głębokie zaburzenia w relacji człowiek–natura. Staliśmy się dla siebie wrogami, a rozmiar skutków tworzonych przez ludzi sytuacji, jest dla obu stron katastrofalny. Niszczymy się wzajemnie. Nieodwracalnie i w zawrotnym tempie. Ten obecny świat nie jest przyjazny dla każdego. Cierpią 8-, 18- i 80-latkowie. Borykają się z podobnymi problemami i to problemami, które w każdej grupie wiekowej zaczynają przybierać rozmiary pandemii. Wyrzuceni na margines, bo „wirówka” dzisiejszego świata nie przewiduje miejsca dla wszelkiego rodzaju innych.

Działając w ramach programu Oswajanie Starości, odbywając setki spotkań z seniorami, wiem, z jakimi problemami borykają się na co dzień. Tym, co najbardziej im doskwiera, jest samotność. Samotność, która ma wiele wymiarów, o czym mówią bohaterowie naszej książki. 

Dajemy Państwu tę książkę, bo wierzymy, że każda forma działania, która służy zastanowieniu się nad własnym życiem i nad własną starością, może wpłynąć na jakość naszego życia. Los naszej planety. Los nas wszystkich. Mam nadzieję, że każdy z Państwa, czytając zawarte w niniejszej książce rozmowy, odnajdzie cząstkę swoich problemów związanych z samotnością w wypowiedziach tych fantastycznych osób, które zgodziły się udzielić nam wywiadów i którym ogromnie dziękuję za poświęcony realizacji tej książki czas. 

– fragmenty wstępu do książki autorstwa Pani Prezydentowej Jolanty Kwaśniewskiej.

Odczuwanie samotności to zjawisko mentalne. Izolacja od innych ludzi wywołuje smutek, a nawet cierpienie. Każdy z nas jej czasowo doświadczał, ale u niektórych osób staje się ona stanem permanentnym. A ta, przedłużając się, może doprowadzić nawet do choroby, o której mówimy, że jest chorobą śmiertelną – do depresji. Szacuje się, że nawet 20% z nas odczuwa samotność. Im trwa ona dłużej, tym trudniej zachować zdrową pewność siebie i pozytywną samoocenę. 

Nie wystarczy to, że mamy czas, mamy zasoby i możemy nawet w tym momencie chwycić za telefon i zadzwonić do kogoś ze znajomych, że chcemy się spotkać, przytulić lub po prostu pogadać, bo czujemy się samotnie. Obawiamy się odrzucenia? A może po prostu bycie w samotności jest mniej wymagające emocjonalnie niż utrzymywanie rozmowy z drugim człowiekiem? Myślimy, że nasze sprawy są zbyt błahe lub boimy się ośmieszenia? A może nie chce nam się słuchać o problemach drugiej strony, bo sami mamy swoich pod dostatkiem? Bliskość psychologiczna to wciąż teren nie do końca poznany. Pewnie łatwo o tym poczytać, ale już znacznie trudniejsze jest dla nas zajmowanie się nim w praktyce. Po drugiej stronie medalu mamy bliskość w znaczeniu fizycznym. Może po prostu boimy się dotykać? 

Nie bez znaczenia jest także nasza kultura. Polakowi zazwyczaj trudno zaufać, bo sam jest nieufny. Jak przyjdzie co do czego – chowa się w skorupę i niechętnie się uzewnętrznia. 

Porozmawiajmy więc odważnie o samotności. Może tak powinien wyglądać pierwszy krok? Razem z Panią Prezydentową Jolantą Kwaśniewską zapraszamy do spotkań z naszymi bohaterami. Może się okazać, że po odjęciu nam podpisów na wizytówkach i sytuacji materialnej jesteśmy zaskakująco tacy sami. I nazbyt często samotni…

– fragmenty wstępu do książki autorstwa Jakuba B. Bączka.

„Tacy sami. Szczerze o samotności”

Premiera książki „Tacy sami. Szczerze o samotności” została ustalona na 21 września. Książka stanowi zbiór 9 pogłębionych i intymnych rozmów na temat odczuwania i postrzegania samotności przez następujące osoby świata sztuki, działalności społecznej i sportu: Michał Bajor, Siostra Małgorzata Chmielewska, Agnieszka Kobus-Zawojska, Marek Kondrat, Teresa Lipowska, Krystyna Mazurówna, Katarzyna Miller, Andrzej Seweryn oraz Marta Żmuda-Trzebiatowska. Stanowi zbiór nieujawnianych wcześniej faktów z życia powyższych osób oraz szczere, niepodszyte żadną grą wyznania z ust najbardziej cenionych przez Polaków osób. 

Współautorami książki są Pani Prezydentowa Jolanta Kwaśniewska i Jakub B. Bączek, wykładowca biznesowy i akademicki oraz mentor. Książka wydana została przez Fundację JBB i stanowi część programu Fundacji „Porozumienie Bez Barier” zwanego „Oswajanie starości”. Całość dochodu ze sprzedaży książki trafi na konto Fundacji „Porozumienie Bez Barier” i przeznaczona zostanie na realizację niniejszego programu.