NAJWIĘKSZE IKONY AWANGARDY PO 1945 ROKU W DESA UNICUM

WIZJONERZY SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ – NAJWIĘKSZE IKONY AWANGARDY PO 1945 ROKU W DESA UNICUM

Słynne czerwono-zielone prace Jana Dobkowskiego, niewystawiane dotąd płótno Jana Tarasina czy dzieła światowych ikon op-artu: Wojciecha Fangora, Tadasky’ego i Victora Vasarely’ego – już 26 maja w Warszawie odbędzie się druga w 2022 roku aukcja jednego z najważniejszych cykli DESA Unicum „Sztuka Współczesna. Klasycy Awangardy po 1945”. To właśnie tutaj pod młotek trafiają znakomite kompozycje największych mistrzów sztuki powojennej, wielokrotnie osiągając rekordowe ceny. Najwyżej wycenianą pracą majowej aukcji jest praca popularnego wśród kolekcjonerów Tadeusza Kantora. Górna estymacja imponującego płótna wynosi 1,5 mln złotych. Silnie reprezentowana będzie twórczość kobieca po 1945 roku. W ofercie znajdą się aż cztery wybitne dzieła stworzone przez wielkie polskie artystki: Izabellę Gustowską, Teresę Tyszkiewicz, Ernę Rosenstein oraz Teresę Pągowską. Nie zabraknie również poszukiwanych prac Henryka Stażewskiego, Ryszarda Winiarskiego, Edwarda Dwurnika czy Edwarda Krasińskiego. Wszystkie 82 prace, stanowiące bogaty przekrój sztuki współczesnej, będzie można podziwiać na wystawie przedaukcyjnej od 18 do 26 maja w siedzibie DESA Unicum przy ul. Pięknej 1 A w Warszawie.

 „Powstawali we mnie różni ludzie, czyli ja, tylko w różnych formach. Te formy opisywały mnie, moje myślenie, moje ciało, moje widzenie” – powiedział Jan Dobkowski w rozmowie z córką Marianną Dobkowską. Jego słowa doskonale oddają klimat charakterystycznych czerwono-zielonych płócien, dla których inspiracją była biologiczna siła natury. Aż dwa z nich, namalowane w 1971 roku „Zdegustowany” oraz „Towarzyskie spotkanie” pojawią się na majowej aukcji „Sztuka Współczesna. Klasycy Awangardy po 1945”. Gdy powstawały, Dobkowski był już uznanym artystą nie tylko w Polsce. Rozgłos przyniosła mu ekspozycja w warszawskiej Galerii Współczesnej „Secesja-Secesja?” w 1968 roku, a następnie udział w paryskiej ekspozycji „Polskie malarstwo współczesne. Źródła i poszukiwania”. Sukces przypieczętowało nowojorskie Muzeum Guggenheima kupując pierwszy czerwono-zielony obraz artysty „Podwójna dziewczyna”.

Fascynacja przyrodą i naturą obecna jest również w twórczości Jana Tarasina. Jej wybitnym przykładem jest niewystawiany nigdy dotąd obraz „Przedmioty policzone” z 1977 roku, jedna z największych atrakcji majowej aukcji w DESA Unicum. Płótno przedstawia przedmioty – znaki zawieszone w nierzeczywistej przestrzeni, uporządkowane za pomocą równoległych linii, niczym „rzeczy na półkach”.

Polska jest jednym z najprężniej działających rynków sztuki op-art i abstrakcji geometrycznej na świecie, nurtu, który odmienił sztukę współczesną i na nowo zdefiniował poszukiwanie formy przez artystów-wizjonerów. Na zbliżającej się aukcji pojawią się jego największe sławy. Prezentowany obraz autorstwa jednego z ojców op-artu Victora Vasarely’ego „Tsika” powstał w latach 70. Sztuka słynnego już wówczas twórcy nabrała w tym okresie subtelnej dekoracyjności. Malarz coraz częściej eksperymentował z kolorem i rozwijał mozaikowe układy swoich kompozycji. Wyraźne stały się też poszukiwania malarskiej głębi, wyraźnie widoczne w kompozycji „Tsika”.

Magnetyzująca fala „SU 11” Wojciecha Fangora przywodzi na myśl czynność obserwowania nieba przez teleskop, podczas którego, próbując uzyskać odpowiedni obraz, oglądający wyostrza i rozmywa go. Ta znakomita praca powstała w 1972, gdy Fangor – jeden z najwybitniejszych polskich artystów, przełomowy twórca op-artu, a także miłośnik astronomii – był u szczytu swojej amerykańskiej kariery. Dwa lata wcześnie w Muzeum Guggenheima odbyła się jego indywidualna wystawa. Była to pierwsza w historii tej instytucji indywidualna ekspozycja prac artysty pochodzącego z Polski. Tytuł dzieła rozpoczynający się literami SU to oznaczenie pracowni w miejscowości Summit w stanie Nowy Jork, w którym powstała praca. Z kolei liczba 11 jest numerem porządkowym obrazów z omawianej serii.

Twórczość Vasarely’ego i Fangora została pokazana w 1965 roku na jednej z najważniejszych  wystaw nurtu op-art „The Responsive Eye” MoMA. Wziął w niej udział również Tadasky, czyli Tadasuke Kuwayama, jeden z najważniejszych twórców sztuki optycznej. Na majowej aukcji pod młotek trafi płótno „C-200” stworzone przez japońskiego malarza w roku głośnej ekspozycji. Lata 60. stanowią dla kolekcjonerów najważniejszy okres jego twórczości, a „C-200” jest jej momentem przełomowym, w którym malarz rozpoczął nowy etap poszukiwań wyobrażonej przestrzeni.

Na majowej aukcji mocno reprezentowana będzie twórczość kobieca po 1945 roku. W ofercie znajdą się prace jej najważniejszych przedstawicielek: „Ofiara I” (1989) Izabelli Gustowskiej, „Epingle en couleur” (1999) Teresy Tyszkiewicz, „Z pamiętnika” (1969) Erny Rosenstein czy „Kabaret" (1997) z cyklu „Figury Magiczne” Teresy Pągowskiej.

Najdroższą pracą aukcji majowej jest obraz Tadeusza Kantora „Zostałem porwany przez dziewczynę” z 1988 roku. Praca przynależy do cyklu „Dalej już nic”. Dużych rozmiarów płótno wyceniane jest nawet na 1,5 mln złotych. Nie zabraknie również poszukiwanych prac Henryka Stażewskiego (m.in. „Relief” z 1975 roku), Ryszarda Winiarskiego (m.in. „Obszar 69” z 1970 roku), Edwarda Krasińskiego (dyptyk „Interwencja AB” z 1980 roku) czy czterech kompozycji Edwarda Dwurnika z lat 1979 – 2018.

Zaplanowana na 26 maja aukcja „Sztuka współczesna. Klasycy awangardy po 1945 roku” jest już drugą w 2022 roku edycją jednego z najważniejszych cykli aukcyjnych organizowanych przez DESA Unicum. Pod młotek trafią tym razem 82 prace stanowiące bogaty i zróżnicowany dorobek kluczowych artystów tworzących po II wojnie światowej, poszukujących nowych form wyrazu artystycznego i definiujących na nowo sztukę współczesną. Jedną z największych atrakcji są dwie wielkoformatowe prace Jana Dobkowskiego z cieszącego się popularnością wśród kolekcjonerów cyklu dzieł czerwono-zielonych. Rarytasem kolekcjonerskim jest także niewystawiana dotąd praca Jana Tarasina z 1971 roku. Nie zabraknie również dzieł twórców z kręgu sztuki op-artu: Wojciecha Fangora z dziełem „SU 11”, Tadasky’ego z pracą „C-200” czy Victora Vasarely’ego z kompozycją „Tsika”. Silnie reprezentowana jest sztuka kobieca po 1945 roku. W ofercie znajdą się aż cztery wybitne dzieła stworzone przez głośne artystki: Izabellę Gustowską, Teresę Tyszkiewicz, Ernę Rosenstein oraz Teresę Pągowską – mówi Alicja Sznajder, koordynatorka aukcji.

Wystawa przedaukcyjna dostępna jest dla zwiedzających od 18 do 26 maja od poniedziałku do piątku w godz. 11-19, w soboty 11-16. Wstęp na ekspozycję jest bezpłatny.