Odnaleziony Matejko na wystawie

Genialne dzieło Jana Matejki, które przez lata uznawano za zaginione zobaczyć można będzie już 31 maja w Warszawie. Obraz „Święty Stanisław karcący Bolesława Śmiałego” z 1877 roku odnaleziony został 12 lat temu. Od tego czasu znajdował się w rękach prywatnych. Wartość pracy szacowana jest nawet na 7 mln złotych.

Jan Matejko przypisywał niezwykle ważną rolę świętemu Stanisławowi, patronowi Polski. Wystarczy wspomnieć, że biskup pokazuje się w chmurach na niebie w „Bitwie pod Grunwaldem”, ukończonej rok po prezentowanej pracy. Wbrew obiegowej opinii, Matejko malował nie tyle „ku pokrzepieniu serc", co z myślą o poruszeniu polskich sumień. Historia konfliktu Bolesława Śmiałego z biskupem krakowskim oraz męczeńska śmierć Stanisława i jego późniejszy kult pasowały do tego idealnie. Król popadł w konflikt z możnowładcami i biskupem z powodów do dziś przez historyków niewyjaśnionych. W 1079 roku nakazał zabicie biskupa i poćwiartowanie ciała. Wedle legendy zamordował go własnoręcznie w kościele na Skałce podczas celebracji mszy przez biskupa.

Na obrazie pokazany jest jednak moment wcześniejszy i przyczyna przyszłych, dramatycznych wydarzeń. Wedle wersji przyjętej przez malarza było nią rozwiązłe życie króla i jego cudzołożny związek z Krystyną, żoną niejakiego Mścisława. Scena rozgrywa się w królewskiej alkowie. Z lewej strony biskup wskazując palcem na niebo grozi królowi potępieniem przez Kościół. Z prawej za szkarłatną kotarą siedzi para kochanków: król ubrany w zbroję, mściwie i wzgardliwie patrzący na Stanisława, oraz uwłaczająca biskupowi swą swobodną pozą Krystyna. Schemat kompozycyjny jest lustrzanym odbiciem pierwszego „krytycznego” obrazu Matejki jakim jest  „Kazanie Skargi”. Dzieło oglądać można będzie do 10 czerwca w DESA Unicum.

Na wystawie znajdą się również wybitne dzieła uczniów Jana Matejki. To m.in. aż 3 obrazy Jacka Malczewskiego. Na jednym z nich przedstawił swoją największą muzę i kochankę, Marię Balową. Inne dzieło, na której pojawiła się sylwetka Balowej, „Orfeusz i Eurydyka” sprzedane zostało w marcu za ponad 2,8 mln zł. Dwie pozostałe prace prezentowane w DESA Unicum przedstawiają widok na podwórze przy willi domu rodziny żony artysty, Marii, w Nowym Sączu oraz późny autoportret. Kolejny uczeń mistrza, którego pracę zobaczyć można będzie na wystawie to Maurycy Gottlieb. Dzieło jest obrazem z cyklu „Natan Mędrzec”, który artysta tworzył pod koniec swego życia.

Wyjątkową rzadkością jest również portret autorstwa Władysława Ślewińskiego, przedstawiający Ludwika Kościelniaka, syna służącej Ślewińskich. To ten sam chłopiec, który pozował do najbardziej znanego arcydzieła artysty  „Sierota z Poronina”, które znajduje się w warszawskim Muzeum Narodowym. Prezentowany w DESA Unicum portret był przez lata w kolekcji Samuela Josefowitza, największego kolekcjonera Gauguina. 

Na wystawie zobaczyć można będzie również inne wybitne dzieła takich twórców jak Wojciech Weiss, Leon Wyczółkowski, Jerzy Kossak czy Jan Stanisławski. 10 czerwca o godz. 19 zostaną zlicytowane w DESA Unicum. Licytować można online, telefonicznie, przez aplikację i za pomocą zleceń stałych. Aukcja transmitowana będzie w mediach społecznościowych.

Wystawa „Sztuka Dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie”: 31 maja - 10 czerwca 2021, godz. 11-19 (poniedziałek-piątek) i godz. 11-16 (sobota), Dom Aukcyjny DESA Unicum, ul. Piękna 1A, Warszawa, wstęp wolny

Aukcja „Sztuka Dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie”: 10 czerwca 2021, godz. 19.00, Dom Aukcyjny DESA Unicum, ul. Piękna 1A, Warszawa

https://desa.pl/pl/aukcje-dziel-sztuki/sztuka-dawna-xix-wiek-modernizm-miedzywojnie-915asd222/