Świadome zakupy – jak budować zdrową relację z konsumpcją?
Zakupy to codzienność, która może być zarówno źródłem radości, jak i problemów. Świadome podejście do zakupów to sztuka balansowania między potrzebami
a zachciankami, co w dzisiejszym świecie staje się coraz bardziej istotne. Ada Jakimowicz, psycholożka i psychoterapeutka, wyjaśnia, jak zdrowo podchodzić do konsumpcji, jak rozpoznać impulsywne zakupy i jak radzić sobie z ich konsekwencjami.
Świadome zakupy – co to właściwie znaczy?
Według ekspertki, świadome zakupy to przede wszystkim wybór oparty na realnych potrzebach, a nie chwilowych emocjach. - Zakupy mogą być przyjemnością, poprawiać humor, a nawet być formą rozrywki. Kluczem jest umiar – zakupy, które są zgodne z naszymi możliwościami i wartościami, mogą być nieszkodliwe – mówi Ada Jakimowicz, psycholożka i psychoterapeutka. Jednak czasem zakupy stają się kompensacją emocjonalną lub mechanizmem radzenia sobie z trudnościami. - Kiedy sięgamy po coś, by poprawić sobie nastrój, warto zapytać, dlaczego to robimy i co tak naprawdę chcemy w ten sposób osiągnąć. – dodaje ekspertka.
Jak odróżnić potrzeby od zachcianek?
Odróżnienie prawdziwych potrzeb od impulsów wymaga chwili refleksji. Potrzeby wynikają
z logicznego myślenia, podczas gdy zachcianki opierają się na emocjach, takich jak wyobrażenia o tym, jak dana rzecz poprawi nasz wizerunek czy samopoczucie.
- Tworzenie list zakupowych jest jednym z najprostszych sposobów na uniknięcie zbędnych wydatków. Kiedy planujemy zakupy, zmniejszamy podatność na reklamy i promocje, które często zachęcają nas do impulsywnych decyzji. – zauważa Ada Jakimowicz.
Mechanizmy impulsowego kupowania i techniki kontroli
Zakupy impulsywne często wynikają z kompulsji, czyli nawykowego zachowania, które ma na celu złagodzenie emocjonalnego dyskomfortu. - Za impulsywnym kupowaniem najczęściej stoi potrzeba rekompensaty – odrzucenia, samotności, a czasem lęku. To mechanizmy bardzo indywidualne, często zakorzenione w naszych doświadczeniach z dzieciństwa – tłumaczy ekspertka.
Jak kontrolować emocje i unikać impulsywnych zakupów?
- Odroczenie decyzji – Zrób sobie przerwę między zobaczeniem produktu a jego zakupem. Czas pozwala zrozumieć, co naprawdę czujesz i dlaczego chcesz coś kupić.
- Refleksja nad emocjami – Zadaj sobie pytanie: co teraz czuję? Czy zakup rzeczywiście zaspokoi moją potrzebę, czy jest próbą chwilowego poprawienia nastroju?
- Świadoma zamiana nawyków – Kiedy rozpoznasz swoje mechanizmy, możesz zacząć je zmieniać. Od momentu myśli o zakupie do działania warto wprowadzić inny schemat, np. rozmowę z bliskim czy zajęcie się czymś kreatywnym.
Konsekwencje kompulsywnego kupowania
Zakupoholizm może prowadzić do poważnych skutków, zarówno psychologicznych, jak
i materialnych:
- Psychologiczne: Często osoby uzależnione od zakupów odczuwają wstyd, poczucie winy i obniżenie samooceny. Zakupy przestają dawać radość, a zamiast tego pogłębiają frustrację i niezadowolenie.
- Społeczne: Konflikty rodzinne, izolacja społeczna czy problemy w relacjach to częste następstwa niekontrolowanego kupowania. Osoba uzależniona może zaczynać unikać bliskich, kłamać i ukrywać wydatki, co pogłębia problemy.
- Ekonomiczne: Zadłużenie i utrata stabilności finansowej są częstymi konsekwencjami. Ludzie często nie zauważają, jak bardzo zakupy przejmują kontrolę nad ich życiem, dopóki nie znajdą się w trudnej sytuacji finansowej.

MediaMarkt i bp łączą siły: Za zakupy w MediaMarkt dostajesz bon na paliwo lub kawę

Burgerowy fenomen nie zwalnia – ponad 30% wzrostu zamówień burgerów w aplikacji Glovo

Aloha w dostawie! Lilo i Stich wracają – a z nimi na fali poké bowle
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Gwiazdy

Anna Czartoryska-Niemczycka: Mój tata czytał mi książki. Teraz nagrania z jego głosem są najpiękniejszą pamiątką po nim
Wspólne czytanie wzmacnia więzi rodzinne, rozwija u dzieci wyobraźnię, poszerza zasób słownictwa, kształtuje gust literacki i zachęca do kreatywnego spędzania czasu wolnego – uważa Anna Czartoryska-Niemczycka. Aktorka czerpie z tradycji, którą w jej domu rodzinnym szczególnie pielęgnował jej tata. Teraz ona również promuje czytelnictwo i zachęca do tego, by sięganie po lektury stało się codziennym rytuałem.
Transport
Rośnie skala agresji na polskich drogach. Problemem jest nie tylko nadmierna prędkość, ale też jazda na zderzaku

Za kilka dni zaczynają się wakacje, czyli statystycznie najniebezpieczniejszy czas na drogach. Wśród głównych przyczyn takich zdarzeń na prostych odcinkach drogi są nadmierna prędkość i jazda na zderzaku. Zarządca autostrady A4 Katowice–Kraków w ramach kampanii „Nie zderzakuj. Posłuchaj. Jedź bezpiecznie” zwraca uwagę na zjawisko agresji na polskich drogach i przypomina, że bezpieczeństwo zaczyna się od osobistych decyzji kierowcy.
Muzyka
Alicja Węgorzewska: Czuję się ambasadorką polskiej kultury. Czasami dokonuję niepopularnych wyborów, ale moje pomysły są bardzo odkrywcze

Dyrektor Warszawskiej Opery Kameralnej została uhonorowana prestiżową nagrodą ShEO Awards 2025 w kategorii „Ambasadorka polskiej kultury” i jak podkreśla, w stu procentach na nią zasłużyła. Przyznawane przez tygodnik „Wprost” wyróżnienie trafia bowiem do kobiet, które zmieniają świat, a Alicja Węgorzewska czyni to od lat, nadając polskiej kulturze operowej zupełnie nowy wymiar. Tym razem szczególne uznanie otrzymała za stworzenie i rozwijanie Festiwalu Mozart Junior. W tym roku odbywa się już jego szósta edycja.