Światowy Dzień Żywności – co się zmieniło w żywieniu?

Światowy Dzień Żywności – jak zmieniła się piramida żywieniowa na przestrzeni lat?

Wspólne działanie 150 krajów sprawia, że Światowy Dzień Żywności, który przypada na 16 października, jest jednym z najbardziej celebrowanych dni w kalendarzu ONZ. Setki wydarzeń i działań informacyjnych skupiają rządy, przedsiębiorstwa, organizacje pozarządowe, media i opinię publiczną. Promują ogólnoświatową świadomość i działanie na rzecz tych, którzy cierpią głód oraz potrzebę zapewnienia wszystkim zdrowych diet.

Stwierdzenie, że trendy i porady dotyczące zdrowego odżywiania zmieniły się w ciągu ostatniego stulecia, byłoby niedopowiedzeniem – od kilkudziesięciu lat rządy wydają dziesiątki różnych oficjalnych przewodników, dotyczących zdrowego odżywiania. W tym piramidę żywieniową, którą być może najlepiej znamy. Pytanie, czy jest to równoznaczne z tym, że się do niej stosujemy?

Zdrowa dieta kontra problem głodu na świecie

Światowy Dzień Żywności został ustanowiony po raz pierwszy w listopadzie 1979 roku. Pomysł zasugerował były węgierski minister rolnictwa i żywności dr Pal Romany. Od tego czasu dzień ten jest obchodzony przez ponad 150 krajów na całym świecie. Zwykle tematem przewodnim jest rolnictwo i inwestycje w tym w sektorze, podejmowane w celu zwiększenia produkcji żywności. Te działania w połączeniu z edukacją i promowaniem zdrowia, mogą pomóc w zwalczaniu głodu na świecie - potrzebujemy zrównoważonych systemów rolno-spożywczych, które będą w stanie wyżywić 10 miliardów ludzi do 2050 roku. O ile jednak na zdrową dietę nie mogą sobie pozwolić trzy miliardy ludzi – prawie 40% światowej populacji - równolegle na całej Ziemi rośnie problem nadwagi i otyłości*. Dzisiejszy świat stoi przed dwoma głównymi problemami. Jednym z nich jest zapewnienie zdrowej diety, której brak dotyka zarówno bogatych, jak i biednych, powodując problemy związane ze stylem życia, takie jak otyłość czy cukrzyca. Z drugiej strony pojawia się problem głodu, który prowadzi do niedożywienia, śmierci i nieprawidłowego wzrostu dzieci.

Nabiał jako ważna część zbilansowanej diety 

Są tylko 2 pokarmy spożywane przez ludzi, które są w stanie zaspokoić całe zapotrzebowanie na składniki odżywcze złożonego organizmu: mleko i jajka. Nic więc dziwnego, że mleko i przetwory mleczne stanowią doskonały wkład w zdrową dietę, wykazując odpowiednią równowagę składników odżywczych niezbędnych do zdrowego wzrostu i rozwoju. Właśnie z tej przyczyny występują we wszystkich wytycznych dotyczących talerzy żywieniowych i piramid żywieniowych, zajmując obecnie trzecią pozycję. – zauważa Ewa Polińska z MSM Mońki. Nie każdy wie, że Polska jest jednym z największych producentów mleka w Unii Europejskiej. W eksporcie produktów mleczarskich dominują sery. Największy udział w strukturze eksportu serów i twarogów, bo aż ok. 60-70%, stanowią tzw. sery żółte. W latach 2014– 2020 z Polski wywożono średnio 45% wolumenu krajowej produkcji tego asortymentu**. - Polskie sery są cenione za jakość i walory smakowe także przez krajowych konsumentów – słusznie podkreśla ekspertka z MSM Mońki. Na naszych sklepowych półkach dostępnych jest wiele rodzajów serów i produktów mleczarskich. Warto sobie w tym momencie uświadomić, że na świecie istnieje wiele miejsc, gdzie produkty mleczne są drogie w stosunku do lokalnych poziomów dochodów i są postrzegane jako żywność prestiżowa, na którą stać tylko najbogatszych.

Ewolucja piramidy żywieniowej trwa

Oprócz ruchu, podstawą obowiązujących od 2016 r. zaleceń żywieniowych, rekomendowanych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) i polski Instytut Żywności i Żywienia, są owoce i warzywa, które powinny stanowić połowę każdego posiłku w proporcji ¾ warzyw, ¼ owoców. Na liście nie ma słodyczy, które figurowały na szczycie pierwszej piramidy żywieniowej, opracowanej w 1992 przez Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA).

Zarówno polskie jak i amerykańskie piramidy żywienia są poddawane nieustannej ewaluacji. Wiąże się to przede wszystkim z aktualizowaniem wiedzy na temat tego jak pożywienie wpływa na nasze zdrowie. Sami także przykładamy do tego coraz większą wagę. Nie powtarzamy zasłyszanych, obiegowych opinii, ale staramy się obalać mity, jak np. te krążące wokół jedzenia żółtego sera. -  Na szczęście coraz więcej osób zdaje sobie sprawę, że pewna ilość zdrowych tłuszczów jest organizmowi po prostu potrzebna, w związku z czym ser żółty można spożywać systematycznie, ale z umiarem. – wyjaśnia Ewa Polińska. Zwłaszcza, że wiele witamin i minerałów rozpuszcza się właśnie w tłuszczach. Mając świadomość tego jakie pokarmy nam służą, a czego warto unikać i stosując się do tego w praktyce, zyskamy przede wszystkim zdrowie.

Doceniajmy to, że mamy dostęp do tak wielu wartościowych produktów i jedzmy świadomie nie tylko podczas Światowego Dnia Żywności.

* http://www.fao.org/home/en

** https://www.pb.pl/sery-dominuja-w-eksporcie-produktow-mleczarskich-1122974