Coraz więcej dzieci z otyłością – co możemy zrobić?
24 października obchodzimy Światowy Dzień Walki z Otyłością. Jest to dobra okazja, aby zastanowić się nad nawykami żywieniowymi swojej rodziny, a w szczególności najmłodszych jej członków. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podaje, że polskie dzieci tyją najszybciej w Europie – co czwarty uczeń ma problem z nadwagą[1].
Problem otyłości występuje już nie tylko u dorosłych, ale nawet u małych dzieci. W Polsce z nadwagą borykają się coraz częściej dzieci od 1. do 3. roku życia. Dostępne badania wskazują, że około 17,9% niemowląt i 23,1% w wieku 13-36 miesięcy osiąga za dużą masę ciała[2]. — Dlatego, tak bardzo ważne jest, aby zadbać o odpowiednią dietę już w okresie ciąży i prawidłowy przyrost masy ciała malucha w okresie niemowlęcym, aby zapobiec ewentualnym trudnościom w jego dalszym życiu — mówi Karolina Łukaszewicz, ekspert programu edukacyjnego „1000 dni dla zdrowia”.
Czym jest otyłość dziecięca?
Od kilku lat otyłość traktowana jest jako jedna z poważniejszych chorób cywilizacyjnych. Często rodzice nie są świadomi, jakie zagrożenia i problemy zdrowotne niesie ona ze sobą. Nadmierna ilość tkanki tłuszczowej wpływa negatywnie nie tylko na samopoczucie dziecka, ale przede wszystkim skutkuje poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Wśród nich wymienia się m.in.: choroby układu sercowo-naczyniowego, cukrzycę typu 2, nadciśnienie tętnicze, choroby układu oddechowego[3], a także z powodu stygmatyzacji przez rówieśników, zwiększa się ryzyko zachorowania na depresję lub zaburzenia lękowe w dorosłym życiu[4]. Aby sprawdzić stan odżywienia, stosuje się wskaźnik BMI (Body Max Index). Dzięki temu współczynnikowi można obliczyć, czy masa ciała dziecka jest prawidłowa lub z jakim stopniem otyłości lub nadwagi się zmaga.
Co powoduje chorobę?
Szczególny problem z nadprogramowymi kilogramami tkanki tłuszczowej pojawia się w krajach o wysokim wskaźniku rozwoju społecznego. Poprawa sytuacji materialnej, wpływ reklam na nieodpowiednie nawyki żywieniowe, częste korzystanie z dostępnych środków transportu, bierne spędzanie wolnego czasu oraz przetworzona żywność to czynniki, które przekładają się na wysoką liczbę otyłych dzieci i dorosłych[5].
Dodatkowo niedożywienie lub niewłaściwa dieta w okresie ciąży, może prowadzić do otyłości dziecka w przyszłości[6]. Dlaczego tak się dzieje? Ubogie i mało urozmaicone menu matki może nie dostarczać niezbędnych składników odżywczych, składników mineralnych i witamin. Rozwijający się płód dostosowuje się do niekorzystnych warunków — przyzwyczajony metabolizm do niedoboru pokarmu, w dorosłym życiu nieradzi sobie z zasobem dostarczanej mu energii. Powoduje to nadmierne odkładnie tkanki tłuszczowej, co w konsekwencji prowadzi do nadwagi lub otyłości[7].
Natomiast za wysokie BMI kobiety w ciąży powoduje, że dziecko otrzymuje zbyt dużą ilość energii już w okresie prenatalnym i gromadzi tkankę tłuszczową. Jest to niebezpieczne dla jego zdrowia, ponieważ może powodować rozwój szeregu problemów zdrowotnych, a przede wszystkim otyłości w jego dorosłym życiu. Zachowanie zdrowej, urozmaiconej diety podczas ciąży – bogatej w niezbędne składniki odżywcze – jest inwestycją w zdrowie potomka[8].
1000 pierwszych dni życia, już od poczęcia to istotny okres kształtowania się nawyków żywieniowych, które mogą zaważyć na zdrowiu dziecka w przyszłości. W tym okresie to dorosły decyduje co dziecko zje, zaś dziecko ile zje. Polscy eksperci i Światowa Organizacja Zdrowia zalecają, by w jadłospisie niemowląt unikać dodawania cukru, którego nadmiar powoduje odkładanie się tkanki tłuszczowej oraz częstszą utratę apetytu na bardziej pełnowartościowe posiłki, co w konsekwencji może przełożyć się na niższą podaż składników odżywczych- w tym niezbędnych witamin i składników mineralnych potrzebnych do rozwoju. Badania pokazują, że w Polsce aż 75% dzieci w wieku od 1. do 3. roku życia spożywa zbyt dużo cukru, a słodkie przekąski otrzymują już pięciomiesięczne maluchy[9]. Warto też pamiętać, że podawanie dziecku produktów (słodkich lub słonych) determinuje jego upodobania i preferencje smakowe.
Jak pomóc?
W przypadku problemów z otyłością niezbędna jest pomoc specjalisty, wprowadzenie odpowiedniej diety i nauczenie dziecka poprawnych zachowań żywieniowych. Warto się zwrócić do lekarza pediatry, który zleci podstawowe badania oraz pomoże zapoznać się z zasadami prawidłowego żywienia dzieci.
— Na stronie ogólnopolskiego programu edukacyjnego „1000 pierwszych dni dla zdrowia”: www.1000dni.pl znajdują się porady ekspertów na temat odpowiedniego żywienia na etapie ciąży, karmienia piersią oraz rozszerzania diety i prawidłowego odżywiania dziecka do 3. roku życia. Na stronie znajdują się także poradniki, przygotowane przez specjalistów, lekarzy i dietetyków, które z pewnością dostarczą cennej wiedzy — dodaje Karolina Łukaszewicz, ekspert programu edukacyjnego „1000 dni dla zdrowia”.
[1] M. Brzeziński, P. Metelska, B. Sutkowska, Obesity in Poland – Public Health Activities, „Eurohealth”,
2019, s. 23.
[2] https://www.fundacjanutricia.pl/documents/publications/STUDY-REPORT-in-English-2.pdf
[3] https://www.who.int/dietphysicalactivity/childhood_consequences/en/
[4] Harrist AW, Swindle TM, Hubbs-Tait L, Topham GL, Shriver LH, Page MC, he Social and Emotional Lives of Overweight, Obese, and Severely Obese Children, Child Dev. 2016 Sep;87(5):1564-80. doi: 10.1111/cdev.12548.
[5] https://imid.med.pl/images/do-pobrania/KonferencjaIMiD_Czy_to_prawda_ze_w_Polsce_jest_coraz_wiecej_otylych_dzieci.pdf
[6] Horvath A., Dziechciarz P., „Wczesne programowanie metaboliczne”, Szkoła Pediatrii vol. 17, no 5.
[7] Ibid.
[8] Ibid.
[9] Weker H. i wsp.: Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku od 5. do 36. miesiąca życia w Polsce, Instytut Matki i Dziecka, 2016.

Szyna CPM – nowoczesne wsparcie w rehabilitacji po przebytej operacji kolana i biodra

Zdrowie zaczyna się od profilaktyki: Samoleczenie fundamentem nowoczesnej polityki zdrowotnej UE

Cena zaniedbania – ile naprawdę kosztuje brak skutecznej terapii ran?
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Psychologia

Qczaj: Moja siostra przeszła załamanie psychiczne. Dźwigamy na swoich barkach bardzo dużo i czasami po prostu nie mamy już siły
Trener przeżył niedawno prawdziwe chwile grozy po tym, gdy jego siostra trafiła do szpitala. Mimo że jest już dorosła, to nadal czuje się za nią odpowiedzialny, tak samo jak wtedy, kiedy opiekował się nią po wyjeździe mamy do USA. Jednocześnie Qczaj apeluje do tych, którzy zmagają się z jakimś kryzysem psychicznym, by nie wstydzili się mówić o swoich problemach i mieli odwagę prosić o pomoc. Dzięki temu można zapobiec tragedii.
Konsument
Otyłość i niedożywienie u seniorów często idą w parze. Źródłem problemu często tańsza, wysokoprzetworzona żywność

Niemal 64 proc. osób między 65. a 74. rokiem życia ma nadmierną masę ciała. Co piąty senior cierpi z powodu niedożywienia. Szczególną sytuacją jest taka, w której osoba starsza jest otyła, ale jednocześnie niedożywiona jakościowo. U źródeł problemów żywieniowych leżą z jednej strony mechanizmy związane z fizjologią starzenia się oraz różne choroby towarzyszące, a z drugiej – czynniki ekonomiczne i psychologiczne, takie jak samotność czy brak wystarczających środków. Eksperci zwracają uwagę na to, że ważne jest edukowanie i aktywizowanie seniorów, ponieważ zarówno otyłość, jak i niedożywienie prowadzą do poważnych konsekwencji zdrowotnych.
Gwiazdy
Anna Powierza: Mimo wyniku wyborów prezydenckich z czasem będzie mniej podziałów w społeczeństwie. Chciałabym pierwszej damy, która stoi po stronie kobiet

Aktorka nie dziwi się, że wynik wyborów prezydenckich budzi tak ogromne emocje, bo przecież niemal równej połowie głosujących niezwykle trudno pogodzić się z tym, że nie wygrał właśnie ich faworyt. Eksperci zastanawiają się, jak będzie teraz wyglądał polityczny krajobraz, rządzący już podejmują pewne kroki, a Anna Powierza chce wierzyć, że nowy lokator Pałacu Prezydenckiego sprosta wyzwaniu i udowodni, że głos oddany na niego nie został zmarnowany. Na wysokości zadania powinna także stanąć jego żona.