80 proc. kobiet z rakiem jajnika dowiaduje się o chorobie w późnym stadium nowotworu

Rak jajnika diagnozowany jest co roku u 3.5 tys. Polek. Pierwsze symptomy nie są charakterystyczne, dlatego rozpoznanie zwykle następuje w późnym stadium choroby. Wczesne rozpoznanie choroby znacznie ułatwia leczenie, dlatego w przypadku jakichkolwiek podejrzeń należy niezwłocznie udać się do ginekologa. Podstawą diagnostyki są badania ginekologiczne i ultrasonograficzne. Dodatkowo u kobiet z grupy ryzyka oznacza się stężenie markerów nowotworowych.

Każdego roku rak jajnika jest diagnozowany u 250 tys. kobiet, w tym 3,5 tys. Polek, i odpowiada za 140 tys. zgonów. Nowotwór występuje najczęściej u pań w okresie pomenopauzalnym, choć chorują na niego również kobiety młodsze. Pierwsze symptomy nie są charakterystyczne, dlatego rozpoznanie następuje w późnym stadium nawet w 80 proc. przypadków.

  – Objawy raka jajnika imitują symptomy dolegliwości przewodu pokarmowego. Są to wzdęcia, czasami nudności, kłopoty z wypróżnieniem. I to są bardzo wczesne objawy, które w ogóle nie sugerują tego, że możemy mieć do czynienia z rakiem jajnika – mówi agencji informacyjnej Newseria Lifestyle prof. dr hab. n. med. Beata Śpiewankiewicz, kierownik Kliniki Ginekologii Onkologicznej Centrum Onkologii-Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie.

Oprócz objawów ze strony przewodu pokarmowego pojawia się także przewlekła słabość oraz ból w dolnym odcinku kręgosłupa. W zaawansowanych stadiach mogą pojawić się kłopoty z oddawaniem moczu, a także wodobrzusze, czyli zbieranie się płynu w jamie otrzewnowej.
W przypadku jakichkolwiek symptomów, które mogą nasuwać podejrzenia raka jajnika, konieczna jest natychmiastowa wizyta w gabinecie ginekologicznym. Szybka diagnoza znacznie poprawia szanse na wyleczenie – 90 proc. kobiet, u których nowotwór zostanie rozpoznany we wczesnym stadium, przeżywa ponad 5 lat od momentu diagnozy.

 – Profilaktyka raka jajnika to badania ginekologiczne i ultrasonograficzne. Podstawą jest zawsze badanie ginekologiczne, ponieważ żadna najlepsza ultrasonografia nie zastąpi badania dwuręcznego. USG jest badaniem pomocniczym, które może pomóc w ukierunkowaniu dalszej diagnostyki albo w tak zwanym ustaleniu przedoperacyjnego rozpoznania – tłumaczy Beata Śpiewankiewicz.

W badaniach przesiewowych w kierunku raka jajnika wykorzystuje się również oznaczanie markerów, czyli substancji, których stężenie wzrasta w przebiegu procesu nowotworowego. Do niedawna w tym celu badano jedynie marker Ca125, jednak u niektórych pacjentek cierpiących na nowotwór jajnika jego wartość pozostaje prawidłowa. Co więcej parametr ten może być podwyższony również u kobiet cierpiących na endometriozę i mięśniaki macicy.

 – W tej chwili poszukuje się nowych markerów, bardziej specyficznych dla raka jajnika. Teraz mamy możliwość oznaczenia HE4. To też nie jest marker stuprocentowo skuteczny, natomiast w połączeniu z markerem Ca125 tworzy test ROMA, który lepiej selekcjonuje pacjentki z guzami jajników – dodaje profesor.

Badanie markera HE4 wykorzystuje się nie tylko w diagnostyce, lecz także w monitorowania postępów choroby (lub zdrowienia) oraz nawrotów nowotworu.