Mówi: | prof. Piotr Socha |
Funkcja: | zastępca kierownika Kliniki Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii w Centrum Zdrowia Dziecka |
Zmian w organizmie spowodowanych błędami żywieniowymi w okresie niemowlęcym nie da się odwrócić. Mogą one powodować otyłość
Prawidłowe odżywianie w pierwszym 1000 dni życia dziecka zmniejsza ryzyko wystąpienia wielu chorób cywilizacyjnych, m.in. cukrzycy i otyłości. Odpowiednia podaż składników odżywczych wpływa bowiem na kształtowanie metabolizmu dziecka. Skutków większości błędów żywieniowych popełnionych w okresie płodowym i niemowlęcym nie da się odwrócić w wieku dorosłym, dlatego tak ważne jest, by zapewnić najmłodszym odpowiedni i bezpieczny sposób żywienia.
Każdy organizm ludzki przechodzi tzw. okresy krytyczne z punktu widzenia budowy tkanek i narządów. Są to: okres życia płodowego oraz niemowlęctwa. Organizm dziecka rozwija się wówczas bardzo szybko i intensywnie, jest też szczególnie wrażliwy na niedobór lub nadmiar podstawowych składników odżywczych. Już podczas ciąży ważna jest zdrowa i urozmaicona dieta kobiety.
Od urodzenia przez pierwszych 6 miesięcy życia dziecka wyłączne karmienie piersią to najlepszy, najbezpieczniejszy i najbardziej odpowiedni dla organizmu dziecka sposób żywienia. Powinniśmy dostarczać dziecku odpowiednią dla jego wieku i potrzeb bezpieczną żywność również w okresie, w którym wprowadzamy do jego diety kolejne produkty, inne niż mleko mamy. Nieodpowiednia podaż tych substancji może trwale zmienić metabolizm dziecka –przyspieszyć lub zwolnić niektóre procesy metaboliczne. To z kolei może wpłynąć na jakość życia dziecka w późniejszych latach.
– Substancje odżywcze, oddziałując na szybko rozwijające się narządy i tkanki, kształtują ich późniejszą funkcję i rozwój zmian. Zmian, które zaszły w tym okresie, nie potrafimy odwrócić w wieku późniejszym – mówi agencji informacyjnej Newseria Lifestyle prof. Piotr Socha, zastępca kierownika Kliniki Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii w Centrum Zdrowia Dziecka.
Zdaniem naukowców prawidłowe odżywianie w pierwszym 1000 dni życia ma znacznie większy wpływ na funkcjonowanie organizmu niż predyspozycje genetyczne. Zależność między żywieniem dziecka a jego zdrowiem w przyszłości lekarze określają terminem programowania żywieniowego. Prawidłowe odżywianie organizmu w okresie krytycznym ma krótkofalowe i długofalowe skutki. Te pierwsze to m.in. odpowiedni przyrost masy ciała oraz właściwy stopień odżywienia organizmu. Skutki długofalowe to zmniejszenie ryzyka wystąpienia otyłości, cukrzycy typu 2, chorób nowotworowych i układu krążenia, a także prawidłowy rozwój układu nerwowego i kostnego.
– Niektóre składniki odżywcze mają szczególne znaczenie dla rozwoju niemowlęcia, tak jak np. kwas DHA. Niektóre składniki w nadmiarze wydają się wykazywać efekt niekorzystny. Na przykład nadmiar białka może być niekorzystny i może skutkować ryzykiem rozwoju otyłości w wieku późniejszym – mówi prof. Piotr Socha.
Na etapie rozszerzania diety dziecka opiekunowie powinni także zwracać szczególną uwagę na jakość i bezpieczeństwo żywności, którą mu podają. Delikatny organizm dziecka jest bardziej wrażliwy na działanie zanieczyszczeń i substancji dodatkowych w żywności. Dla rodziców znaczenie powinien mieć skład, jakość i pochodzenie konkretnych produktów oraz surowców użytych do ich produkcji. W okresie pierwszych 1000 dni życia dziecka kształtują się ponadto jego późniejsze nawyki żywieniowe, które również wpływają na jakość życia w przyszłości.
– Niemowlę i małe dziecko zaczynają sobie wyrabiać pewne preferencje do smaków, np. smaku słodkiego, słonego, jeśli polubi słodkie czy słone potrawy, to bardzo trudno będzie zmienić te przyzwyczajenia w późniejszym wieku – mówi prof. Piotr Socha.
Zdaniem ekspertów w dorosłym życiu bardzo trudne jest wyeliminowanie złych nawyków żywieniowych i również niemożliwe jest przeprogramowanie metabolizmu organizmu. Nie można w późniejszym wieku wyeliminować przyczyn tych chorób, które wynikają z błędów żywieniowych popełnionych przez rodziców w najwcześniejszym okresie życia dziecka.
Układ pokarmowy dziecka w pierwszych latach życia, tak jak cały jego organizm, jest nie w pełni dojrzały. O wiele silniej reaguje na nadmiar i niedobór składników odżywczych, a także na potencjalne zanieczyszczenia zawarte w żywności.
Do pobrania
Czytaj także
- 2025-01-03: Jedna trzecia pacjentów jest niedożywiona przy przyjęciu do szpitala. Od tego w dużej mierze zależą rokowania
- 2024-10-15: Agata Młynarska: Moim bliskim daję w prezencie pakiety na badania, a z przyjaciółkami umawiam się na mammografię
- 2024-11-15: Polska z planem zmian w edukacji na następne 10 lat. Szkoły będą uczyć lepszego wykorzystania narzędzi cyfrowych
- 2024-10-01: Pozytywne doświadczenia w podróży mogą poprawić kondycję fizyczną i psychiczną. Naukowcy zbadali to za pomocą teorii fizyki
- 2024-08-26: Mateusz Gessler: Jako „Halo tu Polsat” nie mamy konkurencji, jesteśmy najlepsi. U nas są najlepsze pary prowadzących i mamy najlepszych kucharzy
- 2024-08-07: Odpowiednio skomponowany jadłospis zwiększa efektywność treningów. Sportowcy amatorzy zapominają o warzywach i owocach
- 2024-07-01: Nawyki żywieniowe z dzieciństwa przekładają się na ryzyko otyłości w dorosłym życiu. Naukowcy zbadali wpływ podawanych dzieciom napojów
- 2024-06-26: Polacy pokochali diety pudełkowe. Inspekcja handlowa sprawdza jakość dań, ich składy i oznakowanie
- 2024-04-11: Katarzyna Cichopek i Maciej Kurzajewski: Regularne badania profilaktyczne stawiamy sobie za punkt honoru. Chcemy być zdrowi i aktywni
- 2024-04-18: Prawie 60 proc. Polaków podejmowało próby odchudzania. U większości efekty były krótkotrwałe i powodowały problemy zdrowotne
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Media
Jakub Rzeźniczak: Z szacunku dla żony odmówiłem udziału w „Tańcu z gwiazdami”. Do programu „Mówię Wam” nie pójdę ze względu na prowadzącego
Nie tylko producenci TVN-u chcieli widzieć w swoim formacie Jakuba Rzeźniczaka. Walczył o niego również Polsat, proponując mu udział w nowej edycji „Tańca z gwiazdami”. Były piłkarz nie wystąpi jednak na parkiecie, bo jak podkreśla, w tym momencie nie czułby się komfortowo w tym programie. Nie chce bowiem prowokować dwuznacznych sytuacji i dostarczać swojej żonie powodów do niepokoju czy zazdrości.
Konsument
Będzie ubywać mięsa na stołach Polaków. Eksperci radzą ograniczyć spożycie nawet o dwie trzecie
Produkcja zwierzęca nie zniknie, ale będzie musiała zostać ograniczona – oceniają eksperci rynku żywności i podkreślają, że przemawiają za tym zarówno względy zdrowotne, jak i środowiskowe. Obecnie przeciętny Polak zjada ok. 75 kg mięsa rocznie, a wskazywana przez dietetyków zdrowa granica to ok. 20–25 kg.
Podróże
Radosław Majdan: W ferie jedziemy z chłopcami w góry. Nie umiem jeździć na nartach i nie ciągnie mnie na stok
W przerwie między nagraniami do różnych projektów telewizyjnych i internetowych były piłkarz, a obecnie komentator sportowy wybiera się na odpoczynek. W planach są dwa kierunki: najpierw zagraniczny kurort narciarski, a później jakieś egzotyczne miejsce. Radosław Majdan zaznacza jednak, że sam nie potrafi jeździć na nartach, bo jako zawodowy sportowiec miał zapisane w kontrakcie, że nie może ryzykować na stoku. Ten wyjazd organizuje jednak z myślą o synach i ma nadzieję, że najmłodszy Heniu też szybko połknie bakcyla jak jego bracia.