Mówi: | prof. Piotr Socha |
Funkcja: | zastępca kierownika Kliniki Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii w Centrum Zdrowia Dziecka |
Zmian w organizmie spowodowanych błędami żywieniowymi w okresie niemowlęcym nie da się odwrócić. Mogą one powodować otyłość
Prawidłowe odżywianie w pierwszym 1000 dni życia dziecka zmniejsza ryzyko wystąpienia wielu chorób cywilizacyjnych, m.in. cukrzycy i otyłości. Odpowiednia podaż składników odżywczych wpływa bowiem na kształtowanie metabolizmu dziecka. Skutków większości błędów żywieniowych popełnionych w okresie płodowym i niemowlęcym nie da się odwrócić w wieku dorosłym, dlatego tak ważne jest, by zapewnić najmłodszym odpowiedni i bezpieczny sposób żywienia.
Każdy organizm ludzki przechodzi tzw. okresy krytyczne z punktu widzenia budowy tkanek i narządów. Są to: okres życia płodowego oraz niemowlęctwa. Organizm dziecka rozwija się wówczas bardzo szybko i intensywnie, jest też szczególnie wrażliwy na niedobór lub nadmiar podstawowych składników odżywczych. Już podczas ciąży ważna jest zdrowa i urozmaicona dieta kobiety.
Od urodzenia przez pierwszych 6 miesięcy życia dziecka wyłączne karmienie piersią to najlepszy, najbezpieczniejszy i najbardziej odpowiedni dla organizmu dziecka sposób żywienia. Powinniśmy dostarczać dziecku odpowiednią dla jego wieku i potrzeb bezpieczną żywność również w okresie, w którym wprowadzamy do jego diety kolejne produkty, inne niż mleko mamy. Nieodpowiednia podaż tych substancji może trwale zmienić metabolizm dziecka –przyspieszyć lub zwolnić niektóre procesy metaboliczne. To z kolei może wpłynąć na jakość życia dziecka w późniejszych latach.
– Substancje odżywcze, oddziałując na szybko rozwijające się narządy i tkanki, kształtują ich późniejszą funkcję i rozwój zmian. Zmian, które zaszły w tym okresie, nie potrafimy odwrócić w wieku późniejszym – mówi agencji informacyjnej Newseria Lifestyle prof. Piotr Socha, zastępca kierownika Kliniki Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii w Centrum Zdrowia Dziecka.
Zdaniem naukowców prawidłowe odżywianie w pierwszym 1000 dni życia ma znacznie większy wpływ na funkcjonowanie organizmu niż predyspozycje genetyczne. Zależność między żywieniem dziecka a jego zdrowiem w przyszłości lekarze określają terminem programowania żywieniowego. Prawidłowe odżywianie organizmu w okresie krytycznym ma krótkofalowe i długofalowe skutki. Te pierwsze to m.in. odpowiedni przyrost masy ciała oraz właściwy stopień odżywienia organizmu. Skutki długofalowe to zmniejszenie ryzyka wystąpienia otyłości, cukrzycy typu 2, chorób nowotworowych i układu krążenia, a także prawidłowy rozwój układu nerwowego i kostnego.
– Niektóre składniki odżywcze mają szczególne znaczenie dla rozwoju niemowlęcia, tak jak np. kwas DHA. Niektóre składniki w nadmiarze wydają się wykazywać efekt niekorzystny. Na przykład nadmiar białka może być niekorzystny i może skutkować ryzykiem rozwoju otyłości w wieku późniejszym – mówi prof. Piotr Socha.
Na etapie rozszerzania diety dziecka opiekunowie powinni także zwracać szczególną uwagę na jakość i bezpieczeństwo żywności, którą mu podają. Delikatny organizm dziecka jest bardziej wrażliwy na działanie zanieczyszczeń i substancji dodatkowych w żywności. Dla rodziców znaczenie powinien mieć skład, jakość i pochodzenie konkretnych produktów oraz surowców użytych do ich produkcji. W okresie pierwszych 1000 dni życia dziecka kształtują się ponadto jego późniejsze nawyki żywieniowe, które również wpływają na jakość życia w przyszłości.
– Niemowlę i małe dziecko zaczynają sobie wyrabiać pewne preferencje do smaków, np. smaku słodkiego, słonego, jeśli polubi słodkie czy słone potrawy, to bardzo trudno będzie zmienić te przyzwyczajenia w późniejszym wieku – mówi prof. Piotr Socha.
Zdaniem ekspertów w dorosłym życiu bardzo trudne jest wyeliminowanie złych nawyków żywieniowych i również niemożliwe jest przeprogramowanie metabolizmu organizmu. Nie można w późniejszym wieku wyeliminować przyczyn tych chorób, które wynikają z błędów żywieniowych popełnionych przez rodziców w najwcześniejszym okresie życia dziecka.
Układ pokarmowy dziecka w pierwszych latach życia, tak jak cały jego organizm, jest nie w pełni dojrzały. O wiele silniej reaguje na nadmiar i niedobór składników odżywczych, a także na potencjalne zanieczyszczenia zawarte w żywności.
Do pobrania
Czytaj także
- 2025-04-22: Sylwia Bomba: Stosuję zasadę żywieniową 80/20. Raz w tygodniu jem z córką kebaba i organizm wybacza mi to
- 2025-03-18: Sylwia Bomba: W liceum nikt nie miał odwagi prosto w oczy nazwać mnie grubasem. Ale jak szłam korytarzem, to czułam śmiechy za moimi plecami
- 2025-03-10: Sylwia Bomba: Przez 10 lat odchudzałam się bezskutecznie. Potrafiłam codziennie biegać 15 km albo w ogóle nie jeść
- 2025-03-05: Nawet 35 proc. Polaków może się zmagać z insulinoopornością. Sygnałami alarmowymi są nagły wzrost wagi ciała, senność i napady głodu
- 2025-03-14: Przybywa osób biorących leki dla chorych na cukrzycę, aby szybciej schudnąć. To rozwiązanie niekorzystne dla zdrowia
- 2025-01-03: Jedna trzecia pacjentów jest niedożywiona przy przyjęciu do szpitala. Od tego w dużej mierze zależą rokowania
- 2024-10-15: Agata Młynarska: Moim bliskim daję w prezencie pakiety na badania, a z przyjaciółkami umawiam się na mammografię
- 2024-11-15: Polska z planem zmian w edukacji na następne 10 lat. Szkoły będą uczyć lepszego wykorzystania narzędzi cyfrowych
- 2025-03-07: Prawidłowe odżywianie ma największy wpływ na zdrowie i długość życia. Niewiele osób stosuje odpowiednią dietę
- 2024-10-01: Pozytywne doświadczenia w podróży mogą poprawić kondycję fizyczną i psychiczną. Naukowcy zbadali to za pomocą teorii fizyki
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Psychologia

Qczaj: Moja siostra przeszła załamanie psychiczne. Dźwigamy na swoich barkach bardzo dużo i czasami po prostu nie mamy już siły
Trener przeżył niedawno prawdziwe chwile grozy po tym, gdy jego siostra trafiła do szpitala. Mimo że jest już dorosła, to nadal czuje się za nią odpowiedzialny, tak samo jak wtedy, kiedy opiekował się nią po wyjeździe mamy do USA. Jednocześnie Qczaj apeluje do tych, którzy zmagają się z jakimś kryzysem psychicznym, by nie wstydzili się mówić o swoich problemach i mieli odwagę prosić o pomoc. Dzięki temu można zapobiec tragedii.
Konsument
Otyłość i niedożywienie u seniorów często idą w parze. Źródłem problemu często tańsza, wysokoprzetworzona żywność

Niemal 64 proc. osób między 65. a 74. rokiem życia ma nadmierną masę ciała. Co piąty senior cierpi z powodu niedożywienia. Szczególną sytuacją jest taka, w której osoba starsza jest otyła, ale jednocześnie niedożywiona jakościowo. U źródeł problemów żywieniowych leżą z jednej strony mechanizmy związane z fizjologią starzenia się oraz różne choroby towarzyszące, a z drugiej – czynniki ekonomiczne i psychologiczne, takie jak samotność czy brak wystarczających środków. Eksperci zwracają uwagę na to, że ważne jest edukowanie i aktywizowanie seniorów, ponieważ zarówno otyłość, jak i niedożywienie prowadzą do poważnych konsekwencji zdrowotnych.
Gwiazdy
Anna Powierza: Mimo wyniku wyborów prezydenckich z czasem będzie mniej podziałów w społeczeństwie. Chciałabym pierwszej damy, która stoi po stronie kobiet

Aktorka nie dziwi się, że wynik wyborów prezydenckich budzi tak ogromne emocje, bo przecież niemal równej połowie głosujących niezwykle trudno pogodzić się z tym, że nie wygrał właśnie ich faworyt. Eksperci zastanawiają się, jak będzie teraz wyglądał polityczny krajobraz, rządzący już podejmują pewne kroki, a Anna Powierza chce wierzyć, że nowy lokator Pałacu Prezydenckiego sprosta wyzwaniu i udowodni, że głos oddany na niego nie został zmarnowany. Na wysokości zadania powinna także stanąć jego żona.