Mówi: | dr Janusz Meder |
Funkcja: | prezes Polskiej Unii Onkologii |
Nawet 30–40 proc. nowotworów można uniknąć. Wystarczy dbałość o zdrowie i regularne badania
Rak najczęściej diagnozowany jest u osób w średnim i starszym wieku. Jednak zmiany w komórkach, które prowadzą do nowotworu pojawiają się znacznie wcześniej. Lekarze podkreślają, że już w młodości można mieć wpływ na to, czy i w jakim kierunku dana choroba się rozwinie. Połowy zachorowań na nowotwory można uniknąć dzięki stosowaniu się do wskazówek zawartych w „Europejskim kodeksie walki z rakiem”. Przede wszystkim trzeba postawić na zdrowy styl życia, zbilansowaną dietę, aktywność fizyczną i regularne badania.
Na raka może zachorować każdy, a ryzyko dodatkowo zwiększają nie tylko obciążenia genetyczne, lecz także niewłaściwy styl życia.
– Od 30 do 40 proc. nowotworów można by uniknąć, gdyby ludzie chcieli zmienić swoje złe nawyki i przyzwyczajenia. Gdyby zdecydowali się zmienić swój tryb życia, inaczej się odżywiali, byli stale aktywni fizycznie, walczyli z otyłością. Już od małego uczy się dzieci, żeby nie unikały zajęć wychowania fizycznego, żeby dieta była bogata w warzywa, owoce, żeby jeść mniej czerwonego mięsa, unikać cukru, soli i fast foodów – mówi agencji informacyjnej Newseria Lifestyle dr Janusz Meder, prezes Polskiej Unii Onkologii.
Zdrowy styl życia to jedno. Ważne jest także regularne wykonywanie odpowiednich badań profilaktycznych. Lekarze przestrzegają, by nie bagatelizować nawet najdrobniejszych objawów. W momencie, kiedy dzieje się coś niepokojącego, natychmiast trzeba skonsultować się ze specjalistą.
– Nasz organizm daje jasne sygnały, które łatwo jest spostrzec. Jeśli podczas mycia zauważamy jakiś guzek, którego do tej pory nie było, czy kobieta w piersi, czy mężczyzna, myjąc się, widzi nagle, że jego jądro się powiększyło, kiedy pewne znamiona zaczynają wykazywać aktywność, zmieniają swój kształt i barwę, szczególnie na ciemną, kiedy krew występuje w naturalnych wydzielinach człowieka, czy przy odkrztuszaniu, czy w stolcu, czy w moczu – to wszystko może być pewnym sygnałem, ale nie popadajmy w panikę, to nie musi być nowotwór – tłumaczy dr Janusz Meder.
Lekarze zachęcają do stosowania złotej zasady 2–3 tygodni.
– Jeżeli dolegliwości i objawy nie ulegają zmniejszeniu, wycofaniu się pod wpływem leczenia przeciwzapalnego, objawowego czy zastosowania jednego antybiotyku, to wpierw należy rozpoznać, czy to nie jest nowotwór, a potem zajmować się diagnozowaniem innych chorób. Nie wolno przegapić tego momentu, kiedy wczesne objawy mogą sugerować, że trzeba poszerzyć diagnostykę – wyjaśnia dr Janusz Meder.
Wszystkie nowotwory powstają wskutek mutacji, czyli zmian DNA w komórkach ciała. Komórki rozrastają się w niekontrolowany sposób, powodując guzy, które mogą się rozsiać do różnych organów.
– Dzięki bezpłatnemu dostępowi do badań takich jak mammografia, cytologia czy kolonoskopia, można wcześnie wykryć nowotwór, a nawet stan przedrakowy. Warto też raz w roku robić sobie morfologię krwi, przynajmniej raz na dwa lata USG całej jamy brzusznej czy ewentualnie miejsc, gdzie mogą się powiększać węzły chłonne, czyli na szyi, pod pachami i w pachwinach. Proste badanie, stosunkowo mało kosztowne i przede wszystkim nieinwazyjne i nieszkodzące naszemu zdrowiu – mówi dr Janusz Meder.
Z danych epidemiologicznych wynika, że w przeciągu najbliższych 15 lat na świecie nastąpi podwojenie liczby nowych zachorowań na nowotwory. Obecnie rak jest przyczyną zgonu co piątego Polaka, dlatego tak niezbędna jest prewencja, profilaktyka i edukacja.
– Warto wejść na stronę internetową „Europejskiego kodeksu walki z rakiem”. Tam jest 12 punktów, które pokazują, co dla siebie możemy zrobić, żeby zmniejszyć prawdopodobieństwo zachorowania na nowotwory. Okazuje się, że to są bardzo proste mechanizmy, tylko musimy sami chcieć zastosować się do tych przykazań. Potem jest mniej dramatów, mniej problemów, unikamy sytuacji, w których nie możemy mieć zastosowanego leczenia ratującego nasze życie – mówi dr Janusz Meder.
Dr Janusz Meder podkreśla, że 70 proc. pacjentów zgłasza się do lekarza dopiero w zaawansowanym stadium nowotworowym. W takiej sytuacji często na leczenie jest już za późno.
Czytaj także
- 2025-06-05: Polacy leczą samodzielnie ponad połowę lekkich dolegliwości zdrowotnych. Jesteśmy liderem UE
- 2025-06-18: Konieczna większa edukacja na temat dbania o zdrowie i dostępnych leków. To kluczowe dla rozwoju samoleczenia
- 2025-06-13: Bartłomiej Nowosielski: Kluczowe w leczeniu otyłości jest odpowiednie nastawienie psychiczne. Otoczenie nie zawsze jest wyrozumiałe i empatyczne
- 2025-06-23: Bartłomiej Nowosielski: Osoby z chorobą otyłościową są stygmatyzowane. Hejterów nie obchodzi to, że po drugiej stronie jest człowiek z emocjami
- 2025-05-27: Doda: Udało mi się całkowicie zwalczyć przyczynę Hashimoto, a nie tylko skutki tej choroby. Nadal będę się dzielić moimi doświadczeniami i nie dam się zastraszyć
- 2025-05-14: 37 proc. Ukraińców nie wie, jak zaszczepić dziecko w Polsce. Potrzebna większa edukacja w tym zakresie
- 2025-06-27: Przełom w badaniach nad amnezją dziecięcą. Przechowujemy wspomnienia z okresu niemowlęcego, ale nie potrafimy ich przywołać w dorosłym życiu
- 2025-05-13: Duże zmiany na rynku agencji PR. Prawie połowa z nich działa na rynku krócej niż pięć lat
- 2025-04-10: Nowa wersja programu Czyste Powietrze zwiększa wymagania wobec wykonawców instalacji. Nie wszystkie firmy są w stanie im sprostać
- 2025-04-24: Polska nauka potrzebuje różnych źródeł finansowania. Trwają rozmowy o zmianach w systemie
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Gwiazdy

Anna Czartoryska-Niemczycka: Mój tata czytał mi książki. Teraz nagrania z jego głosem są najpiękniejszą pamiątką po nim
Wspólne czytanie wzmacnia więzi rodzinne, rozwija u dzieci wyobraźnię, poszerza zasób słownictwa, kształtuje gust literacki i zachęca do kreatywnego spędzania czasu wolnego – uważa Anna Czartoryska-Niemczycka. Aktorka czerpie z tradycji, którą w jej domu rodzinnym szczególnie pielęgnował jej tata. Teraz ona również promuje czytelnictwo i zachęca do tego, by sięganie po lektury stało się codziennym rytuałem.
Transport
Rośnie skala agresji na polskich drogach. Problemem jest nie tylko nadmierna prędkość, ale też jazda na zderzaku

Za kilka dni zaczynają się wakacje, czyli statystycznie najniebezpieczniejszy czas na drogach. Wśród głównych przyczyn takich zdarzeń na prostych odcinkach drogi są nadmierna prędkość i jazda na zderzaku. Zarządca autostrady A4 Katowice–Kraków w ramach kampanii „Nie zderzakuj. Posłuchaj. Jedź bezpiecznie” zwraca uwagę na zjawisko agresji na polskich drogach i przypomina, że bezpieczeństwo zaczyna się od osobistych decyzji kierowcy.
Muzyka
Alicja Węgorzewska: Czuję się ambasadorką polskiej kultury. Czasami dokonuję niepopularnych wyborów, ale moje pomysły są bardzo odkrywcze

Dyrektor Warszawskiej Opery Kameralnej została uhonorowana prestiżową nagrodą ShEO Awards 2025 w kategorii „Ambasadorka polskiej kultury” i jak podkreśla, w stu procentach na nią zasłużyła. Przyznawane przez tygodnik „Wprost” wyróżnienie trafia bowiem do kobiet, które zmieniają świat, a Alicja Węgorzewska czyni to od lat, nadając polskiej kulturze operowej zupełnie nowy wymiar. Tym razem szczególne uznanie otrzymała za stworzenie i rozwijanie Festiwalu Mozart Junior. W tym roku odbywa się już jego szósta edycja.