Te nawyki musisz wprowadzić w 2024 roku. Pozwolą Ci zadbać o zdrowie i planetę
Początek roku, to dobry czas na żywieniowy rachunek sumienia i uważne przyjrzenie się swoim codziennym nawykom. Te realnie wpływają na zdrowie, wygląd sylwetki, ale i na planetę. Szacuje się, że globalna produkcja i transport żywności odpowiadają za niemal 25% emisji gazów cieplarnianych na świecie. Te, obok ogólnego wzrostu liczby ludności i wycinki lasów, są jednymi z kluczowych czynników, które destrukcyjnie wpływają na środowisko. O czym zatem należy pamiętać podczas zakupów spożywczych w 2024 roku? Jakie produkty powinny na stałe zagościć w jadłospisie, czym jest hyperfood i eatyx oraz jakie praktyki warto wprowadzić w życie?
Zwiększ świadomość żywieniową
Zdrowa dieta przez wielu utożsamiana jest nadal z setkami wyrzeczeń i wieloma godzinami spędzanymi na przygotowywaniu posiłków. Tymczasem warto pamiętać, że większość z nas potrzebuje zaledwie ok. 35-45 minut dziennie, aby przyrządzić zdrowe i zbilansowane dania. Tym, którzy w harmonogramie codziennego dnia, nie są w stanie wygospodarować nawet tych kilkudziesięciu minut, z pomocą przychodzą produkty gotowe do spożycia.
– Supermarkety dają nam w dzisiejszych czasach duże możliwości, pozwalające skomponować szybko wartościowy posiłek. Dostęp do tak szerokiego asortymentu wymaga jednak umiejętności bilansowania posiłku, czytania składów czy tabeli wartości odżywczych. Obecnie nie każdy jest z tym odpowiednio zaznajomiony. Łatwo jest stracić kontrolę – wybrać na pierwszy rzut oka zdrowy składnik, który w opakowaniu ma 5-6 g soli, czyli tyle, ile powinniśmy jeść maksymalnie przez cały dzień. Kluczowa jest zatem edukacja ukierunkowana na zdrowe żywienie i idący wraz z nią wzrost świadomości – mówi Kamil Suwała, mgr dietetyk.
Miej pod ręką produkty typu hyperfood
Komponowanie jadłospisu w 2024 roku powinno uwzględnić produkty określane mianem hyperfood ® (tj. hiperżywność). To funkcjonalne alternatywy dla klasycznych posiłków, którymi można zastąpić dowolne danie w ciągu dnia.
– Zadaniem takich produktów – które o dziwo są nie tylko zdrowe, ale i smaczne – jest dostarczenie ekstremalnie szybkiego posiłku, praktycznie bez wkładu własnego. Ten zapewni nam wszystkie niezbędne makroskładniki, czyli tłuszcze, białko i węglowodany oraz błonnik, związki mineralne i witaminy. Warto mieć takie produkty zawsze pod ręką: świetnie sprawdzą się one w trakcie podróży lub podczas wyjątkowo intensywnego dnia, kiedy niezdrowe fast foody czy słodkie przekąski kuszą najbardziej – dodaje Suwała.
Przykładem jest eatyx – rodzimy brand stworzony przez założycieli OSHEE: Dariusza Gałęzewskiego i Dominika Dolińskiego oraz przedsiębiorcę Michała Sołowowa. Jego ofertę tworzą aktualnie dostępne w kilku wariantach smakowych: posiłki w formie płynnej i w formie batona (gotowe do spożycia), a także posiłki na zimno oraz na ciepło do samodzielnego sporządzenia w zaledwie kilka minut.
Wybieraj produkty o niskim śladzie węglowym
Według szacunków ogólnoświatowa produkcja i transport żywności odpowiadają za blisko 25% emisji gazów cieplarnianych. W obliczu globalnych wyzwań, z jakimi na coraz większą skalę mierzy się dzisiaj ludzkość i planeta, uwagę warto skierować zatem nie tylko na skład produktów, ale także ich ślad węglowy.
Dobrym przykładem jest wspomniany już wcześniej eatyx. Te produkty z atrakcyjnym składem mają jeszcze jedną zaletę – chronią planetę. Potwierdzają to wyniki badań przeprowadzonych w 2023 roku przez TerGo, czyli niezależną organizację zajmującą się kompleksową oceną śladu węglowego w cyklu życia produktu. Przykładowo: zbilansowany posiłek na zimno (w proszku, do rozpuszczenia w wodzie) o smaku czekoladowym wytwarza aż 82% mniej ekwiwalentu dwutlenku węgla (CO2e) niż klasyczne danie składające się z kotleta schabowego, ziemniaków i mizerii. Certyfikat, przygotowany przez TerGo, dostępny jest na: www.eatyx.com/img/uploads/eatyx_slad_weglowy_czekolada_1350g_certyfikat_tergo.pdf.
Ogranicz spożywanie mięsa w diecie
Olbrzymi ślad węglowy posiada czerwone mięso. Musimy mieć świadomość tego, że to jeden z najbardziej destrukcyjnych dla planety składników. Wyprodukowanie jednego grama białka mięsa wołowego pochłania aż 6 razy więcej wody niż uprawa takiej samej ilości białka pochodzącego z roślin strączkowych. Negatywnie na środowisko wpływa także sama hodowla zwierząt – odpowiadająca za emisję do atmosfery 7 miliardów ton gazów cieplarnianych rocznie. Warto zatem rozważyć przynajmniej jego częściowe ograniczenie. Tym bardziej, że przeciętnie Polak spożywa około 73 kilogramy mięsa rocznie.
Nie marnuj żywności
Dane Koalicji Klimatycznej przedstawione w raporcie „Wpływ zmiany klimatu na bezpieczeństwo żywnościowe Polski” są niepokojące. Co sekundę w koszu ląduje 160 kilogramów jedzenia. Oznacza to, że każdego roku w Polsce marnuje się aż 5 milionów ton pożywienia, a wraz z nim również woda i energia. To z kolei przekłada się na zwiększoną emisję dwutlenku węgla. Według szacunków każdy kilogram zmarnowanego jedzenia odpowiada za aż 4,5 kilograma CO2e.
Kluczowe jest planowanie zakupów. Warto także w taki sposób układać jadłospisy, aby wykorzystywać resztki, jak również zadbać o właściwe przechowywanie produktów i regularnie sprawdzać daty ważności. Zwłaszcza, że rocznie marnujemy składniki, które wystarczyłyby, aby zapewnić posiłki 1,5 milionom osób.
Jedz więcej warzyw i owoców
Konsumpcja podręcznikowych pięciu porcji warzyw i owoców dziennie to ukłon w stronę zdrowia. Spożywanie większej ilość warzyw i owoców, to także krok w kierunku ochrony środowiska. Zbilansowana, bogata w te składniki dieta oznacza zmniejszenie emisji dwutlenku węgla o blisko połowę. Szczególnie niski ślad węglowy mają te produkty, które kupimy od drobnych i lokalnych rolników. Jest to związane z krótszym łańcuchem dostaw i praktycznie zerową emisją przemysłową. W tym wypadku mamy też pewność, że są one mało przetworzone – zarówno ich przygotowywanie, jak i przechowywanie pochłania o wiele mniej energii. W przeciwieństwie do mocno przetworzonej żywności, którą można znaleźć na półkach w dużych marketach.
Stosuj zasadę małych kroków
1 stycznia – to dla wielu magiczna data, kiedy wielu zaczyna wprowadzać zdrowe nawyki do swojego stylu życia. Jednak, jeśli do tej pory dobre odżywianie i aktywność fizyczna były na ostatnim miejscu na liście priorytetów, wywrócenie życia do góry nogami jest prostą drogą do porzucenia lepszej ścieżki już na jej starcie. Dlatego dobrze sprawdzi się w tym przypadku zasada małych kroków, czyli powolne i świadome wprowadzanie zmian. Warto skorzystać także z prostej, ale skutecznej zasady SMART. Zgodnie z nią należy wyznaczyć sobie mierzalny i realny cel z określonym deadlinem na jego realizację, na przykład schudnięcie 3 kg w ciągu trzech miesięcy czy ograniczenie spożywania słodyczy lub mięsa do jednej porcji w tygodniu w dwa miesiące.

„Zamień jednorazowe butelki na lepsze” – mały krok, realna zmiana. Kampania SodaStream prezentuje bąbelkową rewolucję

Pierwsza kawiarnia Costa Coffee połączona z Klubem Fikołki już otwarta

Jak zadowolić Zetkę w pracy? Pokolenie Z i jego oczekiwania
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Psychologia

Qczaj: Moja siostra przeszła załamanie psychiczne. Dźwigamy na swoich barkach bardzo dużo i czasami po prostu nie mamy już siły
Trener przeżył niedawno prawdziwe chwile grozy po tym, gdy jego siostra trafiła do szpitala. Mimo że jest już dorosła, to nadal czuje się za nią odpowiedzialny, tak samo jak wtedy, kiedy opiekował się nią po wyjeździe mamy do USA. Jednocześnie Qczaj apeluje do tych, którzy zmagają się z jakimś kryzysem psychicznym, by nie wstydzili się mówić o swoich problemach i mieli odwagę prosić o pomoc. Dzięki temu można zapobiec tragedii.
Konsument
Otyłość i niedożywienie u seniorów często idą w parze. Źródłem problemu często tańsza, wysokoprzetworzona żywność

Niemal 64 proc. osób między 65. a 74. rokiem życia ma nadmierną masę ciała. Co piąty senior cierpi z powodu niedożywienia. Szczególną sytuacją jest taka, w której osoba starsza jest otyła, ale jednocześnie niedożywiona jakościowo. U źródeł problemów żywieniowych leżą z jednej strony mechanizmy związane z fizjologią starzenia się oraz różne choroby towarzyszące, a z drugiej – czynniki ekonomiczne i psychologiczne, takie jak samotność czy brak wystarczających środków. Eksperci zwracają uwagę na to, że ważne jest edukowanie i aktywizowanie seniorów, ponieważ zarówno otyłość, jak i niedożywienie prowadzą do poważnych konsekwencji zdrowotnych.
Gwiazdy
Anna Powierza: Mimo wyniku wyborów prezydenckich z czasem będzie mniej podziałów w społeczeństwie. Chciałabym pierwszej damy, która stoi po stronie kobiet

Aktorka nie dziwi się, że wynik wyborów prezydenckich budzi tak ogromne emocje, bo przecież niemal równej połowie głosujących niezwykle trudno pogodzić się z tym, że nie wygrał właśnie ich faworyt. Eksperci zastanawiają się, jak będzie teraz wyglądał polityczny krajobraz, rządzący już podejmują pewne kroki, a Anna Powierza chce wierzyć, że nowy lokator Pałacu Prezydenckiego sprosta wyzwaniu i udowodni, że głos oddany na niego nie został zmarnowany. Na wysokości zadania powinna także stanąć jego żona.