Bezpieczne wakacje: standardy ochrony dzieci w branży hotelarskiej

Bezpieczeństwo dzieci podczas podróży jest priorytetem nie tylko dla rodziców, ale i dla całej branży hotelarskiej. Jak przypomina Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, w Polsce – zgodnie z nowelizacją ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich – wszystkie obiekty turystyczne zobowiązane są do wdrożenia standardów ochrony małoletnich do 15 sierpnia 2024 roku​​​​. Wspierają one pracowników branży hotelarskiej w rozpoznawaniu sygnałów krzywdzenia osób małoletnich i sprawiają, że obiekty turystyczne stają się bezpiecznym środowiskiem dla dzieci.

Standardy ochrony małoletnich to zbiór zasad i procedur, które mają na celu zapewnienie bezpiecznego i przyjaznego środowiska dzieciom przebywającym w różnych podmiotach, w tym w hotelach i innych obiektach rekreacyjno-turystycznych, niezależnie od ich wielkości i formy prawnej. Przepisy, choć weszły w życie 15 lutego 2024 r., w dalszym ciągu nie zostały wdrożone przez znaczną część placówek i organizacji pracujących z dziećmi. Tymczasem, od 15 sierpnia, w przypadku kontroli za ich brak może zostać nałożona kara.

 - Myślę, że warto traktować standardy nie jako kolejny obowiązek do spełnienia, ale jako narzędzie, które wesprze personel i kadrę zarządzającą w odpowiednim reagowaniu na krzywdzenie dzieci w obiektach turystycznych. Wiedza o tym, jakie sytuacje mogą wskazywać na to, że dziecku dzieje się krzywda oraz jasno określone procedury reagowania to podstawa, aby móc ograniczyć ryzyko wykorzystania seksualnego dzieci, czy powstrzymać inne formy przemocy – mówi Agata Sotomska, koordynatorka zespołu standardów ochrony dzieci w FDDS.

Co składa się na standardy ochrony małoletnich?

Standardy obejmują zasady reagowania w przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka, zasady bezpiecznych relacji między personelem a dziećmi, szkolenia dla personelu oraz regularną ewaluację wprowadzonych rozwiązań​​. Każdy z tych elementów musi być jasny i zrozumiały dla wszystkich pracowników, aby w razie potrzeby mogli oni natychmiast zareagować powiadamiając odpowiednie służby.

Integralną częścią standardów ochrony małoletnich jest również obowiązek sprawdzenia niekaralności pracowników mających albo mogących mieć kontakt z dziećmi. Weryfikacja dotyczy Rejestru Sprawców Przestępstw na tle Seksualnym, Krajowego Rejestru Karnego oraz rejestrów karnych krajów, w których dana osoba mieszkała w ciągu ostatnich 20 lat, a także rejestru karnego państwa obywatelstwa w przypadku obcokrajowca.

Zgodnie z rekomendacjami Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę, w opracowywanie standardów powinni zostać zaangażowani pracownicy odpowiedzialni za różne obszary działalności obiektu, aby perspektywa skutecznej ochrony dzieci w tym konkretnym miejscu była jak najpełniejsza i uwzględniała realia jego funkcjonowania.

Jak stosować standardy w praktyce?

1. Szkolenia – każdy pracownik hotelu powinien zostać przygotowany do stosowania nowych przepisów, przede wszystkim w zakresie wprowadzonych w obiekcie procedur i zasad. Warto też zaplanować szkolenia dotyczące rozpoznawania symptomów krzywdzenia dziecka, aby pracownicy wiedzieli, które sytuacje wymagają ich reakcji i interwencji.
2. Procedury identyfikacji dziecka – podczas meldowania gości personel powinien sprawdzić tożsamość dziecka oraz jego relację z osobą dorosłą (hotel może informować o konieczności posiadania odpowiedniego dokumentu na etapie rezerwacji). W przypadku jakichkolwiek podejrzeń należy przeprowadzić szczegółową identyfikację, poprosić o dodatkowe dokumenty potwierdzające pokrewieństwo lub prawo do opieki nad dzieckiem​​.
3. Zasady bezpiecznych relacji między personelem a dziećmi – wszelkie interakcje powinny odbywać się  z poszanowaniem godności i prywatności najmłodszych. Zasady bezpiecznych relacji są szczególnie istotne w przypadku podmiotów, które oferują praktyki uczniowskie (odbywające się także w wakacje).
4. Procedury interwencji – każdy hotel powinien opracować jasne i zrozumiałe procedury interwencji w przypadku podejrzenia zagrożenia dobra dziecka i wyznaczyć osobę odpowiedzialną za podejmowanie interwencji.
5. Otwarta komunikacja – standardy ochrony małoletnich należy komunikować nie tylko pracownikom, ale również gościom: dzieciom i ich opiekunom. Informacje te powinny być opracowane w zrozumiałej formie i udostępnione np. w formie broszur lub plakatów w pokojach hotelowych oraz na stronie internetowej obiektu.

- Bezpieczeństwo dzieci w miejscach turystycznych to priorytet, który wymaga zaangażowania wszystkich stron – od właścicieli i osób decyzyjnych, przez personel, aż po samych turystów. Standardy ochrony małoletnich mają przeciwdziałać takim sytuacjom jak wykorzystywanie seksualne dzieci, czy pozostawienie ich bez opieki przez nieodpowiedzialnych dorosłych i dawać jasne wytyczne, jak powinien postąpić pracownik w takich okolicznościach. Wdrożenie standardów ochrony małoletnich to nie tylko spełnienie wymogów prawnych, ale także inwestycja w budowanie zaufania gości i przede wszystkim fundament skutecznej ochrony dzieci przed krzywdzeniem  – podsumowuje Magda Hojnor, specjalistka z FDDS.

Ekspertka zwraca też uwagę, że personel powinien być wyczulony na wszelkie podejrzane sytuacje, między innymi, takie jak fakt, że dziecko jest pod opieką osoby będącej pod wpływem środków psychoaktywnych, towarzyszący dorosłemu nastolatek jest pod wpływem takich środków lub osoba dorosła zachowuje się w sposób zagrażający dobru dziecka. W takich sytuacjach należy podjąć odpowiednie działania zgodnie z ustaleniami standardów ochrony małoletnich.

 „Wakacyjna teczka” – jakie dokumenty powinni mieć ze sobą opiekunowie dzieci?

Aby zapewnić bezpieczne i bezproblemowe wakacje, rodzice i opiekunowie powinni zabrać ze sobą następujące dokumenty:

• paszporty lub dowody osobiste dziecka i własne,
• dokumenty potwierdzające prawo do opieki nad dzieckiem (jeśli nie są to rodzice),
• numer kontaktowy do rodziców lub opiekunów prawnych (jeśli podróżuje z innymi dorosłymi),
• polisę ubezpieczeniową dziecka,
• kartę zdrowia dziecka z informacjami o alergiach i potrzebach medycznych.

Podstawą prawną standardów ochrony dzieci w Polsce jest ustawa z dnia 13 maja 2016 r.
o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich, znowelizowana ustawą z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja ta, znana jako tzw. „ustawa Kamilka”, weszła w życie 15 lutego 2024 roku. Od 15 sierpnia 2024 r. wszystkie podmioty pracujące z dziećmi muszą posiadać standardy ochrony, a odpowiednie organy mogą przeprowadzać kontrole i nałożyć kary za brak tych procedur​​.

Ekspertki Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę przygotowały wzór polityki ochrony dzieci dla obiektów hotelarskich. Jest to dokument, który w konkretny i jasny sposób określa, jak należy reagować w sytuacji zagrożenia krzywdzenia dziecka przez dorosłego. Dokument ma formę edytowalną, dzięki czemu, każda sieć hoteli/obiekt może dostosować zapisy do własnych realiów funkcjonowania lub uzupełnić istniejące już w hotelu procedury.