Wszystkie newsy

Mocnymi stronami polskiej transplantologii są doświadczenie, doskonale wykształcona kadra medyczna i nowoczesny sprzęt. Problemem pozostaje wciąż zbyt mała liczba dawców i niska świadomość społeczeństwa dotycząca transplantologii, z którą lekarze spotykają się na co dzień. W efekcie często nie wiedzą, jak rozmawiać́ z rodzinami pacjentów o donacji narządów do przeszczepu – zwłaszcza kiedy chodzi o dzieci. Temu zagadnieniu była poświęcona wrześniowa konferencja „Transplant Summit Poland 2023”, zorganizowana przez Fundację BGK. Jej gościem specjalnym był prof. Robert Montgomery – amerykański transplantolog i światowej sławy autorytet w tej dziedzinie. Zaproszeni specjaliści rozmawiali m.in. o tym, jak sprawić, aby przeszczepy narządów – zwłaszcza wśród dzieci – przestały być w Polsce tematem tabu.

Według Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości w Polsce nadwaga lub otyłość występują u 12 proc. chłopców i 10 proc. dziewczynek w wieku przedszkolnym oraz u 18,5 proc. chłopców i 14,3 proc. dziewcząt w wieku szkolnym. Z badań wynika, że polskie dzieci bardzo szybko przybierają na wadze, a z roku na rok ten problem się pogłębia. Dietetycy winą za to w dużym stopniu obarczają rodziców, którzy nie dbają o odpowiednie nawyki żywieniowe swoich pociech, serwują im fast foody i nie zachęcają do aktywności fizycznej na świeżym powietrzu. W diecie najmłodszych kluczowa jest odpowiednia ilość warzyw i owoców, dlatego trzeba przekonywać dzieci do ich jedzenia, na przykład serwując je w różnych atrakcyjnych postaciach.

Tłuszcze są niezbędnym składnikiem odżywczym, bo dostarczają potrzebnej energii i pomagają wchłaniać witaminy A, D i E. W diecie ważna jest jednak nie tyle sama ilość, co jakość spożywanego tłuszczu. Zastąpienie nasyconych kwasów tłuszczowych wielo- i jednonienasyconymi znacząco zmniejsza więc ryzyko zaburzeń lipidowych czy rozwoju miażdżycy, prowadzących do problemów z sercem. Dlatego dietetycy zachęcają, by stosować margaryny, które pozwalają ograniczyć spożycie tłuszczów nasyconych nawet o połowę.

Dzięki wyśrubowanym standardom wypracowywanym w ostatnich dekadach anestezjologia jest dziś jedną z najbezpieczniejszych dziedzin medycyny. Mimo to problem powikłań okołooperacyjnych narasta z powodu rosnącej liczby zakażeń szpitalnych. To zaś drastycznie pogarsza rokowania pacjentów po zabiegach operacyjnych. – Trzy obszary, w których bezpieczeństwo pacjenta i optymalizacja leczenia może być poprawiona, to właśnie zakażenia, prawidłowa farmakoterapia i prawidłowa diagnostyka obrazowa – wskazuje anestezjolog, prof. Janusz Andres. Jak podkreśla, potrzebna jest dyskusja ekspertów różnych specjalizacji, która przyczyniłaby się do rozwiązania obecnych problemów i ogólnej poprawy bezpieczeństwa hospitalizowanych pacjentów.

Nie celowanie w konkretny typ komórek nowotworowych, ale blokowanie genów odpowiedzialnych za proces nowotworzenia ma być podstawą działania platformy wykorzystującej technologię krótkich interferujących RNA (siRNA, z ang. small interfering RNA) do walki z nowotworami. Rozwijane przez polską firmę BS Biotechna rozwiązanie ma także umożliwić celowane dostarczanie do organizmu terapii przeciwnowotworowej. Ten projekt uzyskał niedawno dofinansowanie Agencji Badań Medycznych. Jak podkreślają naukowcy, opracowywane rozwiązanie jest innowacyjne, bo można je zastosować do różnych rodzajów raka. Technologia RNA jest uznawana za jedną z potencjalnie najbardziej użytecznych w leczeniu nowotworów i prewencji nawrotów choroby.

Domy pomocy społecznej zmagają się z coraz większymi problemami kadrowymi. Drastyczne różnice w zarobkach, nawet dwukrotne, między pielęgniarkami pracującymi w systemie opieki zdrowotnej a tymi z systemu opieki społecznej sprawiają, że brakuje chętnych do pracy. Jeszcze w ubiegłym roku w DPS-ach pracowało ok. 6 tys. pielęgniarek, obecnie jest ich mniej niż 4 tys. – W najbliższych latach grozi nam katastrofa pod względem zatrudnienia w systemie opieki społecznej – mówi Mariola Łodzińska, prezeska Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych.

W Polsce produkuje się nawet 75 proc. światowych zasobów aronii. Popularność tego superowocu szybko rośnie, choć przede wszystkim w Azji – Korei Południowej, Japonii i Chinach, gdzie trafiają polskie koncentraty z owoców. Także Polacy od trzech lat coraz chętniej i bardziej regularnie sięgają po aronie. Mimo dużego zapotrzebowania ceny tego owocu w tym roku były na granicy opłacalności. – To paradoks, że rośnie konsumpcja, zapotrzebowanie na owoce aronii, a duże zakłady przetwórcze ograniczyły skup – ocenia Paweł Eggert, plantator, właściciel Aronia Eggert.

Mimo sukcesywnego wzrostu finansowania z budżetu państwa publiczna ochrona zdrowia w Polsce nadal kuleje, a pacjenci często korzystają z usług prywatnych. Medycyna prywatna już w tej chwili stanowi filar krajowego systemu – ok. 90 proc. podmiotów realizujących kontrakty Narodowego Funduszu Zdrowia w ramach POZ oraz ponad 50 proc. w opiece specjalistycznej stanowią właśnie podmioty prywatne. Dlatego konieczny jest dialog i wprowadzenie rozwiązań legislacyjnych, które usankcjonują to partnerstwo, na czym skorzystają zarówno pacjenci, jak i system ochrony zdrowia jako całość – wskazują eksperci z sektora prywatnego. Ich zdaniem publiczny sektor mógłby w dużym stopniu skorzystać na wdrożeniu innowacji i dobrych praktyk w zakresie efektywności wypracowanych przez ostatnie lata przez prywatne podmioty.

Niezdrowy tryb życia – alkohol, zła dieta, stres czy palenie papierosów – jest jedną z głównych przyczyn chorób cywilizacyjnych i wywołanych nimi przedwczesnych zgonów. Eksperci wskazują na potrzebę większej profilaktyki i edukacji społeczeństwa, ale też na politykę redukcji szkód, którą wdraża coraz więcej państw jako element prewencji trzeciorzędowej. To strategia oparta na korzystaniu przez osoby uzależnione z mniej ryzykownych dla zdrowia substytutów substancji szkodliwych, co pomaga w ograniczeniu negatywnych skutków nałogu. W Szwecji substytuty nikotyny (tzw. snusy) stosuje się od lat w celu redukcji odsetka palaczy papierosów w społeczeństwie. Dzięki dostępności alternatyw dla papierosów spadł on tam do 5,6 proc. populacji i jeszcze w tym roku Szwedzi mogą osiągnąć status społeczeństwa wolnego od dymu papierosowego. To o 17 lat wcześniej, niż zakłada termin wyznaczony przez UE. W Polsce z kolei liczba palaczy rośnie – dziś papierosy pali prawie 29 proc. Polaków.

Dziennikarka wspomina, że wystarczyła chwila nieuwagi, by na prostym odcinku drogi przewróciła się, złamała obie ręce, żebro i uszkodziła kolano. W konsekwencji na sześć tygodni została wyłączona z pracy i unieruchomiona w domu. Plany wakacyjne również trzeba było odłożyć na bok. Teraz powoli wraca do codziennych obowiązków, jednak wciąż unika wysiłku fizycznego i ma ograniczone możliwości. Po raz pierwszy pojawiła się publicznie na premierze technologicznej podgrzewaczy tytoniu.

Dietetycy przestrzegają przed negatywnym wpływem energetyków na zdrowie dzieci i młodzieży, przede wszystkim na ich układ krążenia. Napoje te działają także na nie silnie uzależniająco. Tymczasem, jak wynika z badań Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności, dzieci i nastolatki w wieku od 10 do 18 lat stanowią największą grupę spożywającą energetyki. – Przepisy ograniczające sprzedaż napojów energetycznych osobom do 18. roku życia, które wejdą w życie z początkiem 2024 roku, to krok ku profilaktyce wielu schorzeń – przekonuje Monika Hajduk, dietetyczka kliniczna.

Dzięki nowelizacji przepisów, które weszły w życie 6 września br., łatwiej będzie uzyskać odszkodowanie za błędy medyczne. Zamiast batalii sądowych będą się odbywać postępowania administracyjne prowadzone przez Rzecznika Praw Pacjenta. Decyzja zostanie wydana w ciągu trzech miesięcy, a podstawą do wszczęcia postępowania będzie wniosek złożony przez poszkodowanego lub jego rodzinę do RPP. Nie będzie także orzekania o winie szpitala czy lekarzy, co może zmniejszyć obawy personelu medycznego przed ujawnianiem zdarzeń niepożądanych. W dłuższej perspektywie system no-fault powinien wpłynąć na mniejszą liczbę błędów medycznych.

Psychologowie zbadali, jakie formy krzywdzenia i zaniedbywania dzieci zaburzają u nich rozwój świadomości i ekspresji emocjonalnej. Opierając się na dotychczasowych publikacjach naukowych dotyczących związku między maltretowaniem dzieci a aleksytymią, czyli niezdolnością do rozumienia lub identyfikowania emocji oraz ich nazywania i wyrażania, badacze doszli do wniosku, że największy wpływ na rozwój tej cechy ma przemoc emocjonalna i zaniedbanie fizyczne. Wbrew powszechnym opiniom mniejsze znaczenie ma doświadczenie przemocy fizycznej i seksualnej.

Co trzeci Polak pali nałogowo papierosy, a liczba palaczy w ostatnich latach rośnie. Badanie „Polacy o swoim nałogu nikotynowym” przeprowadzone przez CBOS dla Instytutu Zdrowia i Demokracji wskazuje, że większość palaczy dostrzega negatywny wpływ papierosów na swoją kondycję zdrowotną. Blisko połowa z 2500 ankietowanych palaczy, który przeszli z papierosów na podgrzewacze tytoniu, raportuje lepszą kondycję i deklaruje, że motywacją tej decyzji jest dla nich szerszy plan wyjścia z nałogu oraz zmiana stylu życia. Dwie trzecie ankietowanych, którzy tak postąpili, zaznacza, że nie wróci już do palenia papierosów lub nie ma takiego zamiaru.

Japońscy naukowcy zauważyli związek między chorobami zębów i zdrowiem mózgu. Im więcej zębów dotkniętych zaawansowaną chorobą przyzębia, tym szybszy postęp atrofii hipokampa, z którą wiąże się ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera. Nie wiadomo, jakie są przyczyny tej zależności, ale wnioski płynące z badania mogą pomóc w opracowaniu nowych strategii zapobiegania demencji.